Ο Τάσος Πυργιέρης στο Documento: «Το χιούμορ είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για να καυτηριάσουμε δύσκολα θέματα»

Ένα ξεχωριστό έργο της γαλλικής κωμωδίας, την μονόπρακτη κωμωδία του Ζωρζ Φεντώ «Η Λεονί εν αναμονή» (“Leonie est en avance ou Le Mal joli”, 1911) σκηνοθετεί ο Τάσος Πυργιέρης με μια ομάδα ταλαντούχων ηθοποιών της νεότερης γενιάς. Το έργο λειτουργεί ως μεγεθυντικός καθρέπτης των ηθών και των αξιών της αστικής κοινωνίας στις αρχές του 20ου αιώνα και βάζει στο κάδρο γνωστές ανθρώπινες αδυναμίες και χαρακτήρες. Μιλήσαμε με τον Τάσο Πυργιέρη για αυτό το θεατρικό ταξίδι και το σπάνιο κωμικό πνεύμα του συγγραφέα που θίγει με μοναδικό τρόπο μία οικογενειακή ιστορία. 

Γιατί επιλέξατε το έργο του Ζωρζ Φεντώ «Η Λεονί εν αναμονή»;

Με ενδιαφέρει σαν θεατρικό είδος η κωμωδία και πάντα ήθελα να ασχοληθώ με το θέατρο του Φεντώ. Μου αρέσει η ακρίβεια της δομής και ο ρυθμός της γραφής του. Αποτυπώνει αξιοθαύμαστα το πως πρέπει να λειτουργεί η κωμωδία και δεν ειναι καθόλου τυχαίο που θεωρείται ο προάγγελος του θεάτρου του παραλόγου. Αναζητώντας λοιπόν έργα του, επέλεξα τη Λεονί γιατί έχει ανέβει μόνο άλλη μια φορά στην Ελλάδα και πάντα μου αρέσει να καταπιάνομαι με θεατρικά έργα που δεν είναι ευρύτερα γνωστά. Επί προσθέτως είναι το τελευταίο έργο του Φεντώ και το μοναδικό που η πλοκή του δεν διατρέχει ερωτικές ίντριγκες, αλλά εστιάζει σε μια ιδιαίτερη οικογενειακή ιστορία.   

Μια τρυφερή γλυκόπικρη κωμωδία που κρύβει μια σκληρή πραγματικότητα. Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι αντανακλά φθαρμένες ενδοοικογενειακές σχέσεις, αδιέξοδα και αξίες που έχουν υποχωρήσει;

Η  Λεονί εν αναμονή είναι ένα έργο γραμμένο το 1911 που οι σχέσεις των ανθρώπων ήταν εντελώς διαφορετικές, η θέση του καθενός κρινόταν ανάλογα με την οικονομική του κατάσταση και την καταγωγή του.  Σήμερα υποτίθεται πως όλα αυτά με έναν τρόπο έχουν εξαλειφθεί. Όμως αν κοιτάξουμε πιο βαθιά την κοινωνία μας θα δούμε πως ακόμα και σήμερα συνήθως σχέσεις συνάπτονται μόνο μεταξύ ανθρώπων της ίδιας κοινωνικής τάξης, της ίδιας οικονομικής κατάστασης ή έστω των ίδιων ενδιαφερόντων ή ακόμα και συμφερόντων. Στις μέρες μας, τα ζευγάρια δεν επιτρέπουν στους γονείς να είναι τόσο παρεμβατικοί στη ζωή τους και ένας από τους λόγους είναι ότι η γυναίκα έχει γίνει πιο ανεξάρτητη και ισχυρή. Σίγουρα δεν βρισκόμαστε σε κάθε σπίτι για να ξέρουμε πραγματικά τι συμβαίνει… όταν το κοινό έρθει στην παράσταση νομίζω θα καταλάβουμε πολλά περισσότερα. Στις σκηνές που οι θεατές θα γελάνε περισσότερο, θα είναι και αυτές στις οποίες θα ταυτίζονται με τους χαρακτήρες ή θα τους θυμίζουν ανθρώπους που έχουν συναντήσει ή καταστάσεις που έχουν οι ίδιοι βιώσει. Επομένως είμαστε εν αναμονή των αντιδράσεων κατά τη διάρκεια της παράστασης. 

Το κείμενο καυτηριάζει μεταξύ άλλων και την υποκρισία της αστικής τάξης. Υπάρχουν χαρακτήρες και καταστάσεις που συνδέουν τον θεατή με τη σημερινή εποχή;

Όλοι μας έχουμε συναναστραφεί στη ζωή μας ανθρώπους που πιστεύουν πως είναι ανώτεροι και πιο σημαντικοί από τους υπόλοιπους. Έχουμε συναντήσει ανθρώπους που υποκρίνονται, ανθρώπους που δείχνουν προσηνείς, αλλά στην πραγματικότητα μόλις γυρίσεις την πλάτη σου σε αποδοκιμάζουν,  σε ειρωνεύονται και σε χλευάζουν. Από την άλλη συναντάμε ανθρώπους, που προσφέρουν στους άλλους, αποδέχονται το οτιδήποτε και υπομένουν χωρίς να διαμαρτύρονται τις ιδιοτροπίες συγγενών, φίλων και εραστών. Οι χαρακτήρες του έργου είναι πρόσωπα πολύ γνώριμα και οικεία σε εμάς, που προφανώς σοφά ο συγγραφέας έχει τονίσει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους για να τους διακωμωδήσει και να οδηγήσει τους ρόλους στην κορύφωση της ιστορίας που έχει επιλέξει. Εύχομαι οι θεατές να χαρούν σε αυτή την παράσταση, να γελάσουν, να ξεφύγουν, να περάσουν όμορφα και φεύγοντας , αφού θα έχουν συμπαθήσει και κατανοήσει τους ήρωες του θεατρικού έργου, να μπορούν να δουν και με άλλο μάτι τους ανθρώπους που αυτοί θα τους έχουν θυμίσει… 

«Η παράσταση που σχεδιάζουμε θα δώσει την ευκαιρία στο κοινό να επαληθεύσει το σπάνιο κωμικό /σατιρικό πνεύμα του Φεντώ στην αποτύπωση της ανθρώπινης κατάστασης», αναφέρετε στο σκηνοθετικό σημείωμα. Ποια είναι τα δικά σας σκηνοθετικά υλικά;

Κύριο συστατικό των παραστάσεων μου είναι οι ηθοποίοι μου, οι συνάδελφοι μου,  για αυτό πάντα επιλέγω ανθρώπους που εκτιμώ ως καλλλιτέχνες, θαυμάζω τη στάση ζωής τους και την καλλιτεχνική τους πορεία. Σίγουρα μου είναι πολύ πιο εύκολο να χρησιμοποιήσω ηθοποιούς με τους οποίους έχω δουλέψει στο πρόσφατο παρελθόν, με διευκολύνουν, γνωρίζω τον τρόπο λειτουργίας τους, αναγνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο δουλεύω και με υπομένουν. Πάνω σε αυτές τις επιλογές συνδέομαι, εργάζομαι και δημιουργώ. Δίνω ελευθερία στους ηθοποιούς μου ώστε να δώσουν μια μορφή στον ρόλο τους, έτσι οπως εκείνοι ιδανικά τον έχουν φανταστεί. Στη συνέχεια επιλέγω από αυτούς  τι ταιριάζει στην αρχική μου σύλληψη.  Δίνω έμφαση στην ακρίβεια της κίνησης, στην ταχύτητα της ατάκας και στον τρόπο που επικοινωνούν οι ηθοποιοί μεταξύ τους, ώστε το κείμενο να ρέει, να είναι κατανοητό και να προκαλεί γέλιο. Επίσης δίνω μεγάλη σημασία στην εικόνα της παράστασης, από την φροντίδα στα κοστούμια και στο σκηνικό, την επιλογή της μουσικής μέχρι το δελτίο τύπου, τις φωτογραφίες και το τρέιλερ  που το συνοδεύουν. 

Πιστεύετε στο χιούμορ και στη δύναμη του να αναδεικνύει ακόμη και σκοτεινές καταστάσεις;

Πιστεύω στο χιούμορ γενικότερα και στη δυναμική του. Είναι κομμάτι της ζωής μου, της καθημερινότητας μου αλλά και εργαλείο στη δουλειά μου. Είναι και ένα χαρακτηριστικό που θέλω να έχουν όλοι οι συνεργάτες μου. Πρέπει σε αυτό το κομμάτι να ταυτιζόμαστε για να μπορούμε να προχωρήσουμε, να δημιουργήσουμε μαζί την κάθε παράσταση. Σε όλα τα θεατρικά έργα, αλλά και στην ίδια μας τη ζωή, το χιούμορ είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για να καυτηριάσουμε θέματα, που διαφορετικά δεν θα είχαμε τρόπο να τα αγγίξουμε. 

Ποιες είναι οι σκέψεις σας για τον κλάδο του θεάτρου μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας αλλά και για τις διεκδικήσεις που αρθρώθηκαν κατά τη διάρκεια της καραντίνας;

Έχουμε επιστρέψει όλοι μας με μεγάλη χαρά για να εργαστούμε ξανά, να δημιουργήσουμε, να υπάρχουμε στο φυσικό μας χώρο που αγαπάμε και που είναι το θέατρο. Η περίοδος του εγκλεισμού ήταν για όλους μας μια πολύ δύσκολη συνθήκη, ειδικά για τους καλλιτέχνες. Πιστεύω πως κάτι έχει αλλάξει μέσα μας. Τώρα πόσο η αλλαγή αυτή θα μας οδηγήσει σε έναν καλύτερο κόσμο, νομίζω θα φανεί στην πορεία. Οι διεκδικήσεις του σωματείου μας, οι φωνές που ακούστηκαν πια ελεύθερα από το κίνημα του #ΜeΤoo και όλη αυτή η προπάθεια πρέπει να έχει διάρκεια για να πούμε με σιγουριά πως κάτι πραγματικά θα αλλάξει στον επαγγελματικό μας χώρο αλλά και σε όλη την κοινωνία. 

INFO: 

Ημέρες παραστάσεων: Τετάρτη 6, Πέμπτη 7, Παρασκευή 8 και Σάββατο 9 Ιουλίου στις 21.00

Χώρος : Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (ταράτσα), Σίνα 31

Διάρκεια: 80 λεπτά

Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ κανονικό

10 ευρώ μειωμένο-φοιτητικό

5 ευρώ ατέλειες

Τηλέφωνο πληροφοριών:6973 29 86 57

Προπώληση: Viva.gr

Επιπλέον παραστάσεις:

18 Ιουλίου, Αττικό Άλσος

31 Ιουλίου, Πάρκο Τρίτση