Η παιδεία στον τόπο μας αποτελεί διαχρονικά πεδίο ασκήσεων και δοκιμών. Κάθε πολιτικός που αναλάμβανε το υπουργείο Παιδείας ήθελε «να αφήσει το στίγμα του» με μια – πάντοτε σωτήρια και μακρόπνοη– «μεταρρύθμιση».
Αλλεπάλληλες γενιές μαθητών αντιμετωπίστηκαν ως πειραματόζωα, ενώ οι ελληνικές οικογένειες δεν μπορούσαν να προγραμματίσουν τίποτε μπροστά στην ανακολουθία της πολιτείας.
Το τελευταίο, όμως, νομοσχέδιο, με τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Αναβάθμιση του σχολείου», δεν αποτελεί απλώς υπουργική μεταρρύθμιση. Εκφράζει τη βούληση της συντηρητικής παράταξης για «ολική επαναφορά», με την εφαρμογή συγκεκριμένης (αντιεκπαιδευτικής) πολιτικής.
Η πολιτική αυτή στηρίζεται στο (νεο)φιλελεύθερο ψευδοαξίωμα περί αναπόφευκτου των ανισοτήτων, που έχει υποστηρίξει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δημόσια. Με αυτή την εκκίνηση θέλουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα που βασίζεται στις διακρίσεις αλλά και ενισχύει τις κοινωνικές ανισότητες.
Τα σχολεία μετατρέπονται σε ναρκοπέδια αλλεπάλληλων εξετάσεων, που υποβαθμίζουν δραστικά τον μορφωτικό τους ρόλο. Επαναφέρουν και την αποτυχημένη Τράπεζα Θεμάτων για να επιβραβεύουν (μόνο) την απλή αποστήθιση. Εξοβελίζουν την κριτική ικανότητα από την εκπαιδευτική διαδικασία και αποξενώνουν τη γνώση από την αναλυτική αλλά και τη συνθετική σκέψη. Και τι μένει λοιπόν; Μα η «αριστεία» τους, με ανεγκέφαλα παπαγαλάκια. Εκεί αποσκοπούν αλλά δεν θα το πετύχουν, γιατί η κοινωνία έχει μηχανισμούς άμυνας.
Προχωρούν συνειδητά σε αυτές τις ρυθμίσεις γνωρίζοντας την αναπόφευκτα επακόλουθη ενίσχυση της παραπαιδείας. Επιτείνουν την ανάγκη των οικογενειών να καταφύγουν σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα για να αντεπεξέλθουν στο εξοντωτικό εξεταστικό σύστημα. Δηλαδή και πάλι υποβάθμιση του σχολείου προς όφελος της παραπαιδείας. Και ακόμη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων αφού η οικονομική δυνατότητα θα εξασφαλίζει ανάλογα και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εξεταστικού φόρτου. Ετσι εφαρμόζεται το δόγμα της «ατομικής ευθύνης» (και) στην εκπαίδευση…
Την αναχρονιστική αντίληψη της κυβέρνησης συμπυκνώνει χαρακτηριστικά η επαναφορά της αναγραφής της «διαγωγής» στους τίτλους σπουδών. Θέλουν τον τιμωρητικό στιγματισμό του παιδιού, που το περιθωριοποιεί στο σχολείο και θα το ακολουθεί σε όλη του τη ζωή. Η λογική τους δεν έρχεται από το μέλλον αλλά από το βαθύ και σκοτεινό παρελθόν, το οποίο, δυστυχώς, γι’ αυτούς δεν έχει παρέλθει. Θέλουν να παραβλέπουν ότι κάθε εκτροπή μαθητικής συμπεριφοράς ενέχει, υποχρεωτικά, αντίστοιχη αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος. Συνεπώς δεν είναι καν ηθικό η πολιτεία να μετακυλίει την ευθύνη της στο πρόσωπο του ανηλίκου. Αν ήθελαν πραγματικά να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, θα ενίσχυαν την παρουσία ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στην εκπαίδευση. Αυτό θα ήταν αναβάθμιση του σχολείου.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι αλλάζουν τον τρόπο εκλογής των πρυτάνεων στα ΑΕΙ. Πώς; Από τη μία περιορίζουν το εκλεκτορικό σώμα μόνο στους καθηγητές και από την άλλη επαναφέρουν την ηλεκτρονική ψηφοφορία, χωρίς καμία διασφάλιση του αδιάβλητου και της μυστικότητας της ψηφοφορίας.
Συνοψίζοντας, το περιεχόμενο του νομοσχεδίου επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση, δέσμια αναχρονιστικών ιδεοληψιών και φορέας μιας συγκεκριμένης πολιτικής αντίληψης για την παιδεία, δεν έχει να προσφέρει τίποτε απολύτως στην πραγματική αναβάθμιση του σχολείου.
Δυστυχώς, όμως, διευκολύνεται στο έργο της, αφού οι προηγούμενες κυβερνήσεις (ΣΥΡΙΖΑ) στάθηκαν υποδεέστερες των περιστάσεων και του ιστορικού χρέους τους (και) στον τομέα αυτόν. Παρά τον λεκτικό αυτοορισμό τους, δεν λειτούργησαν αριστερά ούτε ριζοσπαστικά και περιορίστηκαν σε συμβιβαστικές παρεμβάσεις, όπως π.χ. ο νόμος Γαβρόγλου. Ετσι, η σημερινή κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να ξαναπιάσει εύκολα το νήμα από εκεί που το είχε αφήσει.
Σε κάθε περίπτωση, το νομοσχέδιο δεν αναβαθμίζει τίποτε. Απλώς αναπαράγει τα αδιέξοδα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Κερδίζει πάντως την ιστορική του διάκριση ως μνημείο αναχρονισμού, χάρη στις διατάξεις του που επιχειρούν τολμηρά άλματα στο παρελθόν.
Η Σοφία Σακοράφα είναι βουλευτής Β3 Νότιου Τομέα Αθηνών του ΜέΡΑ25
