Αυτοψία του Documento στη Βαρυμπόμπη, με τα ΜΑΤ να επιτηρούν τις αναζωπυρώσεις
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η Αττική βιώνει μια από τις δυσκολότερες στιγμές των τελευταίων δεκαετιών. Μια μικρή εστία φωτιάς που ξεκίνησε την περασμένη Τρίτη στη Βαρυμπόμπη –σε συνθήκες καύσωνα μεν, άπνοιας δε– μετατράπηκε τελικά σε πύρινο θηρίο που καταπίνει μέχρι και αυτή την ώρα δάση, ζώα και περιουσίες.
Το δημοσιογραφικό κλισέ για τον «τελευταίο πνεύμονα πρασίνου» που χάνεται κάθε φορά που ξεσπά μια φωτιά κοντά στην Αθήνα βρήκε φέτος, το καλοκαίρι του 2021, το έδαφος για να επιβεβαιωθεί με τον πιο τραγικό τρόπο, παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο διάγγελμά του το βράδυ της Πέμπτης κατέταξε το φυσικό περιβάλλον στην προτελευταία θέση των προτεραιοτήτων του.
Την Τετάρτη το Documento επισκέφτηκε την περιοχή που κάηκε αρχικά σε Βαρυμπόμπη και Τατόι. Τα εκατοντάδες καμένα στρέμματα δάσους έδιναν τη θέση τους σε καμένες επιχειρήσεις εστίασης και αυτές με τη σειρά τους σε σπίτια και αυτοκίνητα που είχαν μετατραπεί σε στάχτη. Οι μικροεστίες που συνέχιζαν να καίνε αντιμετωπίζονταν επιτυχώς από εθελοντές πυροσβέστες και κατοίκους, ενώ δεκάδες πολίτες είχαν φτάσει στο σημείο προκειμένου να προσφέρουν τη βοήθειά τους σε όσα οικόσιτα, αδέσποτα και άγρια ζώα είχαν καταφέρει να επιβιώσουν.
Η αυτοψία του Documento στην περιοχή το πρωί της Τετάρτης έγινε με σχετική ευκολία, αφού από νωρίς είχαν τεθεί υπό πλήρη έλεγχο όλα τα ενεργά μέτωπα. Η άπνοια αποτέλεσε τον βασικό παράγοντα που οδήγησε στον έλεγχο της φωτιάς, όπως μας μετέφεραν και άντρες της πυροσβεστικής που βρίσκονταν στο πεδίο. Αλλωστε οι αναζωπυρώσεις που εντοπίζονταν αντιμετωπίζονταν ακαριαία από εναέριες δυνάμεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι αναζωπύρωση που έγινε κοντά στην πλατεία Βαρυμπόμπης από την πλευρά των Θρακομακεδόνων οι πυροσβεστικές δυνάμεις κατάφεραν να την εξουδετερώσουν μέσα σε περίπου 15 λεπτά, με τα εναέρια μέσα να πρωταγωνιστούν, αφού έπεσαν πάνω της με αεροσκάφη και ελικόπτερα. Είναι χαρακτηριστικό επίσης ότι στη συγκεκριμένη αναζωπύρωση παρατηρήσαμε το σπάνιο φαινόμενο τα ελικόπτερα να δημιουργούν… ουρά στον αέρα για να ρίξουν νερό με τη σειρά τους.
Εναέριο μποτιλιάρισμα
Η υπερσυσσώρευση εναέριων μέσων στην πυρκαγιά της Αθήνας την Τετάρτη φαίνεται πως προκάλεσε εύλογες αντιδράσεις σε κατοίκους και στελέχη της αυτοδιοίκησης που βρίσκονταν κοντά στα άλλα μεγάλα μέτωπα της χώρας, με τη φράση «Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα» να πρωταγωνιστεί στις αντιδράσεις τους καθώς έβλεπαν τα μέτωπα στις περιοχές τους να γιγαντώνονται.
Ωστόσο αυτή η υπερσυσσώρευση φαίνεται ότι δεν στάθηκε ικανή να προστατεύσει τελικά ούτε την Αττική. Την Πέμπτη το μεσημέρι, με τα εναέρια μέσα να αυξάνονται στα μέτωπα της επαρχίας, μια αναζωπύρωση που ξεκίνησε στο ρέμα της Χελιδονούς τελικά οδήγησε σε δεύτερο πύρινο εφιάλτη, ακόμη μεγαλύτερο από τον πρώτο, ο οποίος τελικά κατέκαψε περιοχές όπως η Δροσοπηγή, πέρασε στις Αφίδνες και τελικά αργά το βράδυ της Πέμπτης κατάφερε να περάσει την αντιπυρική ζώνη που αποτελούσε η ίδια η εθνική οδός στο ύψος του Αγίου Στεφάνου.
Επιτήρηση από ΜΑΤ
Περιέργως, η συγκέντρωση ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων στη Βαρυμπόμπη την Τετάρτη και την Πέμπτη τελικά δεν βοήθησε ιδιαίτερα στην αποφυγή μεγάλης αναζωπύρωσης, προκάλεσε όμως σίγουρα τις έντονες αντιδράσεις κατοίκων, που παρακολουθούσαν τις δυνάμεις των ΟΠΚΕ και τρεις διμοιρίες ΜΑΤ να καταλαμβάνουν την περιοχή τους πραγματώνοντας το δόγμα της κυβέρνησης ότι τα πάντα μπορούν να καταπολεμηθούν με κλομπ και μερικές άγριες αστυνομικές ματιές.
Με τα εναέρια μέσα να έχουν πια μεταφερθεί από το μέτωπο της Αττικής σε άλλες περιοχές, η αναζωπύρωση της Πέμπτης τελικά ξέφυγε από τα ΜΑΤ που την επιτηρούσαν και τελικά εξελίχθηκε σε μια από τις καταστροφικότερες πυρκαγιές των τελευταίων ετών για τον νομό, προκαλώντας τις εκκενώσεις δεκάδων οικισμών, αλλά και μεγαλύτερων δήμων όπως το Καπανδρίτι και ο Αγιος Στέφανος.
Αλλωστε από τις επίσημες ενημερώσεις της πυροσβεστικής αποτυπώνεται ξεκάθαρα η διαχείριση των εναέριων μέσων με τρόπο που τελικά δεν οδήγησε στην προστασία ούτε της Αττικής ούτε των υπόλοιπων περιοχών όπου μαίνονταν οι πυρκαγιές:
Στις 3 Αυγούστου, όταν ξεκίνησε η φωτιά, είχαν διατεθεί στο μέτωπο της Αττικής επτά αεροσκάφη και εννέα ελικόπτερα (εκ των οποίων τα δύο για συντονισμό).
Στις 4 Αυγούστου, με τη φωτιά επί της ουσίας να έχει σβήσει και τις δυνάμεις να βρίσκονται σε επιφυλακή για την αποφυγή αναζωπυρώσεων, είχαν διατεθεί πέντε αεροσκάφη και εννέα ελικόπτερα, δύναμη δηλαδή σχεδόν ίδια με εκείνη της πυρκαγιάς της πρώτης ημέρας.
Στις 5 Αυγούστου, την ημέρα που ξέσπασε η δεύτερη και καταστροφικότερη φάση της πυρκαγιάς, δεν είχε διατεθεί κανένα εναέριο μέσο εξ ολοκλήρου, αφού στην επίσημη ενημέρωση αναφέρεται ότι στην περιοχή θα επιχειρούν περιοδικά εναέρια μέσα, χωρίς να καθορίζεται ο αριθμός τους.
Για τους ακριβείς αριθμούς των αστυνομικών δυνάμεων που διατέθηκαν δεν έχουμε λάβει ενημέρωση.
Πάντως η δυσαναλογία του αριθμού μεταξύ πυροσβεστών και αστυνομικών που κλήθηκαν στα μέτωπα βρίσκει εξήγηση αν συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι, όπως καταγγέλλει ο σύλλογος ιδιωτικών υπαλλήλων Η Ενωση, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν ανανέωσε τις συμβάσεις περίπου 5.000 εποχικών δασοπυροσβεστών που προσλαμβάνονταν μέσω ειδικού προγράμματος του ΟΑΕΔ, σε αντίθεση με την πολιτική που ακολούθησε τα τελευταία δύο χρόνια στην πρόσληψη αστυνομικών. Οι προτεραιότητες της κυβέρνησης –δυστυχώς– δεν κρύβονται.
«Να μην έχουν νεκρούς»
Ωστόσο ένας πολίτης των Αφιδνών μιλώντας ζωντανά στον τηλεοπτικό σταθμό Mega το πρωί της Παρασκευής, λίγες ώρες μετά την εντολή εκκένωσης που έλαβε, περιέγραψε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την αίσθηση που έχει δοθεί στους πολίτες τόσο από τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν τις τελευταίες ημέρες όσο και από το διάγγελμα του ίδιου του πρωθυπουργού: «Δεν έφυγα από το σπίτι μου γιατί κατάλαβα ότι μοναδικό τους μέλημα ήταν οι ανθρώπινες ζωές. Δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον να σώσουν τα σπίτια μας. Δεν ήρθε πυροσβεστική. Ηρθαν μόνο αστυνομικοί για να μας διώξουν. Δεν έχω ξαναδεί τόσους αστυνομικούς. Οι αστυνομικοί εδώ ήταν εκατοντάδες και οι πυροσβέστες ελάχιστοι. Το μόνο που τους ένοιαζε ήταν να μην έχουν νεκρούς».
