Για όγδοη εβδομάδα, το ψηφιακό κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση στο YouTube παρουσιάζει αρχειακές και νέες παραγωγές από το ευρύ φάσμα των δράσεών του. Από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό έως τον Ηλία Γιαννακάκη, από το μουσικό φεστιβάλ Tectonics έως παλιά και νέα ραδιοφωνικά, από τον Simon Critchley έως ένα βίντεο για τον κορωνοϊό και τους ανθρώπους με διαταραχή αυτιστικού φάσματος, το Ίδρυμα Ωνάση συνεχίζει να μας τροφοδοτεί με δράσεις, με την πεποίθηση ότι η τέχνη και η εκπαίδευση δεν σταματούν ποτέ, ακόμα και σε δύσκολους καιρούς.
Ο διεθνώς καταξιωμένος σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός καταπιάνεται με τον Φάουστ, με τον μύθο δηλαδή εκείνου που πούλησε την ψυχή του στον Διάβολο, σε μια περιπετειώδη παράσταση-κατάβαση στην άβυσσο της Επιθυμίας, σε Live YouTube premiere, την Κυριακή 24 Μαΐου στις 21:00. Από την Παρασκευή 22 Μαΐου διατίθεται, όμως, και το ντοκιμαντέρ, Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός στο Εργαστήρι του Φάουστ, στο οποίο ο Ηλίας Γιαννακάκης ακολουθεί τον Μαρμαρινό, από τις πρώτες πρόβες μέχρι και την πρεμιέρα της παράστασης, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει τη σκέψη του σημαντικού θεατρικού δημιουργού.
Από την Παρασκευή διατίθεται ένα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ για το φεστιβάλ Tectonics Athens 2019, το μουσικό φεστιβάλ της Στέγης που μας δείχνει πως στη μουσική όλα είναι δυνατά.
Ο Σάιμον Κρίτσλεϊ συνεχίζει τα podcasts Apply–Degger: Μια ανάλυση της σκέψης του Χάιντεγκερ στο «Είναι και Χρόνος», καθώς πιστεύει πως η επαφή με αυτό το έργο του Μάρτιν Χάιντεγκερ μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου. Αυτή την εβδομάδα διατίθενται τα τρία επόμενα podcasts της σειράς.
Από αυτή την εβδομάδα, στο πρόγραμμα του Ψηφιακού Καναλιού του Ιδρύματος Ωνάση εντάσσεται το Radiophonics, μια σειρά πρωτότυπων ραδιοφωνικών έργων που θα προστίθενται κάθε Παρασκευή στο Ψηφιακό Κανάλι.
Τέλος, Ο Τομέας Εκπαίδευσης του Ιδρύματος Ωνάση δημιουργεί ένα βίντεο με τίτλο Κορωνοϊός και Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος για την πανδημία και τις προφυλάξεις που αυτή επιβάλλει, το οποίο απευθύνεται σε ανθρώπους με διαταραχή αυτιστικού φάσματος. Το βίντεο θα είναι διαθέσιμο από τη Δευτέρα 25 Μαΐου.
Αναλυτικά:
Μιχαήλ Μαρμαρινός, Φάουστ του Γκαίτε
Live YouTube premiere: Κυριακή 24 Μαΐου 21:00
Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός καταπιάστηκε το 2014 με τον αρχετυπικό μύθο της νεότερης ευρωπαϊκής σκέψης, αυτόν του Φάουστ, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, με έναν εξαιρετικό θίασο, με προεξάρχοντα τον Ακύλλα Καραζήση.
Αντλώντας το πρώτο του υλικό από το έργο-κοιτίδα του νεότερου ευρωπαϊκού πνεύματος, τον Φάουστ (1828-29) του Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε, στην έμμετρη μετάφραση του Πέτρου Μάρκαρη, και από τον προγενέστερο Δόκτορα Φαούστους (1604) του Κρίστοφερ Μάρλοου, αξιοποιώντας όμως τόσο τις «μεταμορφώσεις» του μύθου όσο κι ένα πλήθος από διακειμενικές αναφορές, μεταγραφές, προσωπικές αφηγήσεις και ομολογίες, καθώς και τα τραγούδια μιας παιδικής χορωδίας, ο Μαρμαρινός «διευθύνει» μια παράσταση-περιπέτεια στον βυθό της Δυτικής Ποίησης, Φιλοσοφίας, Ιστορίας και της ανθρώπινης Ψυχής. «Μια απόλυτα προσωπική κατάβαση στη σκοτεινιά της ανθρώπινης Επιθυμίας, σ’ αυτήν τη νέκυια του ευρωπαϊκού πνεύματος, σε ένα κείμενο/επιχείρημα που ταξιδεύει μαζί μας σε κάθε κρίσιμη περίοδο της ανθρώπινης Ιστορίας» – έτσι περιγράφει την παράστασή του ο σκηνοθέτης.
https://www.onassis.org/el/whats-on/faust-goethe
Ηλίας Γιαννακάκης, Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός στο Εργαστήρι του Φάουστ
Με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους
Διάρκεια: 87 λεπτά
Το φθινόπωρο του 2013 ανακοινώνεται ότι ο Μιχαήλ Μαρμαρινός θα ανεβάσει Φάουστ στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Η κάμερα τον ακολουθεί από τις πρώτες πρόβες μέχρι και την πρεμιέρα της παράστασης, τον Ιανουάριο του 2014. Μέσα από πολλά και δύσκολα γυρίσματα και έναν τεράστιο όγκο κινηματογραφημένου υλικού, η ταινία του Ηλία Γιαννακάκη επιχειρεί όχι μόνο να καταγράψει μια μοναδική θεατρική συγκυρία, αλλά και να συλλάβει κάτι, έστω και ελάχιστο, από τον τρόπο προσέγγισης ενός τόσο ιδιαίτερου θεατρικού δημιουργού.
Η ταινία δεν αποτελεί ένα πορτρέτο του σκηνοθέτη. Επιχειρώντας, όμως, να φωτίσει τον τρόπο δουλειάς του μέσα από ένα τόσο απαιτητικό και διαχρονικά θεμελιώδες κείμενο, αναδεικνύει τους βασικούς άξονες που διατρέχουν τη σκέψη του. Λιτότητα στα όρια του πραγματικού, που όμως οδηγεί σε κάτι αναπάντεχα υπερβατικό, ηθοποιοί όχι ως φορείς ενός δράματος, αλλά ως ανθρώπινα ντοκουμέντα, αποστροφή της κλασικής θεατρικότητας για χάρη της σκηνικής ενσυναίσθησης. Ένας τρόπος δουλειάς που, επί περίπου 40 χρόνια, έχει καταφέρει να είναι ζωντανός και διαρκώς ανανεωμένος.
Η ταινία συμμετείχε στο 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, «Νύχτες Πρεμιέρας», το 2015.
Σενάριο & Σκηνοθεσία: Ηλίας Γιαννακάκης
Κάμερα: Ηλίας Γιαννακάκης, Αποστολία Παπαϊωάννου
Μοντάζ: Μυρτώ Λεκατσά
Επεξεργασία Ήχου: Νίκος Τριανταφύλλου
Εκτέλεση Παραγωγής: Αποστολία Παπαϊωάννου
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 2015
TECTONICS ATHENS 2019
Διάρκεια: 11΄40΄΄
Ένα ντοκιμαντέρ της Αγγελικής Αριστομενοπούλου για το μουσικό φεστιβάλ Tectonics, που έγινε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2019. Από τον music trasher και ακτιβιστή Dror Feiler έως τον Blixa Bargeld, την εμβληματική φιγούρα των Einstürzende Neubauten και Nick Cave and the Bad Seeds, από τη φασματική μουσική του Ρουμάνου συνθέτη Iancu Dumitrescu έως τα ηλεκτρονικά beats των πρωτοπόρων της ηλεκτρονικής μουσικής Μatmos, το μουσικό φεστιβάλ Tectonics τάραξε την Αθήνα, με επίκεντρα των δονήσεων τη Στέγη και το Παλιό Χρηματιστήριο Αθηνών.
Το φεστιβάλ του ανατρεπτικού μαέστρου Ilan Volkov παρουσιάστηκε για δεύτερη φορά στην Αθήνα, με στόχο να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της συμφωνικής ορχήστρας του 21ου αιώνα και να φέρει κοντά διαφορετικές μουσικές πρακτικές. Αυτοσχεδιασμός, σύγχρονη σύνθεση, sound art, παραδοσιακή μουσική, ηλεκτρονικό noise και τραγούδι συναντιούνται, συγκρούονται και αλληλοσυμπληρώνονται.
Με διάθεση ανακάλυψης και αποκάλυψης πολύτιμων έργων και δημιουργών του σήμερα και του χθες, ο Ιλάν Βολκόφ προτείνει μια ανάγνωση της μουσικής που διαπερνά είδη, εποχές και γεωγραφίες. Διατηρώντας σταθερή αναφορά στις πρωτοποριακές τάσεις του περασμένου αιώνα, όπως το κίνημα fluxus του 1960-70, την απροσδιοριστία και τυχαιότητα του John Cage, την προσαρμοσμένη δημιουργία για συγκεκριμένους χώρους (site-specific), την ηλεκτροακουστική σύνθεση και το no wave, η δεύτερη αθηναϊκή έκδοση του Tectonics πραγματεύεται τη σημασία του «εδώ και τώρα» της ζωντανής μουσικής πράξης.
https://www.onassis.org/el/whats-on/tectonics-athens-2019
Κορωνοϊός και Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος
Διαθέσιμο από Δευτέρα 25 Μαΐου
Διάρκεια: 22 λεπτά
Ο Τομέας Εκπαίδευσης του Ιδρύματος Ωνάση ετοίμασε ένα βίντεο σε σκηνοθεσία Χρήστου Σαρρή, για τον κορωνοϊό και τους ανθρώπους με διαταραχή αυτιστικού φάσματος. Μια πανδημία εγείρει φόβους, σκέψεις, προβληματισμούς, περίεργες εκδηλώσεις στη συμπεριφορά μας. Γιατί; Πώς θα τα αντιπαρέλθουμε, και μάλιστα σε συνθήκες που μας ξεπερνούν – υπό το καθεστώς μιας πανδημίας; Με αφορμή αυτά τα ερωτήματα, είναι σημαντικό πρώτα να κάνουμε μια περιήγηση στον κόσμο του αυτισμού και, στη συνέχεια, να διερευνήσουμε τι θα πούμε στον ενήλικα, στον έφηβο, στο παιδί με αυτισμό για τον κορωνοϊό. Πώς θα τους περιγράψουμε μια πανδημία και τις προφυλάξεις που αυτή μας επιβάλλει; Πώς θα τους πείσουμε να δεχτούν τις τόσες αλλαγές που συνεπάγεται για τη ζωή τους η καραντίνα; Πώς θα τους εμπνεύσουμε κοινωνική ευθύνη, ώστε να φροντίσουν για την προστασία της δικής τους υγείας, αλλά και της υγείας των συμπολιτών τους; Οι απαντήσεις δεν είναι απλές· είναι το έναυσμα για να επισκεφτούμε τον κόσμο του παιδιού, τον κόσμο του αυτισμού και να προσκαλέσουμε το παιδί με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος να μας εμπιστευτεί σε μια νέα περιήγηση. Μιλούν οι: Αγγελική Γενά (Κλινική Ψυχολόγος, Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Αθηνών), Κατίγκω Χατζηπατέρα-Γιαννούλη (Κλινική Ψυχολόγος, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, American College of Greece, Deree College) και Κατερίνα Δροσινού (Ειδική Παιδαγωγός).
Παραγωγή: Onassis Education
Οι οδηγίες διατίθενται και σε pdf που θα μπορείτε να κατεβάσετε από τις 22.5 εδώ: https://www.onassis.org/el/initiatives/onassis-special-education/world-autism-midst-pandemic
Simon Critchley, Apply-Degger – Μια ανάλυση της σκέψης του Χάιντεγκερ στο Είναι και Χρόνος
Διάρκεια:
Τέταρτο Επεισόδιο – Είναι με τους Άλλους: 54 λεπτά
Πέμπτο Επεισόδιο – Ερριμμένη Προβολή: 59 λεπτά
Έκτο Επεισόδιο – Γλώσσα και Ερμηνεία: 45 λεπτά
Ο Σάιμον Κρίτσλεϊ, φιλόσοφος, συγγραφέας, Καθηγητής Φιλοσοφίας στο New School και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ωνάση, θεωρεί πως η ανάγνωση του έργου Είναι και Χρόνος του Martin Heidegger μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου. Και επιχειρεί, με τη συγκεκριμένη σειρά podcasts, να εξηγήσει πώς μπορεί να συμβεί αυτή η αλλαγή. Το Apply-Degger είναι μια μεγάλης φόρμας καταβύθιση στο πιο σημαντικό βιβλίο φιλοσοφίας των τελευταίων 100 ετών. Κάθε επεισόδιο παρουσιάζει μία από τις βασικές έννοιες της φιλοσοφίας του Χάιντεγκερ. Όταν ολοκληρωθούν, τα επεισόδια θα παρουσιάζουν το σύνολο αυτού του έργου σε όσους διακατέχονται από περιέργεια, σοβαρότητα και ενδιαφέρον, αλλά απλώς δεν έχουν τον χρόνο να στρωθούν και να διαβάσουν τις 437 πυκνογραμμένες σελίδες του βιβλίου. Ο Κρίτσλεϊ ευελπιστεί, με τη σειρά αυτή, να αναδείξει τα πεδία εφαρμογής που μπορεί να βρει η σκέψη του εγχειρήματος του Χάιντεγκερ στην καθημερινή ζωή, με τρόπο διαφωτιστικό, εμψυχωτικό και ωφέλιμο.
Με τις αργές, καθαρές και ενδελεχείς εξερευνήσεις των ιδεών του Χάιντεγκερ στο Είναι και Χρόνος, ο Κρίτσλεϊ έχει την πεποίθηση πως «η γνήσια φιλοσοφία μπορεί να εξηγηθεί με απλότητα και σαφήνεια. Αλλά αυτό χρειάζεται κάποιον χρόνο. Δεν μπορεί να γίνει βεβιασμένα. Πρέπει λοιπόν να κατεβάσουμε ρυθμούς, να πάρουμε τον χρόνο μας, να ανοίξουμε τα αφτιά μας και να σκεφτούμε σε βάθος. Για μία φορά, ας δοκιμάσουμε κάτι άλλο.» Αυτή την εβδομάδα διατίθενται τα επεισόδια: Είναι με τους Άλλους, Ερριμμένη Προβολή, Γλώσσα και Ερμηνεία.
Radiophonics
Διάρκεια: 40 λεπτά
Πώς αλλάζει το θέατρο του ραδιοφώνου στην εποχή του λεγόμενου «Διαδικτύου των Πραγμάτων» (Internet of Things); Πώς ανταποκρίνεται το ραδιοφωνικό θέατρο στα «έξυπνα» συστήματα και στην αδιάκοπη συνδεσιμότητα; Πώς αλλάζουν οι νέες τεχνολογίες τον ορισμό, τη σύνθεση, τον στόχο και την εμβέλεια του παραδοσιακού ραδιοφωνικού θεάτρου; H σειρά Radiophonics περιλαμβάνει έργα που δημιουργήθηκαν μέσα από ένα ανοιχτό κάλεσμα, το οποίο έγινε το 2016 σε επιμέλεια Χρήστου Καρρά & Θοδωρή Χιώτη, αλλά και νέα έργα εν μέσω πανδημίας.
Είμαστε πλέον βυθισμένοι σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που μας εκπαιδεύει να βλέπουμε σε υψηλή ανάλυση: η όρασή μας βελτιώνεται και διευρύνεται από την ψηφιακή τεχνολογία με αναπάντεχους τρόπους. Τι συμβαίνει όμως με τα όσα ακούμε; Πώς επιδρά η τεχνολογία στις ιστορίες που λέγονται αυτή τη στιγμή, στις ιστορίες που ακούμε; Πώς μπορεί η τεχνολογία να μας βοηθήσει να αφηγηθούμε αυτές τις ιστορίες; Το θέατρο του ραδιοφώνου ήταν μια μοναδική εμπειρία: ήταν το πρώτο διαδραστικό μέσο για να αφηγηθούμε ιστορίες. Δεδομένων των πρόσφατων τεχνολογικών εξελίξεων, πώς μπορεί να ακούγεται σήμερα ένα θεατρικό έργο για το ραδιόφωνο;
Συναντήσεις (2017)
Διάρκεια Έργου: Α΄ μέρος 19΄16΄΄ | Β΄ μέρος 18΄50΄΄
«Συναντήσεις»: γνωστοί και άγνωστοι άνθρωποι συναντιούνται σε χώρους της πόλης, χώρους υπόγειους, υπαίθριους, πολυσύχναστους ή ιδιωτικούς. Τα πρόσωπα που συναντιούνται εκφράζουν μια διάθεση είτε να ξεφύγουν από την καθημερινότητά τους, είτε να διατηρήσουν αυτό που θεωρούν πως τους είναι σημαντικό. Στο πρώτο μέρος των «Συναντήσεων» είναι εγκλωβισμένοι στους χώρους του μετρό. Βρίσκονται κάτω από τη γη, και αυτό είναι κομμάτι της ζωής τους. Ο χώρος είναι αυτός που επιτείνει τον εγκλωβισμό – σε μερικές περιπτώσεις, όμως, μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για κάτι νέο. Ο ήχος του χώρου γίνεται στοιχείο της ψυχολογικής τους κατάστασης. Στο δεύτερο μέρος των «Συναντήσεων» τα πρόσωπα ανεβαίνουν πάνω από τη γη. Επικοινωνούν, παίζουν, χωρίζουν, σμίγουν, ελπίζουν, εμπιστεύονται. Ο ήχος σχετίζεται με την κατάσταση που βρίσκονται εσωτερικά.
Το αστικό μωσαϊκό ανθρώπων και σχέσεων που συναντάει κανείς μόλις βγει από την πόρτα του ήταν το έναυσμα για τα κείμενα των «Συναντήσεων». Η μετακίνηση στην πόλη, πάνω και κάτω από τη γη, η αναμονή, η ελπίδα, ο συγχρωτισμός με διαφορετικούς ανθρώπους, η ανάγκη για κατανόηση, η έλλειψη ενός καλού ακροατή, οι γραμμές των τρένων και οι πορείες των ανθρώπων που διασταυρώνονται, οι σχέσεις και οι φιλίες που καταρρέουν καθημερινά, και άλλες που ξεκινάνε, άνθρωποι που βγαίνουν από τον δρόμο τους για να βοηθήσουν κάποιον και άλλοι που δεν βοηθούν ούτε τον δικό τους άνθρωπο.
Δημιουργοί: Δώρα Τσόγια, Νίκος Βίττης, Λάμπρος Πηγούνης, Γιώργος Γλάστρας, Στέφη Πουλοπούλου
Κείμενο: Δώρα Τσόγια
Μουσική και Ηχητική Σύνθεση: Νίκος Βίττης, Λάμπρος Πηγούνης
Ερμηνεία Κειμένων: Γιώργος Γλάστρας, Στέφη Πουλοπούλου
Ηχογράφηση: Στέφανος Κωνσταντινίδης / Studio Φabrika
Οργάνωση-Εκτέλεση Παραγωγής: Delta Pi
Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Ευχαριστίες: Μάριος Βίττης, Εκδόσεις Άγρα για την παραχώρηση άδειας χρήσης μέρους του βιβλίου «20 Αστικά Μονόπρακτα» για την ηχητική εκτέλεση του έργου για το Enter Radiophonics
Radiophonics – ΕΙΔΗΣΕΙΣ, Επεισόδιο 1
Διάρκεια: 2’30’’
«Η καλή λογοτεχνία είναι ειδήσεις που παραμένουν ειδήσεις» έλεγε ο Έζρα Πάουντ.
Μπορούν οι ειδήσεις να αποτελέσουν πρώτη ύλη για ένα ραδιοφωνικό έργο; Την απάντηση δίνει το έργο ΕΙΔΗΣΕΙΣ, που αποτελεί την «ανα-σύνταξη» των σημαντικότερων ειδήσεων της εβδομαδιαίας επικαιρότητας. Βυθισμένοι καθημερινά μέσα σε ένα συνονθύλευμα ειδήσεων, αλλά και fake news, πόσες από αυτές πραγματικά συγκρατούμε; Πόσο εύκολο είναι να εστιάσουμε την προσοχή μας; Οι λέξεις συνωστίζονται, συνθλίβονται και αφήνουν τελικά πίσω τους έναν θόρυβο. Αυτή την πορεία της πληροφορίας αποτυπώνει ο μηχανισμός του έργου ΕΙΔΗΣΕΙΣ.
Ένας μηχανισμός αλγορίθμων που τροφοδοτείται εβδομαδιαία και παράγει συνεχώς νέες αφηγήσεις. Οι σημαντικότερες ειδήσεις-λέξεις αναδεικνύονται με στατιστική ανάλυση κειμένου, μετατρέπονται σε ήχους και έπειτα μιξάρονται με θραύσματα λόγου κάθε μορφής, εμπνευσμένα από την επικαιρότητα. Το αποτέλεσμα είναι μια αλγοριθμική μείξη ήχων, η οποία συνθέτει το ηχοτοπίο των γεγονότων με τον λόγο, με σκοπό να δημιουργήσει ένα απρόσμενο δελτίο ειδήσεων. Μια ηχητική αφήγηση της επικαιρότητας με μέσα τις ψηφιακές τεχνολογίες, τον ήχο, τον λόγο.
Δραματουργία: Νικόλας Χανακούλας
Στατιστική ανάλυση κειμένου και σχεδιασμός ήχου: Γαβριήλ Καμάρης
Ανάπτυξη αλγορίθμων σε περιβάλλον PureData: Φώτης Κοντομίχος
Εκφώνηση: Βίκυ Βολιώτη
Οργάνωση-Εκτέλεση Παραγωγής: Delta Pi
Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση