Ο «Ροβινσώνας Κρούσος» θεωρείται το πρώτο αγγλικό μυθιστόρημα. Εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1719, όταν ο Ντάνιελ Ντιφόου πλησίαζε τα εξήντα, και μέχρι το τέλος της χρονιάς είχε επανατυπωθεί άλλες τέσσερις φορές. Στη δύση του 19ου αιώνα το βιβλίο ήδη είχε γνωρίσει δεκάδες εκδόσεις, άλλες πιστές και άλλες συντετμημένες, είχε μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες και είχε σταθεί έμπνευση για άλλα μυθιστορήματα με κεντρικούς ήρωες ναυαγούς. Ο τίτλος που γνωρίζουμε είναι ο σύντομος. Ο αρχικός, που εμφανίστηκε στην πρώτη έκδοση, ήταν αρκετά πιο περιγραφικός, κάτι σαν περίληψη του βιβλίου: «Η ζωή και οι παράξενες εκπληκτικές περιπέτειες του Ροβινσώνα Κρούσου, από την Υόρκη, Ναυτικού: Ο οποίος έζησε οκτώ και είκοσι έτη, ολομόναχος σ’ ένα ακατοίκητο νησί στις ακτές της Αμερικής, κοντά στις εκβολές του μεγάλου ποταμού Ορινόκου · έχοντας βρεθεί στην ακτή από ναυάγιο, όπου όλοι οι άνδρες χάθηκαν εκτός από εκείνον. Με έναν απολογισμό πώς τελικά παραδόθηκε παραδόξως από πειρατές».
Πρόκειται για την ιστορία του Ροβινσώνα Κρούσου, ο οποίος σε αναζήτηση επαγγέλματος παίρνει την απόφαση να μπαρκάρει. Οι πρώτες εμπειρίες του από τη θάλασσα είναι αποκαρδιωτικές καθώς καταλήγουν σε ατυχήματα και ναυάγια. Επειτα από διάφορες περιπέτειες καταλήγει στη Βραζιλία, όπου αγοράζει και καλλιεργεί μια φυτεία. Σε μια αποστολή με στόχο να μεταφέρει σκλάβους από την Αφρική για να επεκτείνει τις δραστηριότητές του καταλήγει ναυαγός σε ένα νησί της Καραϊβικής, όπου στα είκοσι οκτώ χρόνια που αναγκάζεται να παραμείνει έρχεται αντιμέτωπος με τα στοιχεία της φύσης, τη μοναξιά και μια ομάδα κανίβαλων.
Το βιβλίο, το οποίο μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση του Γιώργου Μπαρουξή, από την αυθεντική εκδοχή του, είναι γραμμένο σε επιστολική μορφή. Αποτελεί σχόλιο πάνω στο δίπολο πολιτισμένου και άγριου και στην αντίληψη περί υπεροχής του λευκού ανθρώπου που άφησε πίσω της η αποικιοκρατία, στη συγκεκριμένη περίπτωση η βρετανική – και πιο άγρια, καθότι «εκπολιτιστική» η εκδοχή της. Πάνω απ’ όλα ωστόσο ο «Ροβινσώνας Κρούσος» αποτελεί μια υπενθύμιση του ανθρώπινου μεγέθους, το οποίο όσο κι αν αυξηθεί, ποτέ δεν θα καταφέρει να υπερβεί εκείνο της φύσης.
Ενα από τα πιο πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα όλων των εποχών κυκλοφορεί ξανά στα ελληνικά
