Μπορεί να θεωρούμε ότι οι ιώσεις την άνοιξη δεν αποτελούν και τόσο συχνό φαινόμενο, εντούτοις, όπως ανέφερε στο Documento η ειδική παθολόγος Αναστασία Μοσχοβάκη, «πάνω από 150 αντιγονικά διαφορετικοί ιοί, όπως ρινοϊοί, ιοί παραϊνφλουέντζας, αδενοϊοί, προκαλούν αναπνευστικές ιώσεις κατά την άνοιξη. Οι εαρινές αναπνευστικές ιώσεις στην τυπική τους μορφή κάνουν κύκλο τριών με επτά ημερών ανάλογα με το είδος της ίωσης, εκδηλώνονται με πονόλαιμο, μπούκωμα, βήχα, πυρετό και μεταδίδονται με την αναπνοή και μολυσμένα αντικείμενα».
Ανθεκτική κατά τη διάρκεια της άνοιξης είναι όμως και η γρίπη, «που ταλαιπώρησε μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας κατά τον χειμώνα» και η οποία «συμπορεύεται με ποικίλους αναπνευστικούς ιούς έως και τον Απρίλιο. Αντίστοιχα αυξημένη είναι και η επίπτωση της ιογενούς γαστρεντερίτιδας κατά την άνοιξη, η οποία προκαλείται από ποικίλους ιούς όπως νοροϊούς, ροταϊούς, αδενοϊούς. Η γαστρεντερίτιδα εκδηλώνεται με έμετο, κοιλιακό πόνο, κακουχία, πυρετό, διάρροια, ήπια συμπτώματα που διαρκούν μία έως πέντε ημέρες εφόσον δεν υπάρξουν σοβαρές επιπλοκές ή ιδιαιτέρως επιθετικά παθογόνα (π.χ. ιοί ηπατίτιδας)».
Τα περισσότερα λοιμώδη παθογόνα εισέρχονται στον οργανισμό «μέσω της πόσης μολυσμένου νερού ή βρώσης μολυσμένων τροφίμων. Οταν η αντίδραση του οργανισμού έναντι του βλαπτικού ιού δεν είναι επαρκής, σοβαρές επιπλοκές απειλητικές για τη ζωή μπορεί να εμφανιστούν λόγω των αναπνευστικών ή των γαστρεντερικών ιώσεων, όπως είναι η σήψη, η αφυδάτωση, η καρδιακή ανεπάρκεια».
Θερμοκρασία και ιώσεις
Αναφορικά με τους λόγους που παρατηρείται έξαρση των αναπνευστικών ιώσεων και της γαστρεντερίτιδας κατά την άνοιξη, η κ. Μοσχοβάκη υπογράμμισε ότι «οι μεταπτώσεις της θερμοκρασίας και της υγρασίας ευνοούν ποικίλους αναπνευστικούς ιούς κατά τη διάρκεια της άνοιξης, με αποτέλεσμα οι αναπνευστικές ιώσεις να είναι συνηθισμένες. Παράλληλα αυξάνεται η συγκέντρωση της γύρης στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να προκαλούνται ποικίλες αλλεργικές αντιδράσεις σε συμπολίτες μας και οίδημα παραρρινίων κοιλοτήτων, που ευνοεί τις επιμολύνσεις από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Η αύξηση της περιβαλλοντικής θερμοκρασίας, τα έντομα και η στροφή στην κατανάλωση ψυχρότερων εδεσμάτων ευθύνονται για την παράλληλη αύξηση των περιστατικών ιογενούς γαστρεντερίτιδας».
Σχετικά με την αντιμετώπιση των ιώσεων την άνοιξη η κ. Μοσχοβάκη συμβουλεύει πως «επί προσβολής συνιστάται συμπτωματική αγωγή, επαρκής ενυδάτωση, ιατρική παρακολούθηση. Η πρόληψη είναι σημαντική». Ακόμη, «συνιστάται καλό και συχνό πλύσιμο των χεριών τουλάχιστον επί 25 δευτερόλεπτα έπειτα από συναλλαγές, χειραψίες, παραμονή σε χώρους συναθροίσεων πριν από το φαγητό και μετά την αφόδευση», ενώ για την πρόληψη των αναπνευστικών ιώσεων συνιστάται επιπροσθέτως «καλός αερισμός των χώρων, καλή συντήρηση κλιματιστικών συστημάτων, αποφυγή συνωστισμού και πασχόντων από λοίμωξη αναπνευστικού συστήματος, φροντίδα για τα ατομικά σκεύη και τα είδη υγιεινής (π.χ. πετσέτες), αποφυγή επαφής ακάθαρτων χεριών με μύτη, στόμα, μάτια».
Για την πρόληψη των γαστρεντερικών ιώσεων συνιστάται επιπροσθέτως «αποφυγή έκθεσης τροφίμων σε έντομα, καλό πλύσιμο και ψήσιμο των τροφών, αποφυγή κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων και αμφιβόλου προελεύσεως ποτών ή τροφίμων, καλή συντήρηση τροφίμων, εμβολιασμός με εμβόλιο ηπατίτιδας Α σε περίπτωση συστηματικής εστίασης σε εστιατόρια, σχολαστική τήρηση κανόνων υγιεινής κατά την προετοιμασία του φαγητού. Η αποφυγή λήψης άσκοπης αντιβίωσης που αυξάνει την ανθεκτικότητα των μικροβίων, η μεσογειακή διατροφή, η καλή φυσική κατάσταση και η αποχή από το κάπνισμα ενισχύουν την άμυνα του σώματος».
Γρίπη και αντιμετώπιση
«Στην τυπική της μορφή η γρίπη έχει πιο θορυβώδη εικόνα συγκριτικά με τις αναπνευστικές ιώσεις, με έντονα συστηματικά συμπτώματα: υψηλός πυρετός, μυαλγίες, κόπωση, πονοκέφαλος. Η νόσος γενικά λύεται εντός δύο έως πέντε ημερών.
Ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών είναι υψηλότερος στην περίπτωση της γρίπης συγκριτικά με τις τυπικές αναπνευστικές ιώσεις της άνοιξης. Το στέλεχος της γρίπης που σάρωσε τη χώρα κατά τον χειμώνα είναι ιός με υψηλή μολυσματικότητα και αναμένεται να ταλαιπωρήσει ακόμη αρκετούς συμπολίτες μας. Ωστόσο η δραστηριότητα της γρίπης όσο αυξάνεται ο δείκτης ανοσίας του πληθυσμού βαίνει μειούμενη».
Για τη γρίπη «ισχύουν τα γενικά μέτρα αντιμετώπισης που ισχύουν για τις αναπνευστικές ιώσεις. Συμπτώματα υψηλού κινδύνου που χρήζουν άμεσης ιατρικής διερεύνησης είναι οι σπασμοί, η ταχύπνοια, η κυάνωση, η ασυνήθιστη επιδείνωση της διανοητικής κατάστασης, η ασυνήθιστη επιδείνωση της διούρησης, το σφύριγμα της αναπνοής, ο παρατεταμένος πυρετός ή τα παρατεταμένα συμπτώματα, ο πυρετός που δεν ανταποκρίνεται στα αντιπυρετικά, ο πυρετός που συνοδεύεται από έντονο ασυνήθιστο ρίγος και πόνους, ο πυρετός που ενώ βρίσκεται σε φάση κάμψης υποτροπιάζει, η δύσπνοια, ο έντονος πονοκέφαλος που συνοδεύεται από έμετο ή αυχενική δυσκαμψία, ο πόνος στο στήθος, η πυώδης απόχρεμψη, ο πόνος στο αυτί, το επίμονο αίσθημα καρδιακών παλμών, η επίμονη φωτοφοβία, η έντονη μυαλγία».
Ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρές επιπλοκές είναι «οι άνθρωποι ηλικίας 65 ετών και άνω, οι ηλικιωμένοι, τα μωρά, οι πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις που προκαλούν εξασθένηση του οργανισμού (π.χ. διαβήτης, χρόνια έκθεση σε κάπνισμα, χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιακά νοσήματα), οι άνθρωποι με δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) >40, οι έγκυες. Οι ομάδες υψηλού κινδύνου που δεν έχουν νοσήσει από γρίπη κατά τον χειμώνα, δεν έχουν κάνει το εμβόλιο γρίπης κατά το φθινόπωρο και δεν έχουν αντενδείξεις πρέπει να εμβολιαστούν για τη γρίπη άμεσα».