Υπήρξε αμείλικτα νεοφιλελεύθερη, προσωρινά φιλοπροσφυγική, οπαδός της ευρωπαϊκής ιδέας φτάνει να εξυπηρετεί τα γερμανικά νιτερέσα. Γιατί κάποιοι θεωρούν την Ανγκελα Μέρκελ αναντικατάστατη ;
«Είσαι η πρόεδρος της Ευρώπης ! C’mon Angela, you know it’s true !» είπε ο Ντόναλντ Τραμπ στη Γερμανίδα καγκελάριο τον περασμένο Απρίλιο όταν την υποδέχθηκε στην Ουάσιγκτον. Εκείνη διέψευσε τον Αμερικανό πρόεδρο με συγκρατημένο χαμόγελο και τον πληροφόρησε ότι για οποιοδήποτε ντιλ με την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα συνεννοείται με την ίδια αλλά με τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
Τυπικώς εντάξει η 64χρονη καγκελάριος. Επί της ουσίας όμως η πολλαπλή κρίση που σοβεί στη Γηραιά Ηπειρο τα τελευταία χρόνια φέρει φαρδιά πλατιά και τη δική της υπογραφή. Τώρα που ανακοίνωσε ότι δεν θα διεκδικήσει την ηγεσία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στο συνέδριο του Αμβούργου το Δεκέμβριο, αλλά θα παραμείνει καγκελάριος μέχρι το 2019, κάποιοι αναλυτές έσπευσαν να πουν ότι θα τη νοσταλγήσουμε.
Εν μέρει έχουν δίκιο. Η κόρη πάστορα από την πρώην Ανατολική Γερμανία άνοιξε τα σύνορα στο ανθρώπινο ποτάμι των προσφύγων το 2015, για να τα κλείσει μόλις είδε ότι η πράξη- εύσημο στην πολιτική της καριέρα ξένισε τους συντηρητικούς ψηφοφόρους κι άνοιξε το δρόμο για την θορυβώδη είσοδο της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) στην κεντρική πολιτική σκηνή. Αφησε μεν τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και το ΔΝΤ να παίξουν βρόμικο παιχνίδι υπέρ των ελίτ του χρήματος και των μπίζνες, αλλά υποδύθηκε και τον καλό μπάτσο όταν αφηνίαζαν με τους μνημονιακούς πειραματισμούς. Οσο για τη διεθνή άνοδο της ακροδεξιάς, την αντιμετώπισε ταμπουρωμένη σε παραδοσιακά μετερίζια του μεταπολεμικού ευρωπαϊσμού είτε είχε απέναντί της το Τραμπ είτε τον Βίκτορ Ορμπαν.
Αρκούν αυτά για να θρηνήσουμε την επικείμενη και σταδιακή (εκτός απρόοπτου κυβερνητικού ατυχήματος) απόσυρσή της ; Μάλλον όχι. Στο μεν εσωτερικό της Ομοσπονδιακής Γερμανίας ο δικομματισμός κλονίζεται, αλλά ο μεγάλος ασθενής είναι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD). Στο κενό που αφήνει έχουν ήδη εισβάλλει οι κάθε άλλο παρά αριστεροί Πράσινοι. Είναι νωρίς για να προβλέψει κανείς αν το μέλλον επιφυλάσσει έναν συνασπισμό με αυτούς ή αν οι διάδοχοι της Μέρκελ στρέψουν το τιμόνι στα (ακρο)δεξιά φλερτάροντας με μια «καλή» AfD – μην σοκάρεστε, ήδη συμβαίνει στη γειτονική Αυστρία.
Ως προς τη διεθνή θέση της Γερμανίας, η μετά Μέρκελ εποχή που χαράζει κρατάει τα βασικά, μια αντιρωσική realpolitik για παράδειγμα, ενώ αφήνει άλυτους γόρδιους δεσμούς, ιδίως εκείνον του brexit. Αδυνατεί να απαντήσει στο θολά διατυπωμένο αίτημα του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, καθώς κηρύσσει σχεδόν μεταφυσικά την τεχνοκρατική αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Στην ασθενή ΕΕ η Μέρκελ προσέφερε συμπτωματικές αγωγές, όχι θεραπείες.