Νέο βιβλίο από τη σειρά Μυθ-Ιστορία 1821 προσφέρει την Κυριακή 30 Μαΐου 2021 το Documento. Αυτή τη φορά ασχολείται με το ακανθώδες θέμα των εμφυλίων συγκρούσεων.
Οι δύο εμφύλιοι (1823-25) και ο «τρίτος γύρος» μετά τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια σημάδεψαν τη ροή των γεγονότων από την εποχή του Αγώνα έως τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Το βασικότερο ερώτημα είναι πώς ερμηνεύονται αυτές οι συγκρούσεις. Είναι μεταφυσικό θέμα και ίδιον των Ελλήνων να διαπληκτίζονται; Συμβαίνουν γιατί οι Έλληνες δεν ομονούν; Είναι αποτέλεσμα προσωπικών φιλοδοξιών των πολέμαρχων και των πολιτικών; Έγιναν προς το συμφέρον μερικών καθώς ήρθε και το (όποιο απέμεινε) χρήμα από τα δάνεια του Αγώνα και εξαγοράστηκαν όπλα και συνειδήσεις; Μήπως είναι αποτέλεσμα αντιθέσεων και πολιτικών που εκφράζουν διαφορετικά και αντικρουόμενα κοινωνικά συμφέροντα, ταξικά; Μήπως όμως είναι σύνηθες φαινόμενο οι συγκρούσεις αυτές να εμφανίζονται σε κάθε επανάσταση μέχρι να αποκτήσει το ισχυρό ρεύμα το τιμόνι και να την οδηγήσει εκεί ακριβώς που το συμφέρει; Εν τέλει, ποιος εκφράζει όλες αυτές τις απόψεις και με ποιο διακύβευμα; Μήπως σκέφτεται με την οπτική του σήμερα για να (απο)δείξει πολιτικές πρακτικές που αφορούν την τωρινή κατάσταση και απαιτείται «δικαιολόγηση» από το παρελθόν;
Οι συγκρούσεις ανάμεσα στις αντίρροπες δυνάμεις που συνθέτουν το επαναστατικό ρεύμα είναι νόμος της Ιστορίας. Πιο πιθανό κρίνεται ότι οι «εμφύλιοι» είναι ενταγμένοι στο DNA των επαναστάσεων και όχι σε αυτό των Ελλήνων.
Στην προβληματική που εύλογα αναπτύσσεται συμμετέχουν με κείμενά τους:
* Γιάννης Μηλιός, ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και διευθυντής της τριμηνιαίας μαρξιστικής επιθεώρησης οικονομικής και πολιτικής θεωρίας «Θέσεις» (www.theseis.com)
* Πέτρος Θ. Πιζάνιας, ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου
* Σωτήρης Ριζάς, διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Έρευνας Ιστορίας Νεώτερου Ελληνισμού
της Ακαδημίας Αθηνών
* Θανάσης Χρήστου, καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
* Κώστας Σκολαρίκος, μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ και διδάκτορας Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου
* Σπύρος Αλεξίου, εκπαιδευτικός – συγγραφέας
* Μιχάλης Ρέττος, εκπαιδευτικός