Ο χάρτης δεν είναι η περιοχή

Η διάταξη των κοινοβουλευτικών ομάδων στα έδρανα της Βουλής ορίζει γεωγραφικά τον πολιτικό χάρτη όπως αποτυπώνεται ύστερα από κάθε εκλογική αναμέτρηση.

«Ο χάρτης δεν είναι η περιοχή» έλεγε ο διανοητής Αλφρεντ Κορζίμπσκι και η διαπίστωσή του έχει ευρεία εφαρμογή στην τοπογεωγραφική αποτύπωση των κοινοβουλευτικών δυνάμεων.

Ο πολιτικός χάρτης όπως χρησιμοποιείται μοιάζει περισσότερο με δήλωση ιδιοκτησίας στο Ε9 και λιγότερο με χάρτη της διαστρωματωμένης κοινωνικής εκπροσώπησης από τις πολιτικές δυνάμεις.

Οπως στο Ε9 η δήλωση πολλές φορές είναι αυθαίρετη όταν δεν προκύπτει από αντικειμενικά δεδομένα, ο χώρος είναι αμφισβητούμενος, ενώ και η περιγραφή των χαρακτηριστικών και των γνωρισμάτων της περιοχής ουδεμία σχέση συνήθως έχει με τη σημερινή εξελισσόμενη πραγματικότητα. Σε πολλές κοινοβουλευτικές δυνάμεις δεν είναι σαφές ότι η δήλωσή τους περί εκπροσώπησης συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων δεν είναι κτηματολόγιο, ότι η δήλωση δεν γεννά ιδιοκτησιακά δικαιώματα και ότι οι κοινωνικές τάξεις δεν αποτελούν περιουσία και μάλιστα ακίνητη.

Δύο κατηγορίες πολιτικών κομμάτων έχουν στην αντίληψή τους (σχεδόν εμμονικά) ιδιοκτησιακά δικαιώματα εκπροσώπησης μεγάλων κοινωνικών τάξεων. Αφενός τα αυτοπροσδιοριζόμενα ως ορθόδοξα επαναστατικά και κομμουνιστικά κόμματα, αφετέρου τα διαρκώς συρρικνούμενα κόμματα (πρώην μεγάλοι πολιτικοί σχηματισμοί) που στο παρελθόν κυβέρνησαν πανίσχυρα και για πολλά χρόνια.

Χαρακτηριστικότερη περίπτωση της δεύτερης κατηγορίας αποτελεί το ΠΑΣΟΚ.

Σε μια χώρα όπου ο εμφύλιος πόλεμος ακολούθησε την απελευθέρωση και όπου οι συνεργάτες των ναζί (με την παρέμβαση του ξένου παράγοντα) κατόρθωσαν να διώξουν μέχρι αφανισμού τούς νικητές αριστερούς πατριώτες, όπου οι σκληρές δεξιές μονοκομματικές κυβερνήσεις που ακολούθησαν με το παλάτι, με παρακρατικούς και με πραξικοπήματα «δεν άφησαν όρθια πέτρα πάνω στην πέτρα», το ΠΑΣΟΚ που γεννήθηκε στη μεταπολίτευση αποτέλεσε τον πόλο συσπείρωσης της μεγάλης μάζας των ηττημένων του Εμφυλίου, συσπειρώνοντας γύρω του ακόμη και ονόματα εμβληματικών αγωνιστών της Αριστεράς στην αντίσταση (Βαφειάδης, Γλέζος).

Η ιστορία είναι γνωστή. Το πιο ριζοσπαστικό, μαρξιστικό και σοσιαλιστικό (μη κομμουνιστικό) κόμμα της Ευρώπης μετεξελίχθηκε σε τυπικό εκπρόσωπο της εγχώριας σοσιαλδημοκρατίας που ακολουθώντας το ευρωπαϊκό ανάλογο – μετά μάλιστα την αποχώρηση και τον θάνατο του ιδρυτή του Ανδ. Παπανδρέου– διολίσθησε στη Δεξιά, συνεργάστηκε μαζί της πρωτοστατώντας στην ανάληψη της… βρόμικης δουλειάς, ακύρωσε όλες τις λαϊκές κατακτήσεις (σε κάποιες από τις οποίες και το ίδιο είχε συμβάλει θετικά) και συρρικνώθηκε στα όρια της εξαφάνισης, παραμένοντας φάντασμα του παλαιού εαυτού του και θλιβερό παρακολούθημα της ακροδεξιάς κυβερνητικής επέλασης μετά την επανέλευσή της.

Η Φώφη Γεννηματά, επειδή πάσχει από ανίατο μικρομεγαλισμό και από ιδιοκτησιακή αντίληψη του μεγάλου χώρου της κεντροαριστεράς, κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ για αφαίρεση με τη μέθοδο του ριφιφί των οικογενειακών τιμαλφών –που με πατρική κληρονομιά κατέχει– και απαιτεί την εδώ και τώρα επιστροφή τους. Ομως ο χάρτης της διάταξης των κοινοβουλευτικών κομμάτων στα έδρανα της Βουλής δεν ορίζει πάντα την πολιτική περιοχή που εκπροσωπεί το καθένα από αυτά. Αλλωστε τα στερνά τιμούν τα πρώτα (ή όχι) και, όπως στα αμοιβαία κεφάλαια, οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές.

Πού είναι ο χάρτης και πού η περιοχή όταν:

• Καταψηφίζει την απλή αναλογική νοθεύοντας τη λαϊκή ετυμηγορία και πριμοδοτώντας τη Δεξιά, ώστε αυτοδύναμη και απερίσπαστη να σαρώσει τα πάντα, σε βάρος ακόμη και του κόμματός της;

• Στηρίζει την κατάρρευση της δωρεάν δημόσιας παιδείας, όχι απλώς υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων αλλά ακόμη χειρότερα (καταργώντας ουσιαστικά το άρθρο 16 του συντάγματος) συναινεί στην ισότιμη αναγνώριση των πτυχίων από ιδιωτικά κολέγια (εμπόριο αγοράς τους) ενώ ταυτόχρονα ψηφίζει την κατάλυση του πανεπιστημιακού ασύλου και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών;

• Ψηφίζει το –χουντικής έμπνευσης– νομοσχέδιο κατάργησης και ποινικοποίησης των διαδηλώσεων;

• Πρωτοστατεί και στηρίζει το πραξικόπημα της προανακριτικής για την αθώωση των εμπλεκομένων στο τεράστιο σκάνδαλο της Novartis, ενώ παραπέμπει τον Παπαγγελόπουλο και την εισαγγελέα διαφθοράς Τουλουπάκη δηλώνοντας ανερυθρίαστα «Η εισαγγελική δίωξη κατά Τουλουπάκη επιβεβαιώνει τις θέσεις μας για τη σκευωρία και τους αυτουργούς της»;

• Αντιπολιτεύεται την αντιπολίτευση και κάνει κριτική στην κυβέρνηση για τα μάτια του κόσμου στα θέματα της πανδημίας, των φυσικών καταστροφών, του μεταναστευτικού και της εξωτερικής πολιτικής;

• Πολιτεύεται κατά την παροιμία «Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του»;

Ο Θύμιος Γεωργόπουλος είναι οικονομολόγος