Με αποστολείς δύο σύγχρονους λυράρηδες αναμένεται να φτάσει στην Αθήνα ένα γράμμα από την Πόλη γεμάτο με μουσική της. Οι διεθνώς καταξιωμένοι δεξιοτέχνες της πολίτικης λύρας, ο Ελληνας Σωκράτης Σινόπουλος και ο Τούρκος ομότεχνός του Ντεριά Τιρκάν (Derya Türkan), καλούν το φιλόμουσο κοινό να το παραλάβει.
Πολίτικη λύρα από την Ιρλανδία στην Τουρκία
Σε ηλικία δεκατεσσάρων χρόνων ο Σωκράτης Σινόπουλος αποφάσισε την κατεύθυνση που θα ακολουθούσε στη μουσική όταν σε μια συναυλία άκουσε τον Ρος Ντέιλι να παίζει πολίτικη λύρα. «Οσες φορές ανατρέχω σ’ εκείνη την περίοδο θυμάμαι ότι ο λόγος που επέλεξα την πολίτικη λύρα ήταν ότι συγκινήθηκα από τον γλυκό, βαθύ, ίσως και μελαγχολικό ήχο της. Αρχισα αμέσως μαθήματα με τον Ρος και έναν χρόνο μετά έπαιζα στις συναυλίες μαζί του». Είναι ο πρώτος μουσικός της γενιάς του στην Ελλάδα που τη δεκαετία του ’80 ασχολήθηκε με την πολίτικη λύρα. Συνέχισε τις σπουδές του στο τμήμα Μουσικών Σπουδών στο ΕΚΠΑ αλλά το μεγάλο σχολείο για τον ίδιο ήταν η γνωριμία του με διάφορους σπουδαίους μουσικούς απ’ όλο τον κόσμο. «Ξεκίνησα από το συγκρότημα του Ρος Ντέιλι, συνεργάστηκα για αρκετά χρόνια με τη Δόμνα Σαμίου, άρχισαν σύντομα οι ηχογραφήσεις, τα ταξίδια και οι συνεργασίες στο εξωτερικό, αργότερα και η διδασκαλία. Το ένα έφερε το άλλο και κάπως έτσι γνώρισα και τον Ντεριά το 1994».
Ο Ντεριά Τιρκάν παίζει κεμεντζέ, όπως ονομάζεται η πολίτικη λύρα στη δική του γλώσσα, έχει στο ενεργητικό του συνεργασίες με γνωστούς Τούρκους καλλιτέχνες και μουσικά σύνολα και πλούσια δισκογραφική δραστηριότητα ως σολίστ. «Εκτός από τις φορές που συναντιόμαστε στην Κρήτη ως δάσκαλοι και οι δυο στον Λαβύρινθο, το μουσικό εργαστήρι του Ντέιλι, και παίζουμε μαζί εκεί, δεν έχουμε δώσει συναυλίες στην Ελλάδα έως σήμερα. Παρότι μεγαλώναμε σε διαφορετικό τόπο είχαμε τα ίδια ακούσματα, μας ενδιέφεραν τα ίδια πράγματα και είχαμε, χωρίς να το ξέρουμε, τους ίδιους δασκάλους. Οταν συναντηθήκαμε ήταν σαν να κοιτούσαμε στον καθρέφτη. Η φιλική μας σχέση που εξελίχτηκε σε μουσική σχέση κρατάει εδώ και είκοσι πέντε χρόνια και αριθμεί πολλές συναυλίες στην Ευρώπη, την Αμερική και την Τουρκία και δύο ηχογραφήσεις, το “Γράμμα από την Πόλη I” που κυκλοφόρησε το 2000 στην Αμερική από την Golden Horn Records και το “Γράμμα από την Πόλη II” που κυκλοφόρησε στην Τουρκία το 2018 από την Kalan Müzik».
Αντηχήσεις από την πολυπολιτισμική Πόλη
Οι συναυλίες τους στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έχουν την ιδιαιτερότητα ότι παρουσιάζουν τον πυρήνα αυτής της σχέσης. Πρόκειται για έναν μουσικό διάλογο με δύο λύρες. Δύο λύρες μόνες τους στη σκηνή είναι ένα εγχείρημα που δεν έχει καμία ιστορική βάση. Είναι και τα δύο όργανα σολιστικά, αλλά αυτό ακριβώς είναι το ενδιαφέρον σε αυτό το ντουέτο. «Το “Γράμμα από την Πόλη” μεταφέρει μοτίβα από τις ευρέως αναγνωρίσιμες μουσικές παραδόσεις της Κωνσταντινούπολης, δηλαδή το κοινό ρεπερτόριο των οργανικών κομματιών της Πόλης, χορούς του τόπου καθώς και κάποια κομμάτια από την οθωμανική και τη βυζαντινή περίοδο επώνυμων συνθετών. Το ρεπερτόριο όμως αυτό αποτελεί για μας την αφορμή να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας σε ένα σύγχρονο πλαίσιο. Το μεταχειριζόμαστε με τη διάθεση ότι μας ανήκει και όχι ότι παίζουμε ιστορική μουσική και κινούμαστε στα όρια της παράδοσης και της σύγχρονης δημιουργίας.
Αυτό που κάνουμε με τον Ντεριά μπορεί να φαίνεται κάτι καινούργιο αλλά ουσιαστικά ξαναπιάνει το νήμα από εκεί που το άφησαν οι συνάδελφοι και δάσκαλοί μας, μέσω των ηχογραφήσεων, Ρωμιοί και Τούρκοι μουσικοί των αρχών του προηγούμενου αιώνα που έπαιζαν μαζί. Η δουλειά μας έχει μια πολύ σημαντική ιστορική αφετηρία: την οικουμενική διάσταση της Πόλης, όπως ήταν δηλαδή την εποχή που τη χαρακτήριζε το πολυπολιτισμικό και πολυεθνοτικό της περιβάλλον. Είναι ωραίο να έχεις αφετηρία, ακόμη και ιστορική. Προσωπικά μου δίνει δύναμη, αισθάνομαι πιο στέρεο αυτό που προσπαθώ να κάνω. Θεωρώ όμως πολύ σημαντικό να μη μένει κανείς στην ιστορική ερμηνεία αλλά να επιδιώκει να βρει τον εαυτό του, τη φωνή του στο σήμερα. Αυτό κάνουμε με τον Ντεριά από την πρώτη στιγμή που συναντηθήκαμε».
Info
«Γράμμα από την Πόλη», Σωκράτης Σινόπουλος και Ντεριά Τιρκάν, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Υποσκήνιο της αιθουσας “Α. Τριάντη”, 22 & 23/2
