Ο Βαμβακάρης και η εποχή του | O Θανάσης Παπαγεωργίου γράφει για τον εμβληματικό Μάρκο

Ο γνωστός ηθοποιός γράφει για τον πατριάρχη του ρεμπέτικου, τον οποίο ενσαρκώνει στη σκηνή της Στοάς 24.

Η Στοά σίγησε 24 µήνες. Τους τέσσερις γιατί της το επέβαλαν οι συνθήκες της υποχρεωτικής σιωπής και τους υπόλοιπους επειδή το επέβαλε η συνείδησή µας: δεν θα δεχόµουν ποτέ να διαχωρίζω τους θεατές µου σε καλούς και κακούς, σε ίσιους και στραβούς, σε εµβολιασµένους και µη. Την πεποίθησή µου ότι το θέατρο είναι χώρος πνευµατικής «µόλυνσης» την έχω αποκτήσει από τη χούντα ακόµη, όταν έβρισκαν διάφορες προφάσεις και δικαιολογίες για να κλείσουν ένα θέατρο. Η εξουσία βρίσκει άπειρες δικαιολογίες όταν θέλει να στρέψει αλλού το βλέµµα του πολίτη. Και αν δεν βρει σοβαρά επιχειρήµατα, θα ανακαλύψει παράλογους νόµους.

Από µικρός στη βιοπάλη και στον αγώνα της επιβίωσης

∆εν καταφέραµε βέβαια να γιορτάσουµε όπως θα θέλαµε και όπως θα έπρεπε την επέτειό µας, αλλά δεν είναι για πανηγύρια η εποχή. Αντιθέτως πρέπει να σκύψουµε µε πολλή περίσκεψη και σοβαρότητα πάνω στην κοινωνική µας αποσύνθεση, γιατί οι καιροί ου µενετοί και κανείς δεν ξέρει πώς και πότε µπορεί να ανασυνταχτεί για να αντιµετωπίσει όλο αυτό το χάος που µας προσφέρει αφειδώλευτα αυτή η παρέα της άθλιας ληστοσυµµορίας που ανέλαβε τον καταποντισµό µας.

Θα παρουσιάσουµε πάλι τον µονόλογο «Εγώ, ο Μάρκος Βαµβακάρης». Είναι ένα αίτηµα µεγάλου µέρους του κοινού µας, αλλά ταυτόχρονα από την περιγραφή της ζωής του σπουδαίου ρεµπέτη προκύπτει µια καθαρή εικόνα µιας κοινωνίας που πάλεψε µέσα σε απίστευτες αντιξοότητες να ανασάνει τη στιγµή που είχε φτάσει στο χείλος της εξαθλίωσης. Ενός κόσµου που απέχει µόνο λίγες δεκαετίες και αν και µοιάζει απόµακρος και ξεχασµένος, στην πραγµατικότητα είναι ο τοίχος που ακουµπήσαµε για να σηκωθούµε. Μιλάµε για έναν κόσµο που έζησε δύο παγκόσµιους πολέµους, τους Βαλκανικούς, τη Μικρασιατική Καταστροφή, το µεγάλο κύµα των προσφύγων, τη δικτατορία Μεταξά, τη γερµανική κατοχή, τα ∆εκεµβριανά, τον Εµφύλιο και ολοκλήρωσε τη δυστυχία του µε τη δικτατορία του ’67. Εζησε τα σηµαντικότερα γεγονότα της σύγχρονης Ελλάδας και κατάφερε να επιβιώσει όπως επιβίωσε.

Ο Μάρκος προτού ονοµαστεί «πατριάρχης του ρεµπέτικου» υπήρξε ένα παιδί που φόρεσε για πρώτη φορά παπούτσια στα 15 του, εργάστηκε από επτά χρόνων κάνοντας τον εφηµεριδοπώλη, τον λούστρο, τον χαµάλη, τον λιµενεργάτη, τον εκδορέα. Ο Μάρκος έµαθε το χασίσι στα 17 του, σύχναζε στους τεκέδες, γνώρισε όλο το περιθώριο της εποχής, κυλίστηκε στις λάσπες και έγινε ένα ρεµάλι, όπως δηλώνει ο ίδιος. Αφού δοξάστηκε στα πάλκα, έφτασε να παίζει στις ταβέρνες και να βγάζει πιατάκι για να µαζέψει λίγα ψιλά για να ταΐσει την οικογένειά του. Περιφρονήθηκε από τους συναδέλφους του και από αυτούς που ανέδειξε και µόνο στο τέλος αναγνωρίστηκε η προσφορά του και τέλειωσε τη ζωή του όπως του άξιζε.

Μια από  καρδιάς εξοµολόγηση

Ο Μάρκος ήταν µάγκας. Και ήταν αξιοπρεπής σε κάθε φάση της ζωής του. Με την αυτοβιογραφία του θέλησε να ζητήσει συγχώρεση για ό,τι κακό έκανε και ξεκινάει την εξοµολόγηση γιατί πιστεύει ότι «έτσι θα ξεθυµάνει η φούντωση της καρδιάς µου από τόσα πολλά, τέτοια που ο καθένας δε θα ήθελε να τα ’χει στη δικιά του την ιστορία. Ξέρω πως σήµερα θα βρεθούνε πολλοί που θα σκεφτούνε πως ήπρεπε να ντραπώ να οµολογήσω πολλά πράµατα. Εγώ θα πάρω το θάρρος, τους τέτοιους να µη τους λογαριάσω. Ο άθρωπος, για να λέγεται αληθινός άθρωπος, πρέπει να µπορεί να ’ρθει και στη θέση του άλλου, του οµοίου του. Γιατί απ’ όσα θα σας πω και τα παθήµατα και τα φταιξίµατα ίδια είναι. Και τα φταιξίµατα είναι κι αυτά παθήµατα. Γι’ αυτό παίρνω το θάρρος να εκθέσω τα αµαρτήµατά µου στον κόσµο. Αυτός ο κόσµος θέλω να γίνει ο εξοµολόγος µου. Πιστεύω ότι όλοι αυτοί για τους οποίους έχω γράψει, γράφω µα και θα γράφω, εκατοντάδες τραγούδια, θα µε συγχωρέσουν. Αυτός είναι ο σκοπός της περιγραφής κι εξιστορήσεως της ζωής µου. ∆ηλαδή η συγνώµη και η συχώρεση. Γι’ αυτό, όσοι θ’ ακούσετε την ιστορία µου, να µου πείτε πως όλα περάσανε και πως αν ζούσατε την ίδια ζωή µε µένα, τα ίδια θα παθαίνατε και τα ίδια θα κάνατε».

INF0

«Εγώ, ο Μάρκος Βαμβακάρης» της Νάσης Τουμπακάρη. Βασισμένο στην αυτοβιογραφία του (εκδόσεις Παπαζήση). Σκηνοθεσία – ερμηνεία: Θανάσης Παπαγεωργίου. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20.30 και Κυριακή στις 19.00 στο θέατρο Στοά (Μπισκίνη 55, Ζωγράφου)