Αγαπητέ Γιάννη, Οταν είχες επιστρέψει από τη Σιγκαπούρη έσταζε μέλι το στόμα σου.
Φροντισμένη χώρα, πρωτοπόρα τεχνολογία, πειθαρχημένοι πολίτες και άκρως φιλελεύθερη οικονομία. «Ετσι προχωρεί ο κόσμος» έλεγες και ξανάλεγες. «Οχι με το βαρίδι του κρατισμού».
Λίγο καιρό μετά ενέσκηψε η μεγάλη κρίση στην Ευρώπη. Εκεί γύρω στα τέλη του 2008. Πανικός και άμεσα μέτρα. Με πρώτο την… κρατικοποίηση των τραπεζών! Σαρκάζοντας σου είχα πει ότι πάλι στο κράτος καταφεύγουν οι δικοί σου, οι φιλελεύθεροι.
Ομολογώ ότι η κυνική απάντησή σου ήταν αφοπλιστική: «Είναι ευέλικτος ο καπιταλισμός. Επιτίθεται, αμύνεται, υποχωρεί, σμπαραλιάζει τον κρατισμό αξιοποιώντας τις ρωγμές και τις αδυναμίες του, αλλά δεν διστάζει να επιστρατεύει το κράτος όταν οι περιστάσεις το απαιτούν. Είναι πολυμήχανος ο καπιταλισμός».
Οταν οι περιστάσεις το απαιτούν! Τι κομψή διατύπωση. Οπου «περίσταση» είναι, βέβαια, το προϊόν εγγενούς αδυναμίας η οποία, πέρα από κραυγαλέες ανισότητες, δημιουργεί κυκλικά περιοδικές κρίσεις, τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει ο… αφορεσμένος κρατισμός!
Οπως τώρα, φίλε μου. Τώρα που τρέμει το φυλλοκάρδι της οικουμένης και όλος ο κόσμος μιλάει για το δημόσιο σύστημα υγείας και τον καθοριστικό ρόλο του στην αντιμετώπιση του κακού. Οι απέναντι, δηλαδή τα ντελίβερι μπόιζ της προπαγάνδας, τσιμουδιά.
Και να ’ταν μονάχα η υγεία. Κρατικοποιήσεις επιχειρήσεων και τραπεζών ενόψει, εθνικοποιήσεις και αβέρτα τα αιτήματα από μεγάλες εταιρείες για δανειοδοτημένες εγγυήσεις από το κράτος και για αρωγή εν γένει. Ναι. Από το συκοφαντημένο κράτος…
Συκοφαντήθηκε, περιφρονήθηκε ο ρόλος του και ληστεύτηκε. Θεσμικά! Ολα στους ιδιώτες αντί πινακίου φακής. Μονάχα τον αέρα δεν έχουν εκχωρήσει ακόμη. Ιδιωτικοποιήσεις κι άγιος ο θεός δηλαδή. Παρά το γεγονός ότι ορισμένες από αυτές έχουν αποτύχει παταγωδώς.
Οπως τα τρένα στη Βρετανία, ας πούμε. Ασε που κάποιες άλλες γίνονται με δανεικά λεφτά από προβληματικές τράπεζες πτωχευμένων χωρών. Ναι. Για τη γερμανική Fraport μιλάω, την κρατική(!), που πήρε τα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας μας.
Ξέρω, ξέρω τι θα μου πεις. Και θα ’χεις δίκιο. Τα είχαν αφήσει εγκληματικά στο έλεος του θεού οι κυβερνώντες. Εβλεπες αχούρια, δυσλειτουργικά και προσβλητικά για την εικόνα μιας χώρας που ζει από τον τουρισμό της. Ε τα πήραν οι Γερμανοί και τα έκαναν αγνώριστα.
Και να ’ταν μονάχα τα αεροδρόμια. Ενα κράτος τοξινωμένο, παράλυτο, εχθρικό προς τον κόσμο, αργό, γεμάτο σκόνη και αράχνες. Ο,τι πρέπει για να ξεπουληθούν συνήθως μισοτιμής τα φιλέτα του. Με άλλα λόγια, βρίσκει και τα κάνει ο καπιταλισμός, αγαπητέ μου.
Κραδαίνει το αναγκαίο και θεμιτό επιχειρείν, αυτό που προκαλεί δυσανεξία σε ορισμένους προοδευτικούς, και ταυτόχρονα εκμεταλλεύεται την ολιγωρία, τις υπαρκτές ρωγμές και τις αδυναμίες του κρατισμού.
Οσο για τη Σιγκαπούρη, δεν άφησε τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές στο έλεος της αγοράς. Διέθεσε γύρω στα 6 δισ. από τον προϋπολογισμό! Κι εδώ αρωγός το κράτος. Ασε που τα δημόσια νοσοκομεία της λειτουργούν σαν ιδιωτικές εταιρείες, με όρους διαφάνειας και ανταγωνιστικά προς τα ιδιωτικά.
Κλείνοντας, θέλω ν’ ακούσεις τι είπαν προσφάτως στη «Frankfurter Allgemeine» δύο νομπελίστες Γερμανοί οικονομολόγοι: «Οταν όλα τελειώσουν θα θυμόμαστε πόσο σημαντικό είναι να έχουμε ένα κράτος που λειτουργεί σωστά. Σήμερα πληρώνουμε το τίμημα της διαρκούς περιφρόνησης για το κράτος και για τα θεσμικά του όργανα».
Αυτά. Και ελπίζω να τα πούμε εκ του πλησίον σύντομα…
Πέρα από τις κραυγαλέες ανισότητες, δημιουργούνται κυκλικά περιοδικές κρίσεις τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει ο… αφορεσμένος κρατισμός
