Το πιο σπουδαίο νομοθέτημα στα χρόνια της κρίσης, αυτό που δίνει την ευκαιρία στις επιχειρήσεις οι οποίες θα θεωρηθούν βιώσιμες να ρυθμίσουν τα χρέη τους εξωδικαστικώς, τίθεται σε ισχύ από την ερχόμενη Πέμπτη, 3 Αυγούστου 2017.
Τότε θα ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας θα γίνεται η επεξεργασία, ο συντονισμός και η παρακολούθηση της διαδικασίας σε πραγματικό χρόνο, χωρίς τα χρονοβόρα προβλήματα της γραφειοκρατίας. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα απευθύνεται σε νομικά πρόσωπα με χρέη από 20.000 ευρώ και πάνω και έχουν πτωχευτική ικανότητα (εταιρείες και ατομικές επιχειρήσεις). Για ελεύθερους επαγγελματίες με χρέη κάτω από 20.000 ευρώ που δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα και χρωστούν μόνο στο δημόσιο ή μόνο στα ασφαλιστικά ταμεία και προβλέπονται ρυθμίσεις των χρεών τους με τον ίδιο νόμο, η διαδικασία θα είναι διαφορετική αλλά δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί (θα υποβάλουν αίτηση απευθείας στην εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία και όχι μέσω της συγκεκριμένης ηλεκτρονικής πλατφόρμας).
Επιδίωξη είναι σε κάθε μοναδική περίπτωση να ολοκληρώνεται η συμφωνία συμβιβασμού σε χρόνο 88 ημερών. Εκτιμάται ότι 400.000 επιχειρήσεις χρωστούν σε δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία) και τράπεζες.
Σε επτά στάδια
Ετσι, από την ερχόμενη Πέμπτη και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2018 οι παραπάνω οφειλέτες θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση ρύθμισης των χρεών τους μέσω της ιστοσελίδας www.keyd.gov.gr της Γενικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΓΓΔΙΧ). Ο χρήστης θα εισέρχεται στο σύστημα με τους ίδιους κωδικούς που χρησιμοποιεί για την εφορία (taxisnet ή gsis.gr).
Η διαδικασία περιλαμβάνει επτά στάδια. Τα τέσσερα πρώτα σχετίζονται με την υποβολή της αίτησης και τα υπόλοιπα με την πρόταση εξυγίανσης και τη διαπραγμάτευση. Με την υποβολή της αίτησης ο οφειλέτης δέχεται να αρθεί το απόρρητο που σχετίζεται με τη διαδικασία, δηλαδή το επαγγελματικό, το φορολογικό και το τραπεζικό, και εξουσιοδοτεί τους πιστωτές να αναρτήσουν τα σχετικά στοιχεία στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Για παράδειγμα, εξουσιοδοτεί την Ανεξάρτητη Αρχή Δημόσιων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να αναρτήσει τα φορολογικά του στοιχεία (ακίνητα, εισοδήματα, χρέη), τις τράπεζες να αναρτήσουν τραπεζικά στοιχεία (καταθέσεις, δάνεια, χρηματοοικονομικά προϊόντα) κ.ο.κ.
Η διαδικασία αυτή όμως, δηλαδή της ανάρτησης των οικονομικών στοιχείων του οφειλέτη, θα γίνει σταδιακά και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους:
1. Με το άνοιγμα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας την ερχόμενη εβδομάδα θα είναι δυνατή η ανάρτηση μόνο των στοιχείων που σχετίζονται με τα ασφαλιστικά ταμεία, δηλαδή από το ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών).
2. Στις αρχές Σεπτεμβρίου θα γίνει η πρώτη αναβάθμιση και θα αναρτηθούν στοιχεία οφειλετών από τις τράπεζες και την ΑΑΔΕ.
3. Τον Οκτώβριο θα γίνει δεύτερη αναβάθμιση και θα αναρτηθούν στοιχεία οφειλετών από όλους τους πιστωτές (προμηθευτές κ.λπ.).
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) Φώτη Κουρμούση, η σταδιακή ανάρτηση των στοιχείων δεν συνεπάγεται αυτόματη καθυστέρηση στη διαδικασία του συμβιβασμού εάν ο οφειλέτης καταχωρήσει αναλυτικά τα στοιχεία των οφειλών του προς όλους τους οφειλέτες και δεν αποκρύψει κάποιο.
Στην περίπτωση που ο οφειλέτης αποκρύψει κάποια οφειλή, αυτή δεν θα περιληφθεί στο ποσό που θα τύχει της ρύθμισης. Συνεπώς, επισημαίνει ο κ. Κουρμούσης, δεν τον συμφέρει να μην καταχωρήσει το σύνολο των οφειλών και οφειλετών.
Σε περίπτωση που οι πιστωτές είναι εργαζόμενοι, ο νομοθέτης έχει προνοήσει να εξαιρούνται τυχόν κουρεμάτων και ρύθμισης χρεών όταν το συνολικό χρέος είναι μικρότερο του 1,5% επί του συνόλου (ισχύει γενικότερα για όλους τους μικρούς πιστωτές –μέχρι 1,5% του συνόλου– οι απαιτήσεις των οποίων δεν επηρεάζονται από τη συμφωνία αναδιάρθρωσης και τυχόν απομειώσεις χρεών που μπορεί να συμφωνηθούν).
Με αυτόν τον τρόπο οι μικροί πιστωτές εξακολουθούν να διεκδικούν το σύνολο των απαιτήσεών τους.
Για να θεωρηθεί πλήρης η αίτηση του οφειλέτη θα πρέπει να συνοδεύεται από στοιχεία του οφειλέτη και συνοφειλετών, κατάλογο όλων των πιστωτών και των οφειλομένων προς αυτών ποσών, πρόταση ρύθμισης, έκθεση βιωσιμότητας, κατάλογο περιουσιακών στοιχείων, φορολογικά έγγραφα, χρηματοοικονομικές καταστάσεις κ.λπ.
Στα συνοδευτικά έγγραφα δεν περιλαμβάνονται η φορολογική και η ασφαλιστική ενημερότητα.
Μέρα μέρα το σπριντ για τη ρύθμιση
Σε δύο εργάσιμες ημέρες από την κατάθεση της αίτησης διορίζεται συντονιστής από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ). Ο συντονιστής έχει προθεσμία τεσσάρων εργάσιμων ημερών για να αποποιηθεί τον διορισμό του. Αν συμβεί, η ΕΓΔΙΧ ορίζει αμέσως άλλον συντονιστή.
Εντός πέντε εργάσιμων ημερών ο συντονιστής ελέγχει την πληρότητα της αίτησης του οφειλέτη και των συνοδευτικών εγγράφων.
Αν δεν είναι πλήρης, καλεί τον οφειλέτη να καταθέσει τα έγγραφα που λείπουν. Μετά τη συμπλήρωση του φακέλου, ο συντονιστής εκδίδει βεβαίωση για την πληρότητα της αίτησης η οποία κοινοποιείται αυθημερόν στον οφειλέτη.
Εντός δύο ημερών αποστέλλεται από τον συντονιστή απόσπασμα της αίτησης σε όλους τους πιστωτές.
Εντός δέκα ημερών οι πιστωτές αποστέλλουν στον συντονιστή δήλωση για την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν στη διαδικασία και βεβαιώνουν το πιστωτικό υπόλοιπό τους με τον οφειλέτη.
Εντός πέντε ημερών γίνεται έλεγχος από τον συντονιστή για την ύπαρξη απαρτίας ενδιαφερόμενων πιστωτών (άνω του 50% του συνόλου των απαιτήσεων) και ακρίβειας των πιστώσεων. Αν συγκεντρωθεί απαρτία (50%+), ο συντονιστής κοινοποιεί σε όλους τους συμμετέχοντες πιστωτές το πλήρες περιεχόμενο της αίτησης και τα συνοδευτικά έγγραφα και δικαιολογητικά.
Πέντε ημέρες μετά την παραπάνω κοινοποίηση ο συντονιστής αναμένει για τυχόν αίτηση των συμμετεχόντων πιστωτών οι οποίοι είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου του συνόλου των απαιτήσεων για προαιρετικό ορισμό εμπειρογνώμονα.
Ηλεκτρονική διαπραγμάτευση
Ο συντονιστής θέτει προθεσμία 30 ημερών για την αποστολή τυχόν αντιπροτάσεων από τους πιστωτές. Κοινοποιούνται σε όλους τους πιστωτές και στον οφειλέτη, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα τροποποιήσεων εντός δεκαπέντε ημερών. Ο οφειλέτης αποφασίζει αν θα δεχτεί τυχόν αντιπροτάσεις ή αν θα εμμείνει στη δική του πρόταση εντός δέκα ημερών.
Αμέσως μετά οι πιστωτές ψηφίζουν τις αποδεκτές από τον οφειλέτη αντιπροτάσεις ή την αρχική πρόταση και η συμφωνία επιτυγχάνεται εφόσον μία πρόταση (ή αντιπρόταση) συγκεντρώσει το 60% των συμμετεχόντων πιστωτών στους οποίους περιλαμβάνεται και το 40% των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.
Αν ο οφειλέτης δεν δεχτεί αντιπροτάσεις, τότε ψηφίζεται από τους πιστωτές η δική του αρχική πρόταση.
Αν ο οφειλέτης εγκρίνει μία ή περισσότερες από τις αντιπροτάσεις, αυτές τίθενται ταυτόχρονα σε ψηφοφορία από τους συμμετέχοντες πιστωτές. Εφόσον υπερβαίνουν τις δύο, χωρίς κάποια από αυτές να συγκεντρώσει το παραπάνω ποσοστό πλειοψηφίας, οι δύο αντιπροτάσεις που συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων τίθενται εκ νέου σε ψηφοφορία.
Αν οι αντιπροτάσεις που τέθηκαν εξαρχής ή εκ νέου σε ψηφοφορία είναι δύο, χωρίς κάποια να συγκεντρώσει πλειοψηφία, εκείνη που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων στην ψηφοφορία του προηγούμενου εδαφίου τίθεται εκ νέου σε ψηφοφορία για να διαπιστωθεί αν συγκεντρώνει την παραπάνω πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών.
Ολες οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο;
Οχι. Ο νόμος διαχωρίζει τις μεγάλες από τις μικρές επιχειρήσεις. Μεγάλες είναι όσες στη χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από 2,5 εκατ. ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) άνω των 2 εκατ. ευρώ. Μικρές επιχειρήσεις νοούνται όσες είχαν κύκλο εργασιών έως 2,5 εκατ. ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις έως 2 εκατ. ευρώ.
Υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ μεγάλων και μικρών εταιρειών;
Και οι μικρές και οι μεγάλες μπαίνουν στη διαδικασία διαπραγμάτευσης με τα ίδια χρονοδιαγράμματα. Ομως για τις μεγάλες επιχειρήσεις είναι υποχρεωτικός ο διορισμός εμπειρογνώμονα και η σύνταξη έκθεσης βιωσιμότητας.
Υπάρχει κάποια άλλη διαφοροποίηση;
Ναι, και αφορά τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Η διαπραγμάτευση ισχύει για οφειλέτες με χρέη άνω των 50.000 ευρώ. Για οφειλές από 20.000 έως και 50.000 ευρώ θα ακολουθείται απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης οφειλών. Δηλαδή, τόσο το δημόσιο όσο και τα πιστωτικά ιδρύματα θα έχουν προτυποποιημένες λύσεις και αξιολογήσεις βιωσιμότητας Για τις υπόλοιπες θα γίνει διαπραγμάτευση ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη.
Πότε σταματούν τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης;
Οταν η αίτηση του οφειλέτη χαρακτηριστεί πλήρης και ο συντονιστής αποστείλει πρόσκληση στους πιστωτές για συμμετοχή στη ρύθμιση. Τότε αναστέλλονται τα μέτρα για διάστημα 70 ημερών. Επιπλέον ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει από το Μονομελές Πρωτοδικείο της έδρας του παράταση αναστολής για έως τέσσερις επιπλέον μήνες εφόσον συναινεί η απόλυτη πλειοψηφία των συμμετεχόντων πιστωτών.
Προϋποθέσεις ένταξης των επιχειρήσεων
Εντάσσονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό οι επιχειρήσεις που κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016 είχαν οφειλή άνω των 20.000 ευρώ προς χρηματοδοτικό φορέα από δάνειο ή πίστωση σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή είχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση ή φορέα κοινωνικής ασφάλισης (ΦΚΑ) ή άλλο ΝΠΔΔ, περιλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών τους λόγω μη επαρκούς υπολοίπου ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων.
Ποιες άλλες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούν;
Η επιχείρηση σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης είχε: (α) θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, εάν πρόκειται για επιχείρηση που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα ή (β) θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, εάν πρόκειται για επιχείρηση που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
Αν έχουν οφειλές μετά την 31η Δεκεμβρίου 2016 μπορούν να ενταχθούν;
Οχι. Από τη διαδικασία εξαιρούνται οι οφειλές που έχουν προκύψει μετά την 31η Δεκεμβρίου 2016.
Μπορούν να υπαχθούν επιχειρήσεις που έχουν αιτηθεί για υπαγωγή στον 4307/2014 («νόμος Δένδια») ή έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα ή βρίσκονται στη διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης;
Μπορούν! Αρκεί για όσους έχουν αιτηθεί στον νόμο Δένδια να μην έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής και να έχουν παραιτηθεί από τις διαδικασίες του νόμου. Για όσες επιχειρήσεις έχουν διακόψει ή βρίσκονται σε διαδικασία λύσης ή εκκαθάρισης, μπορούν να αιτηθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό αν υποβάλουν δήλωση επανέναρξης των εργασιών τους ή αν αναβιώσουν με απόφαση του αρμόδιου οργάνου τους.
Θα ενταχθούν στον νόμο και οι λεγόμενοι στρατηγικοί κακοπληρωτές;
Οχι. Δεν μπορούν να υπαχθούν επιχειρήσεις, των οποίων οι φορείς/διοικούντες έχουν καταδικαστεί αμετάκλητα για φοροδιαφυγή, απάτη κατά του δημόσιου ή σοβαρά οικονομικά εγκλήματα. Επιπλέον, η άρση του τραπεζικού και του φορολογικού απορρήτου δίνει τη δυνατότητα σε κάθε πιστωτή να αναζητήσει οποιοδήποτε επιπλέον περιουσιακό στοιχείο κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
