Μικρό κόμμα της Αριστεράς που έπεισε ένα ετερογενές σύνολο πολιτών και κατέκτησε την εξουσία λόγω ειδικών συνθηκών (αντιμνημόνιο κ.λπ.) ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ.
Πικρή αλλά και πολύτιμη η μοιραία προσγείωση στον τραχύ δρόμο των μνημονίων, δείχνει τον δρόμο για τη μελλοντική επανάκαμψη στην εξουσία… Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να εξελιχθεί σε κόμμα μιας αναγεννημένης Αριστεράς που τώρα ξέρει την αξία της κυβερνησιμότητας και τις δυσκολίες της. Σε ένα… μετάΠΑΣΟΚ με αριστερό πρόσημο! Ελπίζω να συμφωνεί ο φίλος αποδέκτης της σημερινής επιστολής.
ΥΓ.: Διακοπές για τη στήλη. Καλό καλοκαίρι!
Το (δύσκολο) εγχείρημα του μετασχηματισμού
Αγαπητέ Νίκο,
Μου τηλεφώνησες ενθουσιασμένος και με προέτρεψες να διαβάσω «ένα έξοχο κείμενο» του Κώστα Δουζίνα στην «ΕφΣυν» («Εξι θέσεις για την Αριστερά του 21ου αιώνα»). Το είχα διαβάσει, φυσικά. Αλλά δεν ενθουσιάστηκα, παρότι ορισμένες προσεγγίσεις και θέσεις του παρουσιάζουν ενδιαφέρον.
Φερειπείν, είναι διεισδυτική η ανάλυση για την πολυδιάσπαση της κοινωνίας και «τις πολλαπλές εντάσεις στο κοινωνικό σώμα» – επομένως, πώς θα εκφραστεί πολιτικά αυτό το ετερόκλητο όλον. Oπως και οι προτάσεις για έναν νέο τύπο κόμματος, που αφήνει πίσω τις δομές του παρελθόντος και γίνεται «θερμοκήπιο συλλογικότητας και κοινοτήτων» με συμμετοχή πολιτών που δεν είναι κομματικά μέλη.
Θα ήταν άδικο και ανόητο να ασκηθεί κριτική σ’ ένα εκτενές κείμενο, όπως αυτό, χωρίς να παρατεθούν ευρέα αποσπάσματα. Oμως περιορίζομαι λόγω χώρου σε μια κεντρική αναφορά, που έχει σχέση με το όραμα της νέας Αριστεράς και, βέβαια, με τον προαναγγελθέντα μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ.
Για το όραμα της Αριστεράς αυτής ο κ. Δουζίνας σημειώνει: «Πρέπει να βάλουμε δίπλα στη βελτίωση της καθημερινότητας το όραμά μας για την πορεία του τόπου: τη συνεχή μεταφορά πόρων από το κεφάλαιο στην εργασία και ισχύος από το κράτος στους πολίτες. Αυτός είναι σήμερα ο δημοκρατικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό».
Τι βλέπουμε εδώ; Αντί να δώσει έμφαση ο συγγραφέας στη μείζονα δυσκολία που αντιμετωπίζει ένα αριστερό κόμμα όταν κυβερνά υπό καπιταλιστική συνθήκη, δηλαδή στη «βελτίωση της καθημερινότητας» –παναπεί στη διαχείριση– επιχειρεί ένα άλμα στο κενό!
Ναι, φίλε μου, στο κενό. Διότι ο δρόμος προς τον σοσιαλισμό προϋποθέτει το εξής: ότι το πολύπλοκο όλον της κοινωνίας για να στηρίξει την κυβέρνηση πρέπει πρώτα να δει απτή βελτίωση στην καθημερινότητά του. Να πειστεί για τη διαχειριστική της ικανότητα. Να δει λυμένα χίλια προβλήματα που το ταλανίζουν.
Μόνον έτσι θα αρχίσει να τείνει βαθμηδόν ευήκοον ους και σε ριζοτομικές προτάσεις που φωταγωγούν –αμυδρά στην αρχή– μια διαφορετική πρόταση σοσιαλιστικού χαρακτήρα για την οικονομία και συνολικά για την κοινωνία.
Ομως για να συμβεί αυτό πρέπει να πείσεις το διστακτικό κομμάτι της κοινωνίας, που σε ψήφισε για άλλους λόγους κι όχι επειδή συμμερίζεται τις ιδεολογικές αρχές σου. Μήπως αυτό δεν συνέβη το 2015; Η οργή για το παλιό σύστημα και τα δυναστικά μνημόνια εκτόξευσε τον ΣΥΡΙΖΑ. Οχι το αριστερό του πρόσημο.
Ετσι. Με την αυταξία των επιχειρημάτων. Και προπάντων με το παράδειγμά σου κατά την άσκηση της εξουσίας. Να μην κανοναρχούν οι ημέτεροι. Να μη δίνουν τον τόνο οι προπαγανδιστές. Να μη θυμίζεις «τους παλιούς». Και, φυσικά, να μείνεις άσπιλος. Μακριά από λαμογιές, διαπλοκές και διαφθορά.
Αυτό το τελευταίο το κατόρθωσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ομως στα υπόλοιπα από τα παραπάνω –και σε αρκετά άλλα– υστέρησε… Θέλω να πω ότι δεν νοείται μετασχηματισμός χωρίς αυστηρή κριτική θεώρηση των πεπραγμένων. Αυτή θα δείξει τον δρόμο της επανάκαμψης. Η σύγκρουση με κάποιες αποστεωμένες αντιλήψεις και δογματικές θέσεις.
Να αυξηθούν τα μέλη; Γιατί όχι; Να αποκτήσει ερείσματα στους κοινωνικούς χώρους; Μα βέβαια. Να συμμαχήσει με σοσιαλδημοκράτες και οικολόγους; Μα ναι. Ομως τίποτε δεν θα καταφέρει, αν δεν δείξει ένα νέο, πειστικό πρόσωπο της αντιπολίτευσης που ασκεί.
Φρέσκο πρόσωπο και χυμώδης λόγος από ένα γειωμένο κόμμα που δεν πρέπει να ξεχνά ότι είχε ασκήσει την εξουσία…
