Η παράδοξη επιλογή να ψηφίσουν ΝΔ σε συνθήκες διάλυσης της κτηνοτροφίας και χάους στον ΟΠΕΚΕΠΕ, την ώρα που έρχεται μείωση επιδοτήσεων
Ενα από τα πλέον παράδοξα στοιχεία των εκλογών της 21ης Μαΐου ήταν η ψήφος αγροτών και κτηνοτρόφων υπέρ της ΝΔ. Σύμφωνα με το κοινό exit poll των εταιρειών δημοσκοπήσεων, οι παραγωγοί του πρωτογενούς τομέα φέρεται να έδωσαν στη ΝΔ 47,5% και στο ΠΑΣΟΚ 13,4%, αφήνοντας τρίτο τον ΣΥΡΙΖΑ με 13%.
Η ψήφος των αγροτών υπέρ της ΝΔ θα μπορούσε να εξηγηθεί αν ληφθεί υπόψη ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχώρησε σε διαδοχικές μειώσεις στη φορολόγησή τους, μειώνοντας τον συντελεστή για το μέρος του εισοδήματος ως τις 10.000 ευρώ στο 9% από 22%, την προκαταβολή φόρου κατά 55%, καθώς και τον φόρο εισοδήματος για αγρότες που είναι συνεταιρισμένοι ή συμμετέχουν σε προγράμματα συμβολαιακής γεωργίας κατά 50%. Αν αυτό ισχύει, φαίνεται να δικαιώνει κι εκείνους που έχουν πει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη τεράστια ζημιά από τις προεκλογικές δηλώσεις Κατρούγκαλου για αυξήσεις στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών – αν και το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έκανε καμία αναφορά σε αυξήσεις στις εισφορές των αγροτών.
Από την άλλη πλευρά, όμως, η ψήφος των αγροτών δεν βγάζει νόημα αν ληφθούν υπόψη: η καταστροφή που οι πολιτικές της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη έχουν επιφέρει στην ελληνική κτηνοτροφία, το μπάχαλο που προκάλεσε στον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) με αποτέλεσμα τις καθυστερήσεις πληρωμών και κυρίως η δραματική ανικανότητα κατά τη θητεία του Γιώργου Γεωργαντά στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να ετοιμάσει ό,τι ήταν απαραίτητο για την εφαρμογή της νέας κοινής αγροτικής πολιτικής (ΚΑΠ) εδώ κι έξι μήνες, που τουλάχιστον για το 2023 θα στερήσει από τους αγρότες επιδοτήσεις και ρευστότητα.
Σφάχτηκαν κοπάδια
Κατά τη διάρκεια της τετραετίας της ΝΔ καταγράφηκε σημαντική συρρίκνωση της ελληνικής ζωικής παραγωγής. Με δυο λόγια σφάχτηκαν κοπάδια καθώς μέσα σε λίγους μήνες υπερτριπλασιάστηκε το ενεργειακό κόστος κι αυξήθηκε 100% το κόστος ζωοτροφών, με αποτέλεσμα ειδικά για τη σταβλισμένη αγελαδοτροφία η παραγωγή να γίνει ασύμφορη. Υπεύθυνη γι’ αυτό ήταν η κυβέρνηση που άφησε ανεξέλεγκτη την κερδοσκοπία στο ρεύμα κι αρνούνταν επί μακρόν να μειώσει τον ΦΠΑ σε ζωοτροφές και λιπάσματα, να δώσει επιδοτήσεις στο ρεύμα, να μειώσει τον ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο.
Τελικά τα έδωσε όλα αυτά όταν ξεσηκώθηκαν οι δικοί της βουλευτές που εκλέγονταν στην επαρχία, αλλά με τόσο μεγάλη καθυστέρηση που οι ζημιές στην παραγωγή δεν είχαν επιστροφή. Οι αυξήσεις τιμών στα τυροκομικά που έχουν φτάσει το 30% μέσα σε δύο χρόνια δεν ήταν συνάρτηση μόνο των τιμών στο ρεύμα και στις ζωοτροφές, που για ένα διάστημα αυξήθηκαν πολύ αλλά τώρα κινούνται πτωτικά, αλλά και των ελλείψεων στο γάλα, που δεν αποκαθίστανται. Για τον λόγο αυτό, αναφέρουν παραγωγοί, δεν πρέπει να περιμένουμε και να πέσουν.
Χάος στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης ΝΔ δημιουργήθηκε χάος στον ΟΠΕΚΕΠΕ, τον νευραλγικής σημασίας οργανισμό που διαχειρίζεται τις κοινοτικές επιδοτήσεις. Οι διοικήσεις άλλαζαν σαν τα πουκάμισα και υπήρξαν διώξεις στελεχών, με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι πληρωμές, να υπάρχουν διαρκώς λάθη και προβλήματα, να ματαιώνονται διαγωνισμοί και να προκηρύσσονται εκ νέου, να επιλέγονται οι απευθείας αναθέσεις και τελικά ακόμη και σήμερα να μην υπάρχει ένα λειτουργικό και αξιόπιστο πληροφοριακό σύστημα για να εκκαθαριστούν οι πληρωμές του 2022 ή για να αρχίσει η επεξεργασία των δηλώσεων καλλιέργειας του 2023. Αντίστοιχα πολλαπλασιάστηκαν οι καθυστερήσεις και τα λάθη στις πληρωμές των αποζημιώσεων του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) ή τις πληρωμές για τα ειδικά μέτρα π.χ. για τις ζωοτροφές, χωρίς κανείς μέχρι σήμερα να γνωρίζει γιατί.
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της ΝΔ ο ΕΛΓΑ, που ασφαλίζει την αγροτική παραγωγή από φυσικές καταστροφές, κατέληξε χωρίς γεωπόνους. Αυτό φάνηκε από τις πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου, όταν οι επαναλαμβανόμενες μεγάλες βροχές και το χαλάζι προκάλεσαν σε πρωτοφανείς καταστροφές στις σοδειές από άκρη σε άκρη της χώρας. Κι ενώ οι καταστροφές αυτές συνεπάγονται μεγάλη απώλεια εισοδήματος για τους παραγωγούς, ιδίως επειδή πολλές καλλιέργειες είχαν ξανά φέτος υψηλό κόστος, ενώ για ορισμένες καλλιέργειες επιφέρουν κίνδυνο απώλειας και των κοινοτικών ενισχύσεων, ο ΕΛΓΑ δεν διαθέτει γεωπόνους να βγουν να καταγράψουν τις ζημιές. Το αποτέλεσμα είναι τις τελευταίες εβδομάδες δεκάδες αγροτικοί συνεταιρισμοί, από τον Εβρο και τη Βέροια έως τον Θεσσαλικό κάμπο και την Ηλεία να προχωρούν στη μια παράσταση διαμαρτυρίας μετά την άλλη ζητώντας να προσλάβει ο ΕΛΓΑ γεωπόνους ώστε να καταγράψουν τις ζημιές,
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχώρησε σε διαδοχικές και ευρείες μειώσεις στη φορολόγηση των αγροτών αλλά και ζητώντας να αλλάξει και ο αναχρονιστικός κανονισμός του οργανισμού και να αποζημιώνει τις ζημιές από τα φυσικά φαινόμενα κοντά στην τρέχουσα τιμή. Ζητούν δηλαδή νέο κανονισμό, ο οποίος όπως ανέφερε ο Φάνης Κουρεμπές, πρώην πρόεδρος του ΕΛΓΑ, είχε ετοιμαστεί το 2019 επί ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η ΝΔ τον έχει αφήσει στο συρτάρι για να μην υποχρεωθεί να αυξήσει τη δημόσια χρηματοδότηση των αγροτικών ασφαλίσεων.
Το μπάχαλο με τη νέα ΚΑΠ
Τέλος, με απόλυτη ευθύνη της κυβέρνησης της ΝΔ υπάρχει απόλυτο μπάχαλο με τη νέα ΚΑΠ και τις φετινές δηλώσεις καλλιέργειας (ΟΣΔΕ), άρα και με το πότε και πόσο ψαλιδισμένες επιδοτήσεις θα δοθούν. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Οτι ενώ η Ελλάδα εφαρμόζει από 1ης Ιανουαρίου τη νέα ΚΑΠ 2023-27 και βάσει αυτής θα δοθούν οι επιδοτήσεις του 2023, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Γεωργαντάς εγκατέλειψε το υπουργείο τον Μάιο με μια διαφημιστική ανακοίνωση ότι «ανοίγει το gov.gr για να κάνουν οι αγρότες τις δηλώσεις καλλιέργειας (ΟΣΔΕ) δωρεάν στο δημόσιο σύστημα» (που τελικά άνοιξε 20 μέρες μετά τις εκλογές), αφήνοντάς τα όλα μετέωρα, χωρίς να βγάλει τις εφαρμοστικές αποφάσεις για τη νέα ΚΑΠ που όφειλε και χωρίς να διορίσει τον ανάδοχο τεχνικό σύμβουλο που θα αναλάβει την επεξεργασία των δηλώσεων καλλιέργειας βάσει των οποίων θα δοθούν οι επιδοτήσεις. Στις 19 Ιουνίου ο υπηρεσιακός υπουργός επαναπροκήρυξε τον διαγωνισμό για τον ανάδοχο τεχνικό σύμβουλο και περιμένουμε. Η μεγάλη αυτή καθυστέρηση που έχει ήδη ξεπεράσει τους έξι μήνες φέρνει όμως καθυστερήσεις και στις πληρωμές και προκαλεί ασφυξία στους αγρότες, που πρέπει να πληρώσουν το ρεύμα, τον γεωπόνο, τα εφόδια, το πετρέλαιο του 2023 κι έχουν μοναδικές λύσεις την αύξηση της εξάρτησής τους από τις τράπεζες και την κάρτα αγρότη με 7,5% επιτόκιο ή να πουλήσουν όσο όσο την παραγωγή τους στον έμπορο.
Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την ψήφο των αγροτών υπέρ της ΝΔ. Μια εξήγηση πάντως που έδωσαν στο Documento αγροτοσυνδικαλιστικοί κύκλοι πέραν των δηλώσεων Κατρούγκαλου ήταν ότι «η Νέα Δημοκρατία μοίρασε πολλά λεφτά όχι μέσω της ΚΑΠ και του ΕΛΓΑ αλλά από τα de minimis και τις κορονοενισχύσεις, όπου ήθελε ή μπορούσε. Ενδεχομένως επίσης να τη βοήθησε η χαλαρότητα που υπάρχει στο πρόγραμμα των νέων αγροτών, με συνέπεια να μοιράζονται εύκολα πολλά λεφτά σε όσους μπαίνουν». Οσο για τη δραματική πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, οι ίδιοι κύκλοι την απέδωσαν στο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση βοήθησε πολύ τους κτηνοτρόφους που αντιστοιχούν σε λίγες ψήφους αλλά όχι τους αγρότες που αντιστοιχούν σε περισσότερες.
Το μεγάλο πλήγμα για τους κτηνοτρόφους
Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ από τον αγροτικό τομέα διατύπωσαν στο Documento την εκτίμηση ότι οι αγρότες ψήφισαν ΝΔ γιατί δεν έχουν καταλάβει ακόμη –κι ας προειδοποιούν οι συνεταιρισμοί τα μέλη τους– το ψαλίδι που έρχεται στις επιδοτήσεις βάσει της νέας ΚΑΠ, ειδικά στις επιδοτήσεις του 2023, επειδή η ΝΔ προκάλεσε μπάχαλο και άργησε να ενημερώσει τους παραγωγούς για τις αλλαγές.
Δεν είναι μόνο ότι όλοι οι παραγωγοί θα χάσουν το 25% των επιδοτήσεων που έπαιρναν ως πέρσι επειδή καταργείται το «πρασίνισμα» και δεν ενημερώθηκαν εγκαίρως ώστε να προλάβουν να μπουν στη νέα πράσινη πολιτική της ΚΑΠ τα λεγόμενα «οικολογικά σχήματα» για να αντισταθμίσουν τις απώλειες, μας λένε. Θα υπάρξει ψαλίδι και λόγω της μείωσης των επιδοτήσεων για συγκεκριμένες καλλιέργειες, με απόφαση της ΝΔ και όχι της Ευρώπης, π.χ. στη σταφίδα, στο σταφύλι, στον καπνό, στις ελιές. Το συντριπτικό πλήγμα όμως, όπως τονίζουν, θα το υποστούν οι παραγωγοί της εκτατικής κτηνοτροφίας (αιγοπρόβατα), γιατί παρότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε πετύχει την υιοθέτηση νέου κανονισμού για τον ορισμό των βοσκοτόπων στην Ευρώπη ώστε να συμπεριλάβει τη φρυγανοβλάστηση που βοσκούν τα ελληνικά αιγοπρόβατα, η ΝΔ δεν υλοποίησε την ενσωμάτωση αυτών των βοσκοτόπων στους χάρτες ούτε μερίμνησε για τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης. Αγρότες και κτηνοτρόφοι, κατέληξαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, θα λάβουν τον λογαριασμό τον Οκτώβριο και Δεκέμβριο που πληρώνονται οι ενισχύσεις και θα καταλάβουν τι ζημιές τους έκανε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.