Η απόφαση της ΕΠΟ να ζητήσει ξένους διαιτητές να διευθύνουν τον τελικό του Κυπέλλου το ερχόμενο Σάββατο στο Ολυμπιακό Στάδιο, μεταξύ ΑΕΚ και ΠΑΟΚ, γυρίζει το ελληνικό ποδόσφαιρο 45 χρόνια πίσω! Στο 1975 για την ακρίβεια, τότε που τον τελικό της διοργάνωσης, Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού 1-0, σφύριξε ο Ιταλός ρέφερι, Τζανφράνκο Μενεγκάλι…
Ο ερχομός του Ισπανού Μπορμπαλάν (αυτός θα είναι ο ρέφερι του σαββατιάτικου τελικού) είναι ο 13ος ξένου διαιτητή σε 14ο ελληνικό τελικό Κυπέλλου. Η αρχή είχε γίνει στα μέσα της δεκαετίας του ’50 και μάλιστα έγινε παράδοση τότε, τους τελικούς να τους διευθύνουν ξένοι. Εξαίρεση από το 1956 μέχρι το 1968, αποτέλεσε ο τελικός του 1959 που έπαιξε Ελληνας (Ολυμπιακός-Δόξα Δράμας 2-1, διαιτητής ο Σταθάτος). Το 1964 και το 1966 δεν διεξήχθησαν τελικοί.
Ας θυμηθούμε τους ξένους ρέφερι που έπαιξαν σε ελληνικούς τελικούς:
Τζίνο Ριγκάτο (Ιταλία): Ήταν ο πρώτος ξένος διαιτητής που σφύριξε ελληνικό τελικό, εκείνον του 1956, ΑΕΚ – Ολυμπιακού 2-1. Ηταν διαιτητής Α’ κατηγορίας στο Καμπιονάτο και κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε.Ηταν διεθνής διαιτητής. Επαιξε 13 διεθνή παιχνίδια, δύο μεταξύ εθνικών ομάδων και 11 των κυπέλλων Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και τους αώνες ΠΑΟ-Σπάρτακ Κράλοβε 0-0 (7/12/1960) και ΑΕΚ-Μονακό 1-1 (2/10/1963).
Λεο Χορν (Ολλανδία): Ήταν διαιτητής στον τελικό του 1957, Ολυμπιακός- Ηρακλής 2-0 στο «Καραϊσκάκη» χωρίς να ακουσεί το παραμικρό.
Σλ. Σάβιτς (Γιουγκοσλάβια): Έπαιξε στον τελικό Ολυμπιακού-Δόξας Δράμας 5-1.
Χοσέ Μπλάνκο Πέρεθ (Ισπανία): Στις 17 Αυγούστου 1960, στη Λεωφόρο, ο Πέρεθ διηύθυνε τον τελικό Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού 1-1. Ένα παιχνίδι που έγινε μέσα σε αποδοκιμασίες και πολλές υποψίες ότι ήταν «στημένος» να έρθει ισόπαλος, ώστε να γίνει επαναληπτικός τελικός για εισπρακτικούς λόγους. Τελικά ο επαναληπτικός έγινε στις… 11 Σεπτεμβρίου στο «Καραϊσκάκη» αυτή τη φορά πάλι με τον Πέρεθ και ο Ολυμπιακός νίκησε 3-0.
Τσέζαρε Ζόνι (Ιταλία): Σφύριξε στον τελικό Ολυμπιακού-Πανιωνίου 3-0 το 1961 και πέρασε απαρατήρητος.
Αντρε Μελέ (Ελβετία): Ο διαιτητής που έπαιξε στον τελικό που δεν τελείωσε λόγω σκότους! Ηταν 27 Μαίου του 1962, στο γήπεδο της Ν. Φιλαδέλφειας με φιναλίστ τους δύο «αιώνιους». Ο Ελβετός προσπαθώντας να ηρεμήσει τους παίκτες διέκοπτε συνεχώς το παιχνίδι για να επιβάλει την τάξη. Συνέπεια του επεισοδιακού αγώνα ήταν τρεις αποβολές και πολλές κίτρινες κάρτες. Οι καθυστερήσει πάρα πολλές. Μόνο για να καθαριστεί ο αγωνιστικός χώρος από αντικείμενα που είχαν πετάξει οι αγανακτισμένοι θεατές, χρειάστηκε ένα μισάωρο! Προβολείς όμως δεν υπήρχαν και είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει. Ο αγώνας έληξε 0-0 και πήγε στην παράταση. Όμως στο 7ο λεπτό ο Μελέ διέκοψε τον αγώνα γιαί έπεσε σκοτάδι! Επαναληπτικός δεν έγινε ποτέ και δεν υπήρξε Κυπελλούχος…
Οτμαρ Χούμπερτ (Ελβετία): Έπαιξε σε έναν εύκολο τελικό το 1963, όπου στο γήπεδο ης Λεωφόρου ο Ολυμπιακός νίκησε 3-0 τον Πιερικό.
Φούλβιο Πιερόνι (Ιταλία): Ηταν ο μοναδικός ξένος που ήρθε στην Ελλάδα κι έπαιξε δύο τελικούς! Το 1965, Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 1-0 και το 1967 Παναθηναϊκός-Πανιώνιος 1-0. O Πιερόνι ήταν διεθνής διαιτητής με πολλά παιχνίδια στο βιογραφικό του. Μεταξύ άλλων είχε παίξει και σε δύο φιλικούς αγώνες της εθνικής ομάδας, με τη Γαλλία 1-3 (2/9/72, στο Καραϊσκάκη) και με την Βουλγαρία 2-2 (31/1/73, στη Ν. Φιλαδέλφεια).
‘Αουρελ Μπέντου (Ρουμανία): Έπαιξε τον τελικό του 1968, Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 1-0
Βιτάλ Λορό (Βέλγιο): Ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας διαιτησίας, ήταν ο Βέλγος που έπαιξε στον τελικό του 1973 στο Καραϊσκάκη, Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ 1-0. Ο Λορό είχε ήδη διαιτητεύσει τέσσερις τελικούς Κυπέλλου στο Βέλγιο, είχε σφυρίξει δυο ματς στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 στο Μεξικό (Αγγλία-Ρουμανία 1-0 και Βραζιλία-Περού 4-2), είχε πολλά ματς ευρωπαϊκών κυπέλλων, και το 1974 έπαιξε τον πρώτο τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Μπάγερν-Ατλέτικο Μαδρίτης 1-1, καθώς και τρεις αγώνες στο Μουντιάλ 1974 στη Γερμανία.
Βάλτερ Χένγκερμπουλερ (Ελβετία): Ήταν ο διαιτητής του συγκλονιστικού τελικού το 1974 στη Νέα Φιλαδέλφεια μεταξύ ΠΑΟΚ – Ουμπιακού 2-2 που κρίθηκε στα πέναλτι υπέρ του «δικεφάλου» με 4-3.
Τζανφράνκο Μενεγκάλι (Ιταλία): Ο τελευταίος ξένος διαιτητής το 1975. Επαιξε τον τελικό των «αιωνίων», Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού 1-0 με γκολ του Δαβουρλή. Οκτώ χρόνια μετά, ο Μενεγκάλι έπαιξε στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων (1983), Αμπερντίν-Ρεάλ Μαδρίτης 2-1.
