Ο θεσμικός και αμφιλεγόμενος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, που απεβίωσε σήμερα πλήρης ημερών, ήταν αναμφίβολα μία από τις πιο ισχυρές όσο και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στην πολιτική ζωή της χώρας.

Η σχέση του με τον ιστορικό του αντίπαλο, Ανδρέα Παπανδρέου, σημάδεψε την πορεία του, από την εποχή της Ένωσης Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου μέχρι και την πτώση της δικής του κυβέρνησης το 1993.

Οι διάλογοι και η πολιτική του αντιπαράθεση με τον Ανδρέα Παπανδρέου στη Βουλή έχουν μείνει στην κοινοβουλευτική ιστορία ως παράδειγμα προς μίμηση για τους νεότερους πολιτικούς, σε μία εποχή που οι πολίτες παρακολουθούσαν ακόμη με ενδιαφέρον τις συζητήσεις στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και παθιάζονταν από τις ομιλίες και τους λεκτικούς διαξιφισμούς των πολιτικών ηγετών.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, άλλωστε, ήταν πάντοτε αυτό που λέμε «θεσμικός» και γι’ αυτό έχαιρε εκτίμησης ακόμα και από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Είχε προκαλέσει έκπληξη το γεγονός ότι αν και είχε αποχωρήσει πλέον από την ενεργό πολιτική, είχε παρευρεθεί στο Κοινοβούλιο για να ακούσει την πρώτη ομιλία του Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργού μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015. Ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ, μάλιστα, δεν παρακολούθησε την ομιλία Τσίπρα από το γραφείο του, αλλά εντός της Ολομέλειας και όταν οι δημοσιογράφοι τον είχαν δει έκπληκτοι να εισέρχεται στη Βουλή, είχε δηλώσει «ήρθα για να ακούσω τον πρωθυπουργό»…

Η πρωθυπουργική του θητεία (1990-1993) σημαδεύτηκε από έντονες κοινωνικές αντιδράσεις, με αλλεπάλληλες απεργιακές κινητοποιήσεις, σε μία περίοδο που ο συνδικαλιστικός χώρος ελεγχόταν πλήρως από το ΠΑΣΟΚ.

Αιχμή του κυβερνητικού του προγράμματος υπήρξαν οι ιδιωτικοποιήσεις, με πιο χαρακτηριστική εκείνη των αστικών συγκοινωνιών, που είχε διχάσει την κοινωνία.

Όσο έντονη υπήρξε η πολιτική του διαδρομή, από την εποχή της Ένωσης Κέντρου και της διαφωνίας του με τον Γεώργιο Παπανδρέου, που οδήγησε στη λεγόμενη «αποστασία», υπήρξε και η προσπάθειά του να κατακτήσει την εξουσία με τη ΝΔ και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο την έχασε, όταν ο πρώην στενός του συνεργάτης, Αντώνης Σαμαράς, πρωτοστάτησε στην ανατροπή του, με αποτέλεσμα να χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και να οδηγηθεί σε εκλογές, τις οποίες κέρδισε ξανά ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ.

Το 1994, η Βουλή παρέπεμψε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στο Ειδικό Δικαστήριο για το θέμα των υποκλοπών, καθώς και για την υπόθεση της πώλησης της ΑΓΕΤ. Και παρά το γεγονός ότι ένα χρόνο μετά, με παρέμβαση του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, αποφασίστηκε η αναστολή της δίωξης για τις δύο υποθέσεις, ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει ως «ταπεινωτική υποχώρηση» την εξέλιξη αυτή και είχε επίμονα ζητήσει να δικαστεί για να λάμψει η αλήθεια – κάτι που δεν συνηθίζεται στα πολιτικά δρώμενα της χώρας, ειδικά με τόσα σκάνδαλα που έχουν σημαδέψει τα τελευταία χρόνια το πολιτικό προσωπικό σχεδόν όλων των παρατάξεων…

Παρότι αποχώρησε από την κοινοβουλευτική ζωή το 2004, παρέμεινε ενεργός, παρακολουθώντας στενά και σχολιάζοντας κατά καιρούς τις πολιτικές εξελίξεις. Με αφορμή μάλιστα τις τελευταίες εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ, από τις οποίες εξελέγη πρόεδρος ο γιος του, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναδείχτηκε για μία ακόμη φορά η σύγκρουση Καραμανλικού και Μητσοτακικού «μπλοκ», που μετρά έξι δεκαετίες! Γιατί μπορεί ο γεννάρχης του κόμματος της ΝΔ, Κωνσταντίνος Καραμανλής, να είχε αποβιώσει, και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης να είχε αποχωρήσει από την πολιτική, ωστόσο, και οι δύο μέσω των πολιτικών τους επιγόνων εξακολουθούσαν να επηρεάζουν τις εξελίξεις στο χώρο της Κεντροδεξιάς. Έτσι, είχαμε από τη μία πλευρά την υποψηφιότητα ενός Μητσοτάκη στην κούρσα διαδοχής του Αντώνη Σαμαρά και από την άλλη την υποψηφιότητα του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, που στήριζε ανοιχτά ο Κώστας Καραμανλής.

Χαρακτηριστική ήταν και μία διήγηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1989 για τις σχέσεις του με τον ιδρυτή της ΝΔ, Κωνσταντίνο Καραμανλή: «Εγώ με τον Καραμανλή είχα περίεργες σχέσεις. Ημασταν φίλοι παλαιότερα, στην αρχή, στο ξεκίνημα. Αλλά στην πορεία με τον Καραμανλή είχα και πολλές φορές δυσάρεστες προσωπικές σχέσεις ή διακεκομμένες προσωπικές σχέσεις».

Όσο για τη δύσκολη πορεία της χώρας μας τα τελευταία χρόνια των μνημονίων και τις όποιες πολιτικές ευθύνες για τη μη έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, ας θυμηθούμε μία ομιλία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη από το βήμα της Βουλής, το 1994, όταν είχε «προφητεύσει» ότι η Ελλάδα θα αναγκαστεί κάποια στιγμή να ζητήσει τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου! Επρόκειτο για τη συζήτηση που αφορούσε στη διερεύνηση ποινικών ευθυνών της κυβέρνησής του για την ιδιωτικοποίηση της ΑΓΕΤ και τότε είχε πει ότι «το τραγικό πρόβληµα της ελληνικής οικονοµίας είναι ότι δεν αντέχει τα βάρη και τα ελλείµµατα, ότι δεν είναι µακριά η στιγµή που η Ελλάδα δεν θα µπορεί πια να δανειστεί και θα καταφύγει ικέτης στο ∆ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο»…