ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση και Βρετανία αναμένεται να απορρίψουν σε ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση του οργανισμού την πρόταση αφρικανικών χωρών για μεγαλύτερο ρόλο του ΟΗΕ στο σχεδιασμό της φορολογίας των πολυεθνικών. Οι χώρες της Αφρικής είναι δυσαρεστημένες από την αβελτηρία σχετικά με την επιβολή των κανόνων του ΟΟΣΑ περί φορολόγησης.
Πρόταση για μεγαλύτερη φορολογική συνεργασία
Οι οργανώσεις για την καταπολέμηση της φτώχειας εκτιμούν ότι ο ΟΗΕ πρέπει να έχει λόγο για τη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιρειών για να αποτρέψουν την ευρεία φοροαποφυγή που στερεί από τις φτωχές χώρες ζωτικής σημασίας έσοδα για την αντιμετώπιση της φτώχειας και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η ψηφοφορία για την προώθηση μιας σύμβασης του ΟΗΕ για την ενίσχυση της διεθνούς φορολογικής συνεργασίας, που κατατέθηκε από την ομάδα της Αφρικής στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, απαιτεί ευρεία συμφωνία, μεταξύ άλλων από τις ΗΠΑ και τα πλούσια κράτη της Ευρώπης.
Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν κατηγορηθεί ότι παρεμπόδισαν τη διαδικασία κατά τη διάρκεια έντονων διαπραγματεύσεων τον περασμένο μήνα. Λονδίνο, Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον αναμένεται να καταψηφίσουν την κίνηση, επικαλούμενες τις υπάρχουσες ρυθμίσεις για τη θέσπιση διεθνών φορολογικών κανόνων από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) .
Ο οργανισμός με έδρα το Παρίσι, ο οποίος μετρά 39 ως επί το πλείστον πλούσιες χώρες μεταξύ των μελών του, προτείνει φορολογικούς κανόνες και κοινές ρυθμίσεις που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο οι πολυεθνικές εταιρείες πληρώνουν φόρους. Αλλά αυτές οι προσπάθειες έχουν προσελκύσει κριτική από αξιωματούχους σε ορισμένες αναπτυσσόμενες οικονομίες που πιστεύουν ότι οι μεγάλες εταιρείες έχουν καταφέρει να παρακάμψουν τις υποχρεώσεις τους, κυρίως συνεχίζοντας να χρησιμοποιούν για τη φορολόγησή τους χώρες με χαμηλή φορολογία. Πέρυσι, μια ομάδα 54 αφρικανικών χωρών, απογοητευμένες από τη διαδικασία του ΟΟΣΑ , κατέθεσαν ψήφισμα στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ.
Έκκληση για στήριξη
Αποφασισμένη να παραμερίσει τον ΟΟΣΑ, συνέστησε στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, να συντάξει μια έκθεση που θα αξιολογεί τρόπους ενίσχυσης της «συμμετοχικότητας και αποτελεσματικότητας» της διεθνούς φορολογικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων επιλογών που θα έδιναν στα Ηνωμένα Έθνη περισσότερο ρόλο στην παγκόσμια φορολογική σκηνή.
Ο Γκουτέρες δήλωσε σε προσχέδιο έκθεσης το καλοκαίρι: «Η ενίσχυση του ρόλου του ΟΗΕ στον καθορισμό και τη διαμόρφωση παγκόσμιων φορολογικών κανόνων φαίνεται ο πιο βιώσιμος δρόμος για να καταστεί η διεθνής φορολογική συνεργασία πλήρως περιεκτική και πιο αποτελεσματική».
Η ομάδα της Αφρικής απηύθυνε μια ισχυρή έκκληση προς όλους, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, να υποστηρίξουν μια νέα φορολογική σύμβαση του ΟΗΕ.
Αντιδράσεις από οργανώσεις και οικονομολόγους
Οικονομολόγοι και αγωνιστές στην Ανεξάρτητη Επιτροπή για τη Μεταρρύθμιση της Διεθνούς Φορολογίας Εταιρειών (ICRICT) ανέφεραν σε ανοιχτή επιστολή αυτή την εβδομάδα ότι «υπάρχει τόσο επείγουσα ανάγκη όσο και μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να επιφέρουμε σημαντική μεταρρύθμιση του διεθνούς συστήματος φορολογίας επιχειρήσεων» αιγίδα του ΟΗΕ.
Οι οικονομολόγοι Τζόζεφ Στίγκλιτς και Τζαγιάτι Γκος, οι οποίοι συμπροεδρεύουν της οργάνωσης, δήλωσαν: «Είναι πολιτικά εξαιρετικά παράλογο να απορρίπτεται η ευρεία υποστήριξη για παγκόσμιες διαπραγματεύσεις και απλώς κοντόφθαλμα να μην εκμεταλλευτούμε αυτή την ευκαιρία για να περιορίσουμε τις απώλειες εσόδων που υφίστανται όλες οι χώρες (συμπεριλαμβανομένων των πλούσιων χωρών) και οι λαοί τους λόγω της ανεξέλεγκτης φορολογικής κατάχρησης».
Πριν από την ψηφοφορία, μια έκθεση του ΟΟΣΑ υποστήριξε ότι οι περισσότερες φοροαποφυγές από πολυεθνικές επιχειρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε πλούσιες χώρες, ενώ προέτρεψε τα μέλη του να σημειώσουν μεγαλύτερη πρόοδο στην επικύρωση συμφωνιών που είχαν ήδη ευρεία υποστήριξη.
Ανέφερε ότι εκτιμάται ότι το 37,1% των παγκόσμιων καθαρών κερδών συνολικού ύψους 6,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων φορολογήθηκαν με συντελεστές κάτω του 15%, κυρίως σε χώρες που είχαν πολύ υψηλότερους ονομαστικούς φόρους.