Έργα σε εξέλιξη τεσσάρων Ευρωπαίων και Αφρικανών καλλιτεχνών του χορού θα μεταδοθούν διαδικτυακά την Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο της Διεθνούς Καλλιτεχνικής Φιλοξενίας Community Dance, Transition|Enter Communities of Body. Μια συζήτηση με τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του, Χρήστο Πολυμενάκο.
Κ. Πολυμενάκο πείτε μας λίγα λόγια για το Transition Ι Enter Communities of Βody. Πώς ξεκίνησε η ιδέα, γιατί επιλέξατε τις συγκεκριμένες θεματικές;
Η αρχική ιδέα ήταν της Αντιγόνης Γύρα, καλλιτεχνικής διευθύντριας του Κινητήρα. Κάθε χρόνο αυτό το δίκτυο παρασταστικών τεχνών παρουσιάζει δράσεις εντός και εκτός πόλης, χώρας, τειχών και συνόρων, σε σχολεία και σε δημόσιους χώρους, σε μικρές και μεγάλες ηλικίες. Αντλώντας έμπνευση από όσα συμβαίνουν γύρω μας, πρότεινε ως θεματικό άξονα τη μετάβαση, πριν έρθει στη ζωή μας η πανδημία. Η ανταλλαγή Ευρώπης και Αφρικής και το ενδιαφέρον για τις αντίστοιχες κοινότητες στις δύο ηπείρους είναι στα σταθερά ενδιαφέροντα του Κινητήρα. Τον προηγούμενο χειμώνα, λοιπόν, όλα αυτά έδεσαν πολύ οργανικά.
Ειδικά η κοινότητα είναι διαχρονικά στον πυρήνα της ιδεολογίας- θα τολμήσω να πω- και της δουλειάς του Κινητήρα και μάλλον ακόμα περισσότερο από πέρσι που έγινε νομάς, δραστηριοποιούμενη σε διάφορα σημεία στην Ελλάδα, το εξωτερικό και το διαδίκτυο, χωρίς μόνιμη στέγη. Η πανδημία οδήγησε αρχικά στη ματαίωση της καλλιτεχνικής φιλοξενίας. Τον Μάιο πρότεινα την επιπλέον θεματική της χρήσης των ευρέως διαδοδομένων ψηφιακών μέσων στην καλλιτεχνική έρευνα και δημιουργία και την εργασία των καλλιτεχνών από τον τρέχοντα τόπο κατοικίας τους. Ήταν τότε που η Αντιγόνη μου έδωσε τη σκυτάλη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης και στο όνομα Transition προστέθηκε το Enter Communities of Body*.
Αφιέρωμα στις καλλιτεχνικές κολεκτίβες της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας
Στην πραγματικότητα η πανδημία έφερε λίγο πιο κοντά στο προσκήνιο πολύ περισσότερες παραμέτρους από την προφανή των ψηφιακών μέσων. Τι θα πει συνεργασία φορέων που δραστηριοποιούνται διεθνώς σε πολιτιστικά και κοινωνικά θέματα; Τι θα πει στηρίζω τους καλλιτέχνες και γιατί χρειάζονται στήριξη; Τι θα πει δουλεύουμε από κοινού σε ένα εγχείρημα που αναφέρεται και εξαρτάται άμεσα από τη ζωή σε τόσο διαφορετικά, όσο και συνδεδεμένα από τις συνθήκες μέρη, όπως η Αθήνα, η Μπουκαβού, το Παρίσι, το Βερολίνο, το Λονδίνο; Πώς μοιράζεσαι την επιτυχία, την αποτυχία, τα ερωτηματικά, χωρίς να γίνεσαι θεός, θύμα ή τα ενδιάμεσα; Ποιοι ζούσαν και θα ζουν σε συνθήκες περιορισμού παρόμοιους με αυτούς που ζούμε σε παγκόσμια κλίμακα και εκτός πανδημίας και τι μπορεί να μας πει αυτό;
*Σύντομη σημείωση: Enter εκτός από κουμπί εντολής σε πληκτρολόγιο ψηφιακού μέσου σημαίνει πρόσκληση για την είσοδο, αλλά και σηματοδοτεί την είσοδο. Το σώμα είναι το βασικό σημείο αναφοράς για όλους μας. Μας δημιουργεί, μας καταστρέφει, είναι πηγή, φορέας, στόχος και οδηγός της μετάβασης. Σε όποια κοινότητα και αν ανήκουμε.
Ποιος είναι ο ρόλος των φορέων συνεργασίας;
Το Transition | Enter Communities of Body → Διεθνής Καλλιτεχνική Φιλοξενία Community Dance είναι μια συνεργασία του Καλλιτεχνικού Δικτύου Παραστατικών Τεχνών, Κινητήρας (www.kinitiras.com), του Goethe-Institut Athen (www.goethe.de/ins/gr), του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος (www.ifg.gr) με το Flux Laboratory Athens (www.fluxlaboratory.com) και πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Γαλλο-Γερμανικού Πολιτιστικού Ταμείου. Mέρος του residency υλοποιείται με την ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου και του Γαλλικού Ινστιτούτου της Μπουκαβού (Κονγκό).
Υπάρχουν οι συμβατικοί όροι που προσδιορίζουν τις συνεργασίες σε τέτοιο επίπεδο και αυτοί με τη σειρά τους καθορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την διαδικασία και το αποτέλεσμα. Κάποια πράγματα δεν φαίνονται, αλλά έχουν σημασία για το τώρα και για το ιστορικό προηγούμενο που δημιουργούν στην υποδομή. Ένα το κρατούμενο.
Σβετλάνα Ζαχάροβα: “Τα περισσότερα βήματα στη ζωή μου τα έχω κάνει χορεύοντας” [Συνέντευξη]
Δεύτερο: Αναλογιστείτε τις δυσκολίες που περνούμε ως άτομα μεμονωμένα και πώς πολλαπλασιάζονται λόγω της παγκόσμιας συνθήκης και της συμφωνημένης συνεργασίας με οργανωμένες δομές οι οποίες αποτελούνται από άτομα σε αυτές τις συνθήκες. Προσθέστε στις αναμενόμενες ανατροπές, άλλες τόσες. Χαλαρώστε και αποδεχτείτε ότι δεν υπάρχει λόγος να είμαστε τόσο παραγωγικοί, όσο θα προσπαθούσαμε να είμαστε εκτός πανδημίας. Στενοχωρηθείτε βαθιά για τα στοιχειώδη, αλλά και τα πιο φιλόδοξα σχέδια που είχατε πριν και κατά τη διάρκεια αυτής της νέας, ρευστής συνθήκης. Αν είσαστε επαγγελματίες του πολιτισμού τα όποια σχέδια σας χλευάστηκαν σχεδόν από κάθε επίσημο φορέα. Αλλά είστε, ούτως ή άλλως, υπερβολικοί όσοι εργάζεστε στον πολιτισμό, καθώς και όσοι έχετε ανάγκη τον πολιτισμό στη ζωή σας. Χαρείτε που εργάζεστε στο αντικείμενο σας σε μια τόσο δύσκολη περίοδο. Προβληματιστείτε για το αν έχει νόημα αυτό, όπως γίνεται, ενώ οι εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα και μεγάλη αβεβαιότητα.
Και, τρίτο, όσο τρέχουν όλα αυτά, δείτε ποιοί άνθρωποι και ποιοί φορείς, ποιοί φορείς εκπροσωπούμενοι από ανθρώπους, μπήκαν σε αυτή τη διαδικασία μαζί σας από την αρχή μέχρι το τέλος. Ε, κάπως έτσι είναι για εμάς. Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και…ξέρουν αυτοί.
Τι ακριβώς θα δούμε στις 18/12;
Στις 18/12, από τις 2 έως τις 5 μ.μ. πρώτα από όλα θα συναντηθούμε. Διαδικτυακά. Δεν είναι απλό, εύκολο ή αμελητέο. Και ανυπομονούμε για αυτή την αίσθηση της συνάντησης με τον κόσμο. Μαζί θα χαλαρώσουμε και θα δούμε αποσπάσματα από τα εργαστήρια που πρόσφεραν οι καλλιτέχνες τον Νοέμβριο, ο Blaise σε συντοπίτες του δια ζώσης, η Emilie, η Μαριλένα και η Patricia μέσω διαδικτύου σε συμμετέχοντες από διάφορα μέρη του κόσμου.
Θα δούμε επίσης αποσπάσματα από έργα σε διαφορετικά στάδια εξέλιξης και θα ακούσουμε τους καλλιτέχνες να μιλούν για αυτά. Έχουμε στο πρόγραμμα πρόβα για έναν χορό που δοκιμάζει να συνδυάσει την παράδοση του Κονγκό με τις σύγχρονες ευρωπαϊκές τάσεις, για να μιλήσει για την ελπίδα που δεν χάνεται ούτε μέσα στις πιο δύσκολες συνθήκες. Έχουμε κομμάτια από ένα έργο που θα γινόταν με τη συμμετοχή μεταναστών και ελπίζουμε ότι θα γίνει πραγματικότητα, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες. Αφορά στο ταξίδι μιας ξένης που δίνει το όνομα της σε μια ήπειρο και άνθρωποι που γίνονται ψάρια, δεν αποκαλύπτουμε περισσότερα. Επίσης, θα απολαύσουμε τμήματα από την ομαδική έρευνα προ-καραντίνας και την ατομική- κατά τη διάρκειά της καραντίνας, που μπορεί να μας διευκολύνουν στη μετάβαση στον χώρο του αγνώστου με εργαλείο το σώμα. Και, ένα ντοκιμαντέρ χορού για τη διαδικτυακή συνεργασία και τον λεκτικό και χορευτικό διάλογο ανάμεσα σε δύο χορεύτριες από την Ευρώπη και την Αφρική.
Το ωραίο, είναι ότι θα τα δούμε μαζί. Όλη η δουλειά έχει γίνει με τόσο διαφορετικό τρόπο από ότι συνήθως και αν πήραμε κάτι πολύ ξεχωριστό από την παρουσίαση των εργαστηρίων, ήταν αυτή ακριβώς η αίσθηση του μαζί, παρά ή εξαιτίας των συνθηκών. Ανυπομονούμε να βρεθούμε μαζί σας λοιπόν.
Πώς βλέπετε να διαγράφεται το μέλλον του χορού στην Ελλάδα;
Το μέλλον οπουδήποτε ορίζεται από εμάς. Και μπορώ να πω, ότι χαίρομαι που νιώθω ότι υπάρχει μια χορευτική κοινότητα με σαφή ανομοιογένεια, που ψάχνει ενεργά τρόπους, έμπνευση, που υλοποιεί δράσεις, παύσεις, αναζητήσεις… Οι κοινότητες είμαστε εμείς, χορεύουμε και αλλάζουμε τον κόσμο. Όχι για να κάνουμε κάτι, αλλά γιατί αυτό είμαστε και συνεχίζοντας ψάχνουμε και βρίσκουμε και χάνουμε και φτιάχνουμε το καλύτερο. Εκτιμώ ότι αν δει κανείς τα έργα σε εξέλιξη και όσα αναφέρονται στους τίτλους τέλους του κάθε έργου, αν ακούσει τους καλλιτέχνες και πάρει μια γεύση από τα εργαστήρια που έδωσαν, σε συνδυασμό με τα κείμενα της ιστοσελίδας, παίρνει πολλές και σημαντικές πληροφορίες –όχι όλες βέβαια- για τον ρόλο της κοινότητας, το προβάδισμα του τοπικού και των νέων διασυνδέσεων του με τα άλλα τοπικά.
Σημασία λοιπόν έχει αυτό που έχει προκύψει με αφορμή αυτές τις ερωτήσεις από τη συνεργασία 50 περίπου ανθρώπων σε πέντε χώρες στις συγκεκριμένες συνθήκες. Όρεξη να έχουμε, έχουμε πολλή δουλειά!
