Πέρασαν κιόλας δέκα χρόνια χωρίς τον Μάριο Τόκα, τον Κύπριο μουσικοσυνθέτη που έγραψε τη δική του ιστορία στις καρδιές του κόσμου.
Σε λίγες μέρες, συγκεκριμένα στις 10 Σεπτεμβρίου, το κοινό που αγάπησε τα τραγούδια του Μάριου Τόκα θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τη μεγάλη συναυλία-αφιέρωμα που γίνεται στο Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» και στην οποία τραγουδούν ο Γιάννης Κότσιρας, η Γιώτα Νέγκα, ο Μίλτος Πασχαλίδης, ο Μπάμπης Στόκας και συμμετέχει ο Βασίλης Σκουλάς. Το Documento ανασύρει στιγμές με τους ανθρώπους που στιγμάτισαν τη ζωή του μουσικοσυνθέτη.
· Ο Μάριος Τόκας γεννήθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου στις 8 Ιουνίου του 1954. Ο πατέρας του ήταν ο πρώτος άνθρωπος που αντιλήφθηκε το πάθος του για τη μουσική όταν ακόμη ήταν σε πολύ μικρή ηλικία. Μάλιστα, το πρώτο τραγούδι που έγραψε ο Μάριος ήταν σε στίχους του πατέρα του με τίτλο «ο πόλεμος», κερδίζοντας το 2ο βραβείο σε διαγωνισμό σύνθεσης του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου. Ηταν αυτός που με πολλή προσπάθεια και οικονομίες του αγόρασε το πρώτο του πιάνο πάνω στο οποίο συνέθεσε τις πρώτες του μελωδίες. Μετά τον πόλεμο ο Μάριος Τόκας εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, φέρνοντας με πλοίο το πρώτο του πιάνο, το οποίο κοσμεί μέχρι και σήμερα το σπίτι του στο Πικέρμι.
· Ο μαέστρος της φιλαρμονικής του Δήμου Λεμεσού Στέλιος Πριτσούλης ήταν αυτός που διέκρινε το μουσικό του ταλέντο. Παρ’ όλες τις αρχικές διαφωνίες του διευθυντή της μπάντας, ο μαέστρος συμπεριέλαβε τον μικρό Μάριο (ηλικίας μόλις δέκα χρόνων) σε εκδηλώσεις. Η ενσωμάτωσή του στο σύνολο της μπάντας ήταν τόσο εντυπωσιακή που προκάλεσε τον θαυμασμό τόσο του διευθυντή όσο και του τότε δημάρχου Λεμεσού. Ο Στέλιος Πριτσούλης ήταν αυτός που έδωσε την καθοριστική ώθηση στον Μάριο να ακολουθήσει τον δρόμο που αγαπούσε.
· Ο ποιητής της «Ρωμιοσύνης» Γιάννης Ρίτσος. Αυτή η σπουδαία ποιητική σύνθεση η οποία υμνούσε τον αδιάκοπο αγώνα των ανθρώπων για ελευθερία, δικαιοσύνη και ανθρωπιά ήταν το έναυσμα να μελοποιήσει σε μικρή ηλικία το «Πρωινό άστρο» και αργότερα τα ανέκδοτα ποιήματά του υπό τον τίτλο «Πικραμένη μου γενιά», τα οποία δισκογραφήθηκαν με τη φωνή του Λάκη Χαλκιά, όπου ο ίδιος Γιάννης Ρίτσος απαγγέλλει το ποίημα «Τούτος ο λαός». Το τραγούδι «Δεν κλαίω» του Γιάννη Ρίτσου το τραγούδησε ο Αντώνης Καλογιάννης, ενώ σε όλες τις συναυλίες του ο Μάριος Τόκας επέλεγε να το ερμηνεύει ο ίδιος.
· Ο Μάνος Λοΐζος, ο οποίος ήταν ο πρώτος συνθέτης που άκουσε τα πρώτα τραγούδια του Μάριου Τόκα. Ενώ η καταγωγή του Λοΐζου ήταν κυπριακή, πίστευε πως η Κύπρος ήταν πολύ μικρή για να χωρέσει το μουσικό ταλέντο του Μάριου Τόκα και τον παρότρυνε να πάρει τη μεγάλη απόφαση να μετακομίσει στην Αθήνα, το κέντρο της επαγγελματικής δισκογραφίας, προκειμένου να συνεχίσει εκεί τη μουσική του πορεία. Είναι σαφές πως αυτή του η προτροπή έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα μουσική διαδρομή του συνθέτη, ο οποίος δήλωνε θαυμαστής του Λοΐζου, η μουσική του οποίου δεν μπορούσε παρά να αποτελεί πηγή έμπνευσης για εκείνον.
· Ο Μίκης Θεοδωράκης ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος. Ο Μάριος Τόκας σε ηλικία δώδεκα χρόνων συγκλονίστηκε από τη μουσική του Μ. Θεοδωράκη σε συναυλία η οποία έγινε στο κηποθέατρο της Λεμεσού το 1966 με τραγουδιστές τους Δημήτρη Μητροπάνο, Γιάννη Πουλόπουλο, Ελένη Ροδά. Η συναυλία αυτή ήταν το έναυσμα για το ξεκίνημα του δικού του ταξιδιού στη μουσική. Ο Μάριος Τόκας δήλωνε πως οι μουσικές του Μίκη Θεοδωράκη υπήρχαν πάντοτε στις μελωδίες του και ήταν πολύ υπερήφανος για αυτό. Κορυφαία στιγμή, το προσωπικό σημείωμα του Μίκη Θεοδωράκη για τον Μάριο Τόκα, που προλόγιζε το συμφωνικό θρησκευτικό έργο του με τίτλο «Θεογεννήτωρ Μαρία»:
«Ο Μάριος Τόκας πάντα στηριγμένος στις ρίζες της μουσικής μας παράδοσης, πάντα εκτιμώντας και αναγνωρίζοντας το έργο των συναδέλφων του μουσικών, προηγούμενων και σύγχρονων, δημιούργησε και δημιουργεί έργα γνήσια ελληνικά. Οι μελωδίες του έχουν κάτι από τον ουρανό, τη θάλασσα, τον ίδιο τον βράχο του Αθω».
· Η σύζυγός του Αμαλία, η οποία ήταν δίπλα του από το 1979 έως και το τέλος της ζωής του. Βασική πηγή ενέργειας για εκείνον, με σπουδαία συμβολή και συμμετοχή στη γέννηση των τραγουδιών του και στον σχεδιασμό των επαγγελματικών του επιλογών. Αποτελούσε τον πρώτο και σημαντικότερο κριτή για τα τραγούδια του, αφού ο συνθέτης επέλεγε να παίζει τα νέα του τραγούδια πάντα πρώτα σε εκείνη. Ηταν το στήριγμά του, ο άνθρωπός του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του και η γυναίκα με την οποία έκτισαν μια όμορφη οικογένεια και απέκτησαν μαζί τρία παιδιά.
· Η Χαρά, ο Κώστας και ο Αγγελος. Τα τρία του παιδιά. Η γέννηση, το μεγάλωμα, η καθημερινότητα μαζί τους και τελικά η ζεστασιά μιας όμορφης οικογένειας επηρέασαν τον Μάριο και διαμόρφωσαν το πλέον ευνοϊκό και γαλήνιο περιβάλλον έμπνευσης και δημιουργίας. Είναι γεγονός πως ο Μάριος είχε ιδιαίτερη αδυναμία στη μοναδική του κόρη, τη Χαρά, με την οποία είχε πολύ όμορφη και ξεχωριστή σχέση. Τα δίδυμα αγόρια του, ο Κώστας και ο Αγγελος, ήταν η μεγάλη πηγή έμπνευσης των σπουδαίων τραγουδιών που έγραψε στις αρχές του 1990 όταν και γεννήθηκαν. Τα «Δίδυμα φεγγάρια» ήταν ένα τραγούδι που αφιέρωνε πάντα στους δύο γιους του.
· Ο ιερομόναχος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης και τα χειρόγραφα θρησκευτικά κείμενά του. Ο Μάριος Τόκας επισκέφθηκε τη Μονή της Αγίας Αννας στο Αγιο Ορος το 1996, όπου το κατανυκτικό περιβάλλον της, με τους εκκλησιαστικούς ψαλμούς και την ασκητική πειθαρχία, τον ενέπνευσαν βαθιά και λίγο καιρό μετά συνέθεσε το συμφωνικό βυζαντινό έργο «Θεογεννήτωρ Μαρία» σε ύμνους του Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη, που όπως έλεγε και ο ίδιος ήταν η σπουδαιότερη και πιο ολοκληρωμένη δουλειά του.
· Ο Δημήτρης Μητροπάνος. Το ηχόχρωμα της φωνής του, οι στιβαρές και λαϊκές ερμηνείες του και η καθαρή προσωπικότητά του έκαναν τον Μάριο να απελευθερωθεί, να ταυτιστεί με τη φωνή του και να γράψει μελωδίες που άφησαν εποχή. Κάθε τους συνάντηση στιγμάτισε τη μετέπειτα καλλιτεχνική του πορεία.
· Ο επί χρόνια μουσικός παραγωγός Ηλίας Μπενέτος. Ο άνθρωπος πίσω από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Μάριου Τόκα. Η χημεία και η ιδιαίτερη καλλιτεχνική επικοινωνία τους, η αμοιβαία αγάπη και ο σεβασμός ήταν βασικά συστατικά μιας επιτυχημένης επαγγελματικής σχέσης που σύντομα μετατράπηκε σε σπουδαία φιλία.
Info
Μάριος Τόκας – «Για πάντα εδώ…»,
Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη», 10/9, στις 21.00
Τραγουδούν: Γιάννης Κότσιρας, Γιώτα Νέγκα, Μίλτος Πασχαλίδης, Μπάμπης Στόκας. Φιλική συμμετοχή: Βασίλης Σκουλάς
Διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Παπαζαχαριάκης
Καλλιτεχνική επιμέλεια – σύνθεση προγράμματος: Ηλίας Μπενέτος
Προπώληση: viva.gr, ticket365.gr
Τιμές εισιτηρίων: €12 φοιτητές, άνεργοι, ΑΜΕΑ, €13 προπώληση, €15 ταμείο (το βράδυ της συναυλίας)
