Μία συζήτηση με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυσή του θεάτρου Στοά, το έργο του Μποστ, την οικονομική ασφυξία που βιώνουμε και τις κατασκευασμένες ειδήσεις.
Με μια συρραφή αποσπασμάτων από ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής του Μποστ – θεατρικά, πεζά, ποιήματα, λεζάντες, διαφημίσεις, τραγούδια, επιθεωρησιακά νούμερα –το Θέατρο Στοά θα γιορτάσει την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυσή του. Με αυτή την αφορμή μιλήσαμε με τον Θανάση Παπαγεωργίου για την παράσταση «Ακούω ήχον κώδωνος», για τον τρόπο που δούλεψε πάνω στο έργο του Μποστ και για τα θέματα που διατρέχουν την παράσταση «Ακούω ήχον κώδωνος» αλλά και για όλα όσα καλείται να διαχειριστεί η κοινωνία σήμερα.
Πώς δουλέψατε για αυτή την παράσταση και γιατί επιλέξατε να παρουσιάσετε μία σύνθεση με έργα του Μποστ;
Αυτό το έργο παίχτηκε και το 2001, με κάποιες αλλαγές, γιορτάζοντας τα 30 μας χρόνια. Ήταν κάτι που το δούλευα επί δύο χρόνια, διαβάζοντας ό,τι υπήρχε για τον Μποστ, κάτι στο οποίο με βοήθησε ο μεγάλος του γιος, ο Κώστας, δίνοντας μου πολύ υλικό από αυτό που διατηρούσε. Τότε αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Στοάς, χαρίζοντας και ένα βραβείο σκηνογραφίας στην σκηνογράφο μας Λέα Κούση. Τώρα κρίναμε ότι είναι η καλύτερη περίπτωση για να γιορτάσουμε και τα 50 μας χρόνια, αφού ο πανηγυριώτικος χαρακτήρας του προσφέρεται για εορτασμούς και χαρές.
20 ήρωες του Μποστ συναντιούνται στους γάμους του Ριτσακίου με τον Πάρι. Δεκαπέντε ηθοποιοί και μια μικρή λαϊκή ορχήστρα αποτελούμενη από τους ίδιους τους ηθοποιούς του θιάσου με διευθυντή τον Διονύση Τσακνή, θα παραβρεθούν στον γάμο. Ποια είναι τα βασικά θέματα που διατρέχουν την παράσταση και τι συναισθήματα επιδιώκετε να δημιουργήσετε στους θεατές;
Ο βασικός μύθος, όπως και όλη η εξέλιξη της παράστασης, προέρχεται από τον ίδιο τον Μποστ. Η Φαύστα έχει καλέσει σπίτι της για βεγγέρα τις φιλενάδες της, τη Μήδεια, τη Μαρία Πενταγιώτισσα, την Πόλυ. Κουτσομπολεύουν λέγοντας τα νέα τους που δεν είναι άλλα από αυτά που τους συνέβησαν μέσα στα αντίστοιχα έργα του Μποστ: την ‘’Φαύστα’’, τη ‘’Μήδεια’’, τον ‘’Ρωμαίο και Ιουλιέτα’’ και άλλα πολλά. Το γνωστό από τη Φαύστα Ριτσάκι παντρεύεται τελικά κάποιον Πάρι και όλη η δεύτερη πράξη είναι οι γάμοι τους, όπου κατά τη διάρκεια του γλεντιού, συμβαίνουν άλλα ευτράπελα Μποστικά. Ο Κολόμβος εμφανίζεται από το πουθενά για να πιει τα κρασιά του στο μαγαζί που γίνεται το γλέντι, διεκδικεί την τραγουδίστρια του μαγαζιού που ήδη φλερτάρει ο Ιάσονας, μαλώνουν, συλλαμβάνεται από τους καλεσμένους και απολογείται για το μεγάλο του έγκλημα, την ανακάλυψη της Αμερικής, η Μήδεια καυγαδίζει με τον Ιάσονα για το γνωστό θέμα της Αγαύης και καταλήγει στη γνωστή σφαγή των παιδιών της και το γλέντι διαλύεται εν μέσω τραγουδιών και χορών. Φυσικό είναι, σε μια τέτοια παράσταση να είναι απαραίτητη η μουσική και μάλιστα σε μεγάλες δόσεις. Χρησιμοποιούμε πολλά από τα τραγούδια του αείμνηστου Βασίλη Δημητρίου, αλλά και πολλά καινούργια που έγραψε και τραγουδάει ο Διονύσης Τσακνής μαζί με τον θίασο. Όλα αυτά μαζί με μια αυτοσχέδια ορχήστρα αποτελούμενη από τους ηθοποιούς του θιάσου.
Γιορτάζετε την επέτειο της Στοάς με πολλούς βασικούς συνεργάτες και με νεότερους καλλιτέχνες. Τι σηματοδοτεί για εσάς αυτή η γιορτή;
Τέτοιες γιορτές τις οφείλουμε στον εαυτό μας και στην ιστορία μας γιατί δεν είναι λίγο να διατηρείς ένα θέατρο με συνεχή λειτουργία επί πενήντα χρόνια.
Ποια θέματα τοποθετεί στο κάδρο η καυστική σάτιρα του Μποστ και πόσο επίκαιρα είναι στη σημερινή εποχή;
Ο Μποστ ήταν, είναι και θα είναι ένας διαχρονικός ποιητής επειδή οι προβληματισμοί του αφορούν μια Ελλάδα που προσπαθεί να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της, αφορούν μια γλώσσα που σιγά-σιγά εξαφανίζεται δίνοντας τη θέση της σε πιθηκισμούς και δάνεια. Άλλωστε αυτή η γλώσσα του είναι που τον έχει κάνει διάσημο, αφού οι σολοικισμοί που χρησιμοποιεί δεν γίνονται για να προκαλέσει το γέλιο, ούτε για να κάνει τον έξυπνο. Είναι η αγωνιώδης κραυγή του για τους έλληνες που σε λίγο – και εδώ είναι ο προφητικός λόγος του – δεν θα καταλαβαίνουν πια ο ένας τον άλλο, μιλώντας ακατανόητα ελληνικά. Μόνο που τα δικά του δεν είναι ακατανόητα, είναι η ίδια η φθορά και η αδιαφορία για μια από τις πλουσιότερες γλώσσες του κόσμου. Είναι ο καθρέφτης της παιδείας μας, είναι ο στρεβλός δήθεν εκσυγχρονισμός του έλληνα.
Ποιες είναι οι σκέψεις σας για το θέατρο μετά τους περιορισμούς της πανδημίας; Δικαιώθηκαν οι διεκδικήσεις που αρθρώθηκαν από τον κλάδο σας κατά τη διάρκεια της καραντίνας;
Είναι λίγο νωρίς για να βγουν συμπεράσματα γι’ αυτό που ζήσαμε. Νομίζω πως μέσα σ’ όλα και ο ίδιος ο κλάδος προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει το στίγμα του και να αντικρύσει το μέλλον του με καινούργια ματιά. Η τέχνη μας, του θεάτρου, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στις κοινωνικές αλλαγές και πιστεύω ότι χρειάζεται ένα κάποιο χρονικό διάστημα για να τοποθετηθεί σωστά απέναντί τους. Τις επεξεργάζεται, ευαισθητοποιείται και αντιδρά. Αυτή την στιγμή η κοινωνία πριν προλάβει να συνέλθει από την πανδημία, έχει να διαχειριστεί μια οικονομική συμφορά, που ακόμη δεν έχει φανεί το μέγεθός της σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια, βομβαρδίζεται από κατασκευασμένες ειδήσεις με στόχο τον αποπροσανατολισμό της από αυτά που καίνε, παραπληροφορείται για τα πάντα ζώντας σε μια πλαστή πραγματικότητα και ταυτόχρονα έχει ανάγκη να ζήσει και να υπάρξει τρομαγμένη από αυτό που της συνέβη, μην ξέροντας καλά-καλά αν αυτό της συνέβη τυχαία ή της το κατασκευάσανε. Ο πολίτης, παγκόσμια νομίζω, κάνει τρομερή προσπάθεια για να σταθεί όρθιος, οι κυβερνήσεις δεν τον βοηθάνε, μάλλον τον σπρώχνουνε βαθύτερα στο χάος και η ανασφάλεια συνεχίζεται και τον διαλύει.
Με ποια φράση του Μποστ θα προσκαλούσατε τους θεατές να παρακολουθήσουν την παράσταση;
Με την ιστορική πλέον ατάκα της Μήδειας: ‘’λέω να σφάξω τα παιδιά να φύγουν απ’ τη μέση, να κάνω ένα έγκλημα ώστε να τον πονέσει’’. Με όποιον συμβολισμό μπορεί να κρύβει μια τέτοια ατάκα και όση επικαιρότητα κρύβει.
INFO:
Παραστάσεις στην Αττική:
20/06 Θέατρο Βράχων Βύρωνα Μελίνα Μερκούρη στις 21:00
21/06 Θέατρο Βράχων Βύρωνα Μελίνα Μερκούρη στις 21:00
28/06 Βεάκειο Θέατρο Πειραιά στις 21:30
30/06 Αθλητικό & Πολιτιστικό Πάρκο Νέας Μάκρης στις 21:30
03/07 Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας στις 21:30
04/07 Θέατρο Πέτρας Πετρούπολης στις 21:30
05/07 Δημοτικό Κηποθέατρο Παπάγου στις 21:00
06/07 Δημοτικό θέατρο Ηλιούπολης «Δημήτρης Κιντής» στις 21:30
07/07 Δημοτικό θέατρο Ηλιούπολης «Δημήτρης Κιντής» στις 21:30
