Ο Θανάσης Θ. Νιάρχος κυκλοφορεί τα ημερολόγιά του.
«Επιτέλους μόνος» λέγεται το νέο βιβλίο του Θανάση Θ. Νιάρχου, που αποφάσισε να βαφτίσει με παιγνιώδη διάθεση τη δημοσιοποίηση των ημερολογίων του. Ο τίτλος έχει και μια διττή σημασία: «Επιτέλους μόνος» μπορεί να είναι ένας συγγραφέας άπαξ και βγάλει στο φως προσωπικά γραπτά του, «καθαρίζοντας» μια και καλή μαζί τους, όπως και με το παρελθόν του. Μα, μπορεί να «καθαρίσει» ποτέ ο Νιάρχος με το παρελθόν; Στον άνθρωπο αυτό ο Αλέξης Μινωτής είχε πει κάποτε πώς μεγαλύτερη αξία έχει μια χειροποίητη καρέκλα συγκριτικά με την πιο πολυτελή πολυθρόνα. Πρόκειται εν ολίγοις για ένα βιβλίο εξίσου χειροποίητο, μέσω του οποίου η σκαπάνη της μνήμης φέρνει στο προσκήνιο μεγάλες προσωπικότητες αλλά και την καθημερινότητα ενός ανθρώπου των γραμμάτων.
Καθώς χανόμουν μέσα στο σύμπαν του Νιάρχου, αναρωτήθηκα ποιον «αμύητο» αναγνώστη μπορεί να ενδιαφέρει ένα τέτοιο βιβλίο και πόσο το ατομικό στοιχείο δύναται να γίνει συλλογικό. Κατέληξα στο συμπέρασμα πως η γοητεία των 475 σελίδων που απαρτίζουν το «Επιτέλους μόνος» έγκειται στον συνδυασμό των εξουθενωτικών ρυθμών εργασίας του συγγραφέα σε σχέση με την πολιτιστική ιστορία των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα. Η καταγραφή των ημερολογίων του Νιάρχου ξεκινάει Μάρτη του 1981 και σταματάει Σεπτέμβρη του 2018. Λίγα κείμενα μόνο από τη χρονιά του ’81, στα οποία καταγράφεται όλο το «τρέξιμο» ενός λογοτεχνικού εντύπου (του ιστορικού περιοδικού «Λέξη») από τον νέο τότε εκδότη του: Διανομή στα περίπτερα, εξοφλητέες επιταγές, αγωνία για το τύπωμα και παράλληλα τα ενθαρρυντικά λόγια των φίλων του.
Ακολουθεί μια μεγάλη χρονική δρασκελιά, αφού από το 1981 μεταφερόμαστε στο 1996. Προφανώς θα είχε τους λόγους του για να αφήσει εκτός τις καταγραφές τόσων χρόνων. Δεν έχει καμία σημασία αυτό, εφόσον τίποτα δεν μοιάζει να έχει αλλάξει στο modus vivendi του, με μια μικρή σημαντική διαφορά: ο Νιάρχος του ’96 πια δεν είναι ο αγχώδης νέος εκδότης του ’81. Είναι ένας «καλοστεκούμενος» διανοούμενος, όπως τον ξέρουμε μέχρι σήμερα, που μπορεί τη μία μέρα να δειπνεί με την Αρβελέρ και την άλλη με τη Σαπουντζάκη. Και παράλληλα να συναντά καλλιτέχνες και πολιτικούς πότε σε κολωνακιώτικα στέκια και πότε σε ψαροταβέρνες. Η γραφή είναι τόσο ζωντανή, καταιγιστική σχεδόν, όσο και τα πρόσωπα που παρατίθενται. Είναι τελικά η πολύτιμη καταβύθιση συγγραφέα και αναγνώστη σ’ έναν παρελθόντα χρόνο που σε λίγο θα μοιάζει με προϊστορία. Και γι’ αυτό ακριβώς είναι σημαντική η αέναη διαφύλαξή του μέσω ενός καινούργιου βιβλίου.
INF0
Το βιβλίο «Επιτέλους μόνος» του Θανάση Θ. Νιάρχου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη
