Η Ουάσινγκτον χρησιµοποίησε τα µαθήµατα του πολέµου του Βιετνάµ για να ξεγελάσει τη Σοβιετική Ενωση ώστε να µπει στο Αφγανιστάν και εκεί να βαλτώσει. Τώρα το ΝΑΤΟ κατάφερε να παρασύρει τον Βλαντίµιρ Πούτιν στην Ουκρανία. Το κατάφεραν αυτό επεκτεινόµενοι συνεχώς προς τα ανατολικά, προσποιούµενοι ότι ήθελαν την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ ενώ δεν την ήθελαν.
Οταν η Σοβιετική Ενωση κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα το 1991 ο στόχος του δυτικού κατεστηµένου ήταν να καταστήσει τη Ρωσία όσο πιο αδύναµη και εξαρτηµένη γίνεται. Αντιθέτως, το άγιο δισκοπότηρο για τον Πούτιν εδώ και καιρό είναι να διαλύσει το ΝΑΤΟ και να χαρακτηριστεί εθνικός ήρωας, ένας σύγχρονος Αλέξανδρος Νιέφσκι, Μέγας Πέτρος και Στάλιν, που προστατεύει τον ρωσικό λαό από ξένους εχθρούς.
Οποια κι αν είναι η έκβαση του πολέµου, η ουκρανική αντίσταση έχει καταφέρει ένα θανάσιµο πλήγµα στη ληστοκρατία του Βλαντίµιρ Πούτιν που σφυρηλατήθηκε τη δεκαετία του ’90, όταν η µαφία και οι υπηρεσίες ασφαλείας συνεργάστηκαν στη δήωση του πλούτου της Σοβιετικής Ενωσης. Η σιωπηρή συµφωνία µεταξύ Πούτιν και ρωσικού λαού ήταν ότι ο πρώτος θα παρείχε οικονοµική ανάπτυξη και ως αντάλλαγµα θα τον άφηναν να διαβρώσει τα δικαιώµατά τους. Οταν το 2008 η εν λόγω οικονοµική ανάπτυξη πάγωσε, o Πούτιν άρχισε να ταΐζει τους πάντες µια καθηµερινή διατροφή ρωσικού σoβινισµού και αυτοκρατορικού ρεβανσισµού. Οι προσπάθειες απέδωσαν καρπούς. Πολλοί Ρώσοι µετατράπηκαν σε «Ζ»όµπι, άβουλα και παθητικά όντα που όχι µόνο πιστεύουν την προπαγάνδα του Κρεµλίνου αλλά και υποστηρίζουν την εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο ένα µήνα µετά την έναρξη της σύγκρουσης όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιλαµβάνονται ότι είναι θαµµένοι µέχρι τη µέση στον βόθρο που ο Πούτιν τους έσκαψε.
Το ψυγείο θα νικήσει την τηλεόραση στη µητέρα Ρωσία. Αντιπολεµικές διαµαρτυρίες έχουν γίνει µέχρι στιγµής από θαρραλέους ανθρώπους, πολλοί εκ των οποίων έχουν πανεπιστηµιακή εκπαίδευση. Συλλαµβάνονται αµέσως, αλλά η αστυνοµία γρήγορα απελευθερώνει τους περισσότερους. Αυτό δεν είναι ένδειξη αυτοκρατορικής µεγαλοψυχίας αλλά αδυναµίας. Παρά την γκεµπελική ρητορική του Πούτιν για την «κάθαρση» της Ρωσίας από «προδότες», οι εξυπνότεροι σιλοβίκοι –ένστολοι του στρατού, της αστυνοµίας και της Οµοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB)– γνωρίζουν τους κινδύνους άσκησης υπερβολικής πίεσης στον δυσαρεστηµένο λαό.
Ορισµένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι εάν ο άρχοντας του Κρεµλίνου καταφέρει να παραµείνει στην εξουσία, θα στραφεί στην Κίνα ως ικέτης. Λένε ότι οι Ρώσοι θα γίνουν ραγιάδες της Κίνας, οι «πύλες» θα ανοίξουν και Κινέζοι έµποροι και αγρότες θα εποικίσουν τις ατέλειωτες εκτάσεις εύφορης γης της Σιβηρίας. Ενας σκληρός, οργουελιανός κρατικός καπιταλισµός θα επιβληθεί στη Ρωσία και διεφθαρµένοι Ρώσοι επιχειρηµατίες θα εκτελούνται.
Το πρόβληµα µε αυτό το σενάριο είναι ότι έρχεται σε σύγκρουση µε ολόκληρη τη δυναµική της ρωσικής ιστορίας. Από τη βυζαντινή εποχή µέχρι τον Μέγα Πέτρο και τους κοµµουνιστές του Λένιν η Ρωσία ταυτίζει τον εαυτό της µε τη ∆ύση. Ακόµη και στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέµου η ΕΣΣ∆ δεν ήταν ποτέ τόσο αποµονωµένη όσο η Ρωσία σήµερα. Ο Βλαντίµιρ Πούτιν έχει κάνει τον λαό του να αισθάνεται σαν διεθνής παρίας.
Ακόµη κι αν δεν βρεθεί ένας σιλοβίκος να σκοτώσει ή να συλλάβει τον Ρώσο πρόεδρο, υπάρχουν δύο νεµέσεις που τον περιµένουν στη γωνία. Από τη µία οι δυσαρεστηµένοι εργαζόµενοι, πολλοί από τους οποίους απασχολούνται στον µεγάλο και πολιτικά νευραλγικό δηµόσιο τοµέα της χώρας, που θα βγουν στους δρόµους. Από την άλλη η επιχειρηµατική τάξη της Ρωσίας, που θα στραφεί ενάντια στον Πούτιν.
Το καθεστώς του Πούτιν θα αντικατασταθεί από µια κυβέρνηση µε δυτική όψη και οι νέοι ηγέτες θα προσπαθήσουν να είναι όσο το δυνατόν πιο διαφορετικοί από τον Πούτιν. Κοιτάζοντας µακριά µπροστά, ο πόλεµος στην Ουκρανία µπορεί να άνοιξε την πόρτα για τη διάλυση ή κατάρρευση του οργανισµού.
Οι συνέπειες του πολέµου είναι τεράστιες. Η παγκόσµια µεσαία τάξη θα λάβει τη χαριστική βολή και οικονοµικά ασθενείς χώρες θα υποστούν τροµερές στερήσεις. Θα υπάρχουν θυµός και πόλωση παντού, ειδικά στην Κίνα και στις ΗΠΑ, όπου η ανισότητα είναι ακραία. Η κοινωνική σταθερότητα θα κλονιστεί. Αντί για ένα νέο παγκόσµιο πόλεµο, αυτό που παρατηρούµε είναι το σκηνικό για µια παγκόσµια επανάσταση, µε ανθρώπους στις ΗΠΑ, στην Κίνα, την Ευρώπη, την Ινδία, στο Ιράν, στη Νότια Αφρική, τη Βραζιλία και την Αργεντινή να απαιτούν ταυτόχρονα πολιτικές αλλαγές.
Ο Ευελπίδης Οικονομάκης είναι καθηγητής Ρωσικής Ιστορίας (PhD Columbia University)
