Προς αλλαγή κατάστασης οδεύει η διαμάχη στην Ουκρανία. Η Ρωσία υποχωρεί στη Χερσώνα, όμως επιτίθεται στο Ντονιέτσκ και σε ουκρανικές υποδομές. Η Δύση δίνει νέα βοήθεια στο Κίεβο, αλλά υποδεικνύει μετριοπάθεια. Οι τριβές ΝΑΤΟ – Ρωσίας αυξάνονται και ο Ζελένσκι δείχνει τη Μόσχα για το χτύπημα στην Πολωνία, ενώ οι μυστικές υπηρεσίες ΗΠΑ και Ρωσίας συναντήθηκαν στην Τουρκία. Το πλαίσιο εκδήλωσης της σύγκρουσης φαίνεται να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες των δρώντων.
Πρόσθετα κανείς δεν είναι ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα. Η Ρωσία δεν έχει θέσει υπό έλεγχο τις χρήσιμες ουκρανικές περιοχές για την ηγεμονία της στον μετα-σοβιετικό χώρο. Η Δύση δεν έχει διασφαλίσει το ευρωατλαντικό μέλλον της Ουκρανίας. Το Κίεβο χάνει σημαντικά εδάφη. Πρόκειται για συνθήκες που ωθούν σε κλιμάκωση του πολέμου.
Επιπλέον οξύνεται και η ευρύτερη αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Δύο νέα ζητήματα ανακύπτουν ως καταλύτες: η αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας που προωθεί η Μόσχα. Η απανθρακοποίηση της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης που ευνοεί η Ουάσινγκτον. Μαζί με την Ουκρανία αποτελούν τα πεδία όπου διαπλέκονται οι κόκκινες γραμμές τους. Ετσι το διεθνές πλαίσιο επιβαρύνει κι άλλο το ουκρανικό ζήτημα.
Ταυτόχρονα οι δρώντες έχουν τη δυνατότητα κλιμάκωσης. Η Ουκρανία δέχεται τη βοήθεια και διαθέτει τις δυνάμεις για περαιτέρω επιθέσεις στον νότο. Η Ρωσία κινητοποιεί εφεδρείες και έχει πολλά αχρησιμοποίητα οπλικά συστήματα. Η Δύση συγκεντρώνει υλικό στην ανατολή το οποίο επιτρέπει βαθύτερη εμπλοκή. Η εσωτερική αμφισβήτηση παραμένει διαχειρίσιμη σε κάθε πλευρά. Συνεπώς οι προϋποθέσεις κλιμάκωσης υπάρχουν.
Ωστόσο για τους κύριους δρώντες υφίστανται και περιοριστικοί παράγοντες. Η εξωτερική πολιτική της Ρωσίας εστιάζει στην ανάδυση μιας συμμετρικής ισορροπίας ισχύος μεταξύ των μεγάλων κέντρων ΗΠΑ, Κίνας, ΕΕ και της ιδίας. Οι ΗΠΑ ιεραρχούν ως πρόκληση την Κίνα. Η ΕΕ αναζητεί στρατηγική αυτονομία. Ολοι θέλουν σταθερότητα στο εσωτερικό. Ομως ενδεχόμενη κλιμάκωση αντιστρατεύεται ή θέτει νέους κινδύνους στα σχέδιά τους.
Παράλληλα στο ουκρανικό μέτωπο επήλθε μια ορισμένη ισορροπία. Ουκρανία και Ρωσία είναι δύσκολο να διαβούν τον Δνείπερο στον νότο ή να επιτύχουν συντριπτικό πλήγμα στο Ντονμπάς. Η στρατιωτική συγκυρία ευνοεί μια εκεχειρία ή ένα πάγωμα της σύγκρουσης.
Αντίστοιχα η θέση ΗΠΑ και Ρωσίας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα δείχνει σταθερή. Οι δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία και η αποδυνάμωση της ενεργειακής σχέσης Ρωσίας – ΕΕ είναι το κέρδος των ΗΠΑ. Η ενίσχυση εναλλακτικών δομών (BRICS, OPEC+, SCO) και η αύξηση των συναλλαγών σε εθνικά νομίσματα είναι τα οφέλη της Ρωσίας. Αξιοσημείωτη είναι η περαιτέρω αυτονόμηση των ανερχόμενων δυνάμεων – Ινδία κ.ά. Συνεπώς το κίνητρο για υψηλού ρίσκου κινήσεις δεν είναι ακόμη πολύ ισχυρό.
Αντιθέτως, τα δύο κράτη δείχνουν να ψάχνουν συνεννόηση. Η νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ αποφεύγει αναφορές για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ο κ. Πούτιν μίλησε πρόσφατα για δυνατότητα αναζήτησης ενός συμβιβασμού για την Οδησσό. Συζητήσεις διεξάγονται για τα στρατηγικά όπλα. Υπό αυτό το πρίσμα οι στρατιωτικές κινήσεις ΗΠΑ και Ρωσίας μάλλον περισσότερο αφορούν τη διαπραγματευτική τους ισχύ.
Σε κάθε περίπτωση γίνεται όλο και πιο δύσκολο οι αντιθέσεις τους να χαλιναγωγηθούν. Η πιθανότητα μη επίτευξης συνεννόησης είναι παραπάνω από ισχυρή. Σε αυτό το ενδεχόμενο η κλιμάκωση του πολέμου είναι αναπόφευκτη. Ωστόσο και στην αντίθετη περίπτωση το καλύτερο αποτέλεσμα θα είναι μια εύθραυστη και προσωρινή εκεχειρία. Η πολεμική κατάσταση στην Ευρώπη ήρθε για να μείνει.
