Σε εσωτερική –κατασχεμένη– έκθεση αναφέρεται ως «key influencer, σε στενή συνεργασία και αλληλεπίδραση με τη Novartis».
Ο Νίκος Μανιαδάκης διεκδικεί ίσως μια παγκόσμια πρωτοτυπία σε ό,τι αφορά το σκάνδαλο Novartis. Οποια πέτρα της υπόθεσης κι αν σηκώσει κανείς, ο πρώην προστατευόμενος μάρτυρας της Εισαγγελίας Διαφθοράς βρίσκεται από κάτω. Είτε από την πλευρά των υπουργών είτε από την πλευρά της εταιρείας είτε από την «αμαρτωλή» Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) ή από αυτήν των προστατευόμενων μαρτύρων. Η ικανότητά του εντυπωσιακή. Ως άλλος χαμαιλέοντας μπορεί και προσαρμόζεται κάθε φορά στις απαιτήσεις του ρόλου που χρειάζεται να υποδυθεί. Με μαεστρία καταφέρνει και πηδά από τη μια όχθη της υπόθεσης στην απέναντι. Ακόμη κι αν χρειάζεται να αυτοαναιρεθεί, το πράττει με τρόπο τον οποίο δύσκολα μπορεί να αντιληφθεί όποιος δεν έχει παρακολουθήσει στενά τη διαδρομή και την εξέλιξη τόσο τη δική του όσο και του σκανδάλου Novartis. Ανεξάρτητα πάντως από τις οβιδιακές μεταμορφώσεις του, ένα είναι δεδομένο: ο Ν. Μανιαδάκης είναι πρόσωπο-κλειδί στην υπόθεση.
Το όνομά του περιλαμβάνεται σε αυτά των μη πολιτικών προσώπων στα έγγραφα που απέστειλε το FBI στην εισαγγελέα κατά της διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη. Για χρόνια ολόκληρα ο καθηγητής της ΕΣΔΥ μπαινόβγαινε στα υπουργικά γραφεία. Επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ λειτουργούσε ως άτυπος σύμβουλος υπουργών. Αν και δεν υπάρχει σε έγγραφο επίσημος διορισμός του Ν. Μανιαδάκη ως συμβούλου, ο ρόλος-κλειδί που διαδραμάτιζε στο υπουργείο δεν αμφισβητείται από κανέναν.
Η σχέση «αγάπης» και συνεργασίας με τον Άδωνη
Όπως είχε αποκαλύψει το Documento και προέκυπτε από emails που είχαν κατασχέσει οι ελληνικές αρχές, επί Αδωνη Γεωργιάδη έστελνε από το προσωπικό του email στο email του υπουργού Υγείας σχέδια υπουργικών αποφάσεων ακόμη και για την τιμολόγηση των φαρμάκων. Ο ίδιος ο Αδ. Γεωργιάδης μιλώντας στο ντοκιμαντέρ της ελβετικής τηλεόρασης έπλεξε το εγκώμιο του «βοηθού» του. «Ο κ. Μανιαδάκης ήταν βοηθός μου πολύ έμπιστος, σε επαφή με την τρόικα. Αν ο Μανιαδάκης ήταν διεφθαρμένος, σημαίνει ότι και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ήταν διεφθαρμένοι. Εκανε καλή δουλειά, με βοήθησε πολύ και τον ευχαριστώ από καρδιάς. Και πιστεύω πως είναι ένα από τα άτομα που κατηγορήθηκαν ψευδώς» ανέφερε.
Η συμπάθεια και η «αγάπη» μεταξύ τους ήταν κάτι που δεν έκρυβαν και αποτυπώνεται στα sms πηγαίας οικειότητας και υπέρμετρης κολακείας που προωθούσε ο πρώην προστατευόμενος μάρτυρας στον αντιπρόεδρο της ΝΔ και είχε αποκαλύψει το Documento.
Ο Μανιαδάκης διαπραγματευόταν επίσημα με την τρόικα εκπροσωπώντας το ελληνικό υπουργείο ως τεχνοκράτης στον χώρο της υγείας. Την ίδια στιγμή κινούνταν και στον ιδιωτικό τομέα. Δύο εταιρείες συμφερόντων του εμφανίζονται να αναλαμβάνουν –επί πληρωμή– διάφορα πρότζεκτ στον χώρο της υγείας και ειδικότερα σε αυτόν του φαρμάκου. Τα έργα προέρχονταν –άρα και πληρώνονταν– από φαρμακευτικές εταιρείες, από κρατικά πανεπιστημιακά ιδρύματα αλλά και από την ΕΣΔΥ, στην οποία ο ίδιος ήταν αναπληρωτής κοσμήτορας.
Η πρώτη εταιρεία Χρυσάνθη Φαρμάκη και ΣΙΑ ΑΕ, όπως είχε αποκαλύψει το Hot Doc στις 6 Σεπτεμβρίου 2012, ανήκε στον Ν. Μανιαδάκη και στη σύζυγό του, τη γνωστή τραγουδίστρια Χριστίνα Φαρμάκη. Η εταιρεία φέρεται να είχε συνάψει αρκετές συμφωνίες με φαρμακοβιομηχανίες για την εκπόνηση μελετών. Μέσω της εταιρείας ο Ν. Μανιαδάκης φέρεται να έχει εισπράξει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από τις φαρμακοβιομηχανίες, είτε υπογράφοντας συμβάσεις έργων είτε παρέχοντας υπηρεσίες επί πληρωμή. Εν ολίγοις είχε αποκαλυφθεί ότι ο διαπραγματευτής του δημοσίου με τις εταιρείες φαρμάκου εισέπραττε από αυτές τις εταιρείες, κάτι που δεν αποτελούσε μόνο θέμα ηθικής και σύγκρουσης συμφερόντων αλλά και ζήτημα ουσίας. Η δεύτερη εταιρεία, η Evroston, στην οποία ο Ν. Μανιαδάκης απέκτησε το 60% των μετοχών το 2016 (το υπόλοιπο 40% ανήκει στη Γεωργία Κουρλαμπά), εμφανίζεται να υπογράφει σύμβαση και με την ΕΣΔΥ. Κάτι που επίσης εγείρει θέματα ασυμβίβαστου.
Η ΕΣΔΥ δεν ήταν τυχαία σχολή. Σύμφωνα με τις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων λειτουργούσε σαν πλυντήριο της Novartis. Ο Ν. Μανιαδάκης ήταν αυτός που μαζί τον πρώην κοσμήτορα της ΕΣΔΥ Ιωάννη Κυριόπουλο φαίνεται ότι είχαν το σημαντικότερο μερίδιο στη λήψη αποφάσεων της σχολής. Ο Ι. Κυριόπουλος φέρεται, σύμφωνα με την κατάθεση της «Αικατερίνης Κελέση», να λαμβάνει χρήματα που ξεπλένονταν από τη Novartis. Επίσης ο Ν. Μανιαδάκης σε πολυσέλιδη εσωτερική –κατασχεμένη– έκθεση της πολυεθνικής (10 Φεβρουαρίου 2017) αναφέρεται ως «key influencer», «σε στενή συνεργασία και αλληλεπίδραση με τη Novartis». Μάλιστα η εταιρεία προέτρεπε τότε τα στελέχη της να μη διατηρούν σχέσεις μαζί του λόγω εμπλοκής του στο σκάνδαλο.
Ο Μανιαδάκης ως «Γιάννης Αναστασίου»
Την περίοδο που η Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς ερευνά το σκάνδαλο Novartis ο Ν. Μανιαδάκης είναι ένας από τους προστατευόμενους μάρτυρες που συνεργάζονται με τους εισαγγελείς. Ως Ν. Μανιαδάκης καταθέτει μάλιστα και σε βάρος πολιτικών προσώπων, όπως ο πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος και ο πρώην υφυπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς.
Δεν είναι όμως και τα μοναδικά πολιτικά πρόσωπα στα οποία αναφέρεται, καθώς μιλά και για τον πρώην συνεργάτη του και μεγάλη του «αγάπη» Αδ. Γεωργιάδη. Πρόκειται για κατάθεση με ημερομηνία 1 Φεβρουαρίου 2018, στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η γραμματέας του Αδωνη Βασιλική Κατραβά «θα μπορούσε να γνωρίζει τυχόν παράνομες πράξεις του κ. Γεωργιάδη». Αναφέρει επίσης και άλλα μέλη της Επιτροπής Τιμών επί υπουργίας Γεωργιάδη, λέγοντας ότι «τα άτομα αυτά διαμόρφωναν τις τιμές επ’ ωφελεία της Νovartis και θεωρώ λογικά αδύνατο να γίνονταν αυτά εν αγνοία του υπουργού που είχε και την ευθύνη εγκρίσεως των τιμών σύμφωνα με τον νόμο».
Τον Ν. Μανιαδάκη αναφέρουν στις καταθέσεις τους και οι άλλοι προστατευόμενοι μάρτυρες, ενώ αναφορά σε αυτόν γίνεται στο ντοκιμαντέρ της ελβετικής τηλεόρασης και από τους προστατευόμενους μάρτυρες του FBI. Την εμπλοκή του περιγράφει στο ελβετικό ντοκιμαντέρ ο «μάρτυρας Α», ο οποίος λέει χαρακτηριστικά: «Η Νοvartis επηρέασε τον Νίκο Μανιαδάκη, που πληρωνόταν από την εταιρεία μέσω συμβουλευτικών εταιρειών δικών του συμφερόντων. Ηταν άνθρωπος εμπιστοσύνης πολλών υπουργών Υγείας. Διαπραγματευόταν με την τρόικα όλα τα μέτρα στον τομέα της υγείας. Οπότε ήταν ο σύνδεσμος ανάμεσα στον υπουργό Υγείας και την τρόικα. Διαμέσου αυτού του ανθρώπου ήταν σε θέση να χειραγωγήσει όλο τον τομέα της υγείας».
Ο «Μάξιμος Σαράφης» επίσης είχε καταθέσει στους εισαγγελείς διαφθοράς ότι ο Μανιαδάκης στρατολογήθηκε από τη Novartis για να χειραγωγεί την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ενώ είχε αναλάβει επιπλέον τον ρόλο του διαμεσολαβητή με τους υπουργούς Υγείας για την προώθηση των συμφερόντων της φαρμακοβιομηχανίας.
Η σύλληψη Μανιαδάκη στο «Ελ. Βενιζέλος»
Στις 31 Δεκεμβρίου 2018 η έρευνα του σκανδάλου Novartis λαμβάνει διαφορετική τροπή. Ο Ν. Μανιαδάκης συλλαμβάνεται στο αεροδρόμιο ενώ επιχειρούσε να διαφύγει για το εξωτερικό μαζί με την οικογένειά του. Του ασκούνται διώξεις και του απαγορεύεται η έξοδος από τη χώρα, ενώ ο ίδιος καταθέτει μηνύσεις σε βάρος των άλλων προστατευόμενων μαρτύρων. Ο μέχρι τότε προστατευόμενος μάρτυρας προσπαθεί να δικαιολογήσει τις κινήσεις του που εκλήφθηκαν ως ενδείξεις κινδύνου φυγής.
Για το γεγονός ότι στις 27 Δεκεμβρίου είχε ζητήσει από το τμήμα Προστασίας Μαρτύρων της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής να σταματήσει η φύλαξή του ισχυρίστηκε ότι το έκανε επειδή θεωρούσε υπερβολικό αυτό το μέτρο προστασίας, εφόσον δεν υπήρχε κίνδυνος για την ασφάλεια της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας. Για το γεγονός ότι δεν είχε ενημερώσει το ίδιο τμήμα για το επικείμενο ταξίδι του στο εξωτερικό υποστήριξε ότι είχε ενημερώσει… προφορικά, όπως έκανε και στο παρελθόν σε αντίστοιχα ταξίδια του.
Εξηγήσεις on camera αλλά από την άλλη όχθη
Δύο μόλις 24ωρα μετά τη σύλληψή του ο Μανιαδάκης σπεύδει στην τηλεόραση του Σκάι. Εκεί αναφέρεται σε πιέσεις που του είχαν ασκηθεί από εισαγγελείς. Μια γραμμή την οποία κρατά μέχρι σήμερα και παραδόξως είναι και η βασική γραμμή της ΝΔ για την υπόθεση. Ωστόσο δεν έσπευσε να κάνει επίσημη καταγγελία θεσμικά ώστε να είναι απόλυτα καλυμμένος, αλλά αρκέστηκε σε παρασκηνιακές κινήσεις. Οπως παραδέχτηκε, η υποτιθέμενη άσκηση πίεσης από τους εισαγγελείς ουσιαστικά προήλθε από την ανάγκη να απαντήσει σε καταθέσεις των άλλων δύο προστατευόμενων μαρτύρων, που τον εμφανίζουν ότι δωροδόκησε συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα.
Ο ίδιος ωστόσο δεν μπόρεσε να εξηγήσει γιατί επέλεξε να καταθέσει ως προστατευόμενος μάρτυρας, ενώ κατά τη δήλωσή του προσέτρεξε απλώς να καταθέσει ως τεχνοκράτης, επειδή και οι Αμερικανοί του ζητούσαν να γίνει προστατευόμενος μάρτυρας. Τελικά για ποιον λόγο έχει καταθέσει στο FBI εφόσον ήταν απλός… τεχνοκράτης; Απέκρυψε επίσης ότι μετά το άνοιγμα των λογαριασμών του από τις εισαγγελικές αρχές βρέθηκε με μαύρο χρήμα στην κατοχή του, το οποίο προκειμένου να νομιμοποιήσει πλήρωσε πρόστιμο που ξεπερνά το μισό εκατομμύριο ευρώ.
Συναντούσε τον Άδωνη όσο ήταν προστατευόμενος
Ελάχιστες μόνο ημέρες μετά το συμβάν στο αεροδρόμιο ο Αδ. Γεωργιάδης παραδέχτηκε ότι είχε επαφές με τον Ν. Μανιαδάκη όταν ήταν ακόμη προστατευόμενος μάρτυρας.
Τι έχει πει λοιπόν ο κ. Γεωργιάδης για τον Μανιαδάκη-«Αναστασίου», τον οποίο είχε κατηγορήσει ότι χρηματιζόταν και είχε υποβάλει μήνυση σε βάρος του; Οτι υποψιαζόταν πως ο Ν. Μανιαδάκης ήταν ο «Γιάννης Αναστασίου» λόγω της ένταξής του στο πρόγραμμα μαρτύρων ενώ ο ίδιος τον διαβεβαίωνε ότι δεν ήταν. Δηλαδή ο σημερινός υπουργός της ΝΔ γνώριζε με κάποιον τρόπο πως ο Μανιαδάκης ήταν ενταγμένος στο πρόγραμμα των μαρτύρων, ενώ εντύπωση προκαλεί επίσης ότι ο Αδ. Γεωργιάδης τον υποψιαζόταν ως «Γιάννη Αναστασίου» και όχι ως κάποιον από τους υπόλοιπους προστατευόμενους μάρτυρες. Μάλιστα ο κ. Γεωργιάδης παραδέχτηκε ότι είχε επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον Μανιαδάκη λίγο πριν από τη φυγή του.
«Την περασμένη Παρασκευή με πήρε τηλέφωνο και με ενημέρωσε ότι η κ. Τουλουπάκη τον πίεζε να καταθέσει ψέματα εναντίον μου και εναντίον των Γ. Στουρνάρα και Αντ. Σαμαρά με την απειλή ότι αν δεν το έκανε, θα του ασκούσαν δίωξη. Ελπίζω να μου είπε ψέματα και αυτό να μην έχει συμβεί ποτέ, για προφανείς λόγους… Μου ήταν εντελώς άγνωστο ότι επρόκειτο να φύγει. Εγνώριζα φυσικά ότι είχε συνεχή ταξίδια στο εξωτερικό όλο αυτό το διάστημα, γι’ αυτό και δεν πιστεύω ότι προσπάθησε να διαφύγει Σε κάθε περίπτωση δεν εγνώριζα ότι επρόκειτο να μετακομίσει» είχε υποστηρίξει.
01 Μπορεί ο ίδιος ο Μανιαδάκης να ισχυριζόταν ότι δεν έχει καμία σχέση με τις διαδικασίες τιμολόγησης του φαρμάκου, ωστόσο συμμετείχε σε τεχνική επιτροπή του υπουργείου Υγείας για το φάρμακο, όπως αποδεικνύει το σχετικό έγγραφο02,03 Η αμοιβαία συμπάθεια Μανιαδάκη – Αδωνη, την οποία ο δεύτερος εξέφρασε και στο ντοκιμαντέρ της ελβετικής τηλεόρασης, αποτυπώνεται και στα sms πηγαίας οικειότητας και υπέρμετρης κολακείας που προωθούσε ο πρώην προστα-τευόμενος μάρτυρας στον αντιπρόεδρο της ΝΔ και είχε αποκαλύψει το Documento
