Ένας από τους πιο έμπειρους Ελληνες παραγωγούς μιλάει για τα ζητήματα του σινεμά την εποχή της Covid-19
Η άποψη του Πάνου Παπαχατζή σχετικά µε ό,τι πρόκειται να συµβεί στο πεδίο του οπτικοακουστικού θεάµατος µετά την πανδηµία έχει ειδικό βάρος. Και αυτό όχι µόνο γιατί είναι από τους πιο έµπειρους παραγωγούς στον ελληνικό κινηµατογράφο αλλά και πρόεδρος του ΣΑΠΟΕ (Σύνδεσµος Ανεξάρτητων Παραγωγών Ο/Α Εργων). Η συζήτηση µαζί του ξεκίνησε από την πρόνοια του υπουργείου Πολιτισµού για τον κινηµατογράφο προτού ανοίξει στην ιχνογράφηση της νέας κανονικότητας.
Ποια είναι η εκτίµησή σας σχετικά µε το µέλλον του ελληνικού κινηµατογράφου µετά την πανδηµία;
Η πανδηµία κατάφερε ισχυρό πλήγµα στην οικονοµία µας και βεβαίως και στον οπτικοακουστικό τοµέα. Ωστόσο παρά τις δυσµενείς συνθήκες είµαι σίγουρος ότι πολύ σύντοµα η ελληνική κινηµατογραφική βιοµηχανία θα επανακάµψει. Ηδη ξεκίνησαν τα γυρίσµατα ταινιών και τηλεοπτικών σειρών καθώς και παραγωγές διαφηµιστικών ταινιών. Θα περάσουµε οπωσδήποτε ένα στάδιο προσαρµογής στις νέες συνθήκες αλλά αυτό δεν θα κρατήσει πολύ.
Ποια είναι η γνώµη σας για τα µέτρα στήριξης που πρόσφατα ανακοίνωσε η υπουργός Πολιτισµού; Σε άλλες χώρες της Ευρώπης ποιες αποφάσεις έχει λάβει η πολιτική ηγεσία του πολιτισµού;
Η κ. Μενδώνη ήταν εξαίρετη ως γενική γραµµατέας πολιτισµού στο παρελθόν. Σήµερα δεν µπορώ να πω το ίδιο και για τη θητεία της ως υπουργού. Εχει κάνει λανθασµένες επιλογές προσώπων και λανθασµένες κινήσεις τουλάχιστον στον κινηµατογράφο, στον τοµέα για τον οποίο µπορώ να µιλήσω. Επίσης µέσα στην κρίση της πανδηµίας δεν έδωσε τη δέουσα προσοχή στους ανθρώπους του σύγχρονου πολιτισµού και στην ουσία σύρθηκε από τα γεγονότα προσπαθώντας να µπαλώσει τρύπες. Αντιθέτως οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί της κινήθηκαν χωρίς καθυστέρηση και συνέδραµαν τον πολιτισµό των χωρών τους µε γενναίες χρηµατοδοτήσεις και αντίστοιχα µέτρα στήριξης. Πιστεύω ότι πρέπει είτε ο σύγχρονος πολιτισµός να απεµπλακεί από το υπουργείο Πολιτισµού είτε να δηµιουργηθεί υφυπουργείο Σύγχρονου Πολιτισµού και ο εκάστοτε υφυπουργός να λειτουργεί αυτόνοµα.
Ποια µέτρα θα προτείνατε στους αρµόδιους για την προστασία του κινηµατογραφικού χώρου;
Με την ψήφιση του ν. 3905 το 2010 θεσπίστηκαν µερικά χρηµατοδοτικά εργαλεία µε τα οποία ο κινηµατογράφος ξέφυγε από την αγκαλιά του κράτους, αλλά δυστυχώς οι υπουργοί Πολιτισµού δεν φρόντισαν για την εφαρµογή τους, όπως το 1,5%, ή ακόµη χειρότερα τα κατήργησαν, όπως ο κ. Ξυδάκης την επιστροφή φόρου, µε αποτέλεσµα σήµερα να µιλάµε και πάλι για κρατικοδίαιτο κινηµατογράφο, κάτι το οποίο δεν θέλουµε µε τίποτε.
Θεωρώ λοιπόν ότι είναι απαραίτητο να προχωρήσουν σε:
• Θέσπιση ισοδύναµων µέτρων γι’ αυτά που καταργήθηκαν.
• Αύξηση του cash rebate από 35% σε 40%.
• Αµεση εφαρµογή της απόφασης 97 περί «Υλοποίησης προγράµµατος εγγυοδοσίας δανείων επιχειρήσεων παραγωγής οπτικοακουστικών έργων» (ΦΕΚ 2169/7-6-2019).
• Επίσπευση των διαδικασιών σε ΕΚΚ και ΕΚΟΜΕ (δεν νοείται να περνούν χρόνια για να απαντήσει το ΕΚΚ ή να καταστρατηγούνται ο νόµος και η ΚΥΑ στο ΕΚΟΜΕ/υπ. Ψηφιακής Ανασυγκρότησης και να καθυστερούν οι πληρωµές των έργων που έχουν πέραν των λογικών ορίων. ∆υστυχώς τα κίνητρα έγιναν αντικίνητρα).
• Αύξηση του προϋπολογισµού του ΕΚΚ για τη χρηµατοδότηση ταινιών από το ΥΠΠΟΑ. ∆εν µπορεί το ΥΠΠΟΑ να δίνει 2 εκατ. ευρώ για την παραγωγή των ταινιών όταν στο Εθνικό Θέατρο ή στη Λυρική Σκηνή δίνει πολλαπλάσια.
• Συµφωνία µε τις διεθνείς πλατφόρµες τύπου Netflix, Amazon κ.ά. και φορολόγησή τους ώστε να ενισχυθεί η εγχώρια παραγωγή, όπως έχουν συµφωνήσει άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
• ∆ηµιουργία ταµείου έκτακτης ανάγκης που θα αφορά την ενίσχυση του κινηµατογράφου όταν προκύπτουν ζητήµατα απρόβλεπτων καταστροφών.
«Πιστεύω ότι πρέπει είτε ο σύγχρονος πολιτισμός να απεμπλακεί από το υπουργείο Πολιτισμού είτε να δημιουργηθεί υφυπουργείο Σύγχρονου Πολιτισμού»
Ο δικός σας τοµέας είναι αυτός της παραγωγής. Πώς θα επηρεαστούν η παραγωγή αλλά και η διανοµή των ελληνικών ταινιών µετά την πανδηµία;
Θα περάσουµε δύσκολα την κινηµατογραφική σεζόν 2020-21. Οµως είµαστε συνηθισµένοι στα δύσκολα. Ανέκαθεν η κινηµατογραφική παραγωγή είχε τα πάνω της και τα κάτω της. Για κάποιο χρονικό διάστηµα και όσο οι επιστήµονες δεν βρίσκουν θεραπεία ή εµβόλιο θα τηρούνται τα µέτρα προφύλαξης στα γυρίσµατα που θα ανακοινώσει το υπουργείο Υγείας. Αυτό θα δηµιουργήσει καθυστερήσεις όπως και επιπλέον κόστη, ενώ µπορεί να µη γυρίζονται ερωτικές σκηνές στο διάστηµα αυτό και ταινίες µεγάλου κόστους µε εκατοντάδες κοµπάρσους ενδέχεται να αναβληθούν. Οµως η ανάγκη για περιεχόµενο θα εξακολουθεί να είναι µεγάλη και σε βάθος χρόνου η παραγωγή θα ανακάµψει.
Σε ό,τι αφορά τη διανοµή και την προβολή των ταινιών, όλα θα εξαρτηθούν από το αν θα έχουµε επανεµφάνιση του κορονοϊού το φθινόπωρο. Ούτως ή άλλως όµως η σεζόν αυτή που θα ξεκινήσει τον Σεπτέµβριο δεν θα είναι ίδια µε τις προηγούµενες. Θα µειωθούν τα εισιτήρια, άρα πολλές αίθουσες θα κλείσουν. Πολλές ταινίες θα αρχίσουν να προβάλλονται στις ψηφιακές πλατφόρµες σχεδόν την ίδια περίοδο µε τις αίθουσες, κάποιες άλλες θα προβάλλονται αποκλειστικά στις πλατφόρµες. Γενικά το τοπίο θα αλλάξει σε σχέση µε το παρελθόν.
Η Covid-19 σας βρήκε στα γυρίσµατα της νέας σας ταινίας «Army baby». Θα θέλατε να µας µεταφέρετε την εµπειρία του γυρίσµατος υπό τον φόβο της πανδηµίας;
Εξι ηµέρες προτού τελειώσουν τα γυρίσµατα σταµατήσαµε. Αν και είχαµε προνοήσει παίρνοντας κάποια µέτρα προφύλαξης νωρίτερα (απολυµάνσεις, γάντια, µάσκες, αποστάσεις), υπήρχαν ανησυχία και φόβος στο συνεργείο και στους ηθοποιούς. Αλλοι ήθελαν να συνεχίσουµε, άλλοι να σταµατήσουµε. Υστερα από συζήτηση που κάναµε κατάλαβα ότι δεν µπορείς να συνεχίσεις τα γυρίσµατα χωρίς οµόφωνη απόφαση και αποφάσισα να διακόψω το γύρισµα δύο ηµέρες νωρίτερα από την υποχρεωτική διακοπή που επέβαλε η κυβέρνηση. Τα γυρίσµατα θα τα ολοκληρώσουµε µέσα στον Ιούνιο και η ταινία, καλώς εχόντων των πραγµάτων, θα αρχίσει να προβάλλεται στις αίθουσες στις 24 ∆εκεµβρίου.
Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που έχουν ελάχιστες ανθρώπινες απώλειες από την Covid-19. Αυτό συνιστά πλεονέκτηµα σε σχέση µε την επιλογή της χώρας από διεθνείς παραγωγές για γυρίσµατα;
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πέντε πιο ασφαλείς χώρες παγκοσµίως για γυρίσµατα. Αυτό πρέπει να το εκµεταλλευτούµε. Ο τουρισµός έχει πληγεί από την πανδηµία και µας δίνεται ευκαιρία ως χώρα να αυξήσουµε το ΑΕΠ και να δώσουµε ώθηση στην οικονοµία προσελκύοντας ξένες παραγωγές για γυρίσµατα εδώ. Ηδη έχουµε πολλά αιτήµατα και συζητήσεις µε ξένους παραγωγούς –κυρίως Αµερικανούς και Αυστραλούς, αλλά και Ευρωπαίους– για να έρθουν εδώ από τον Ιούλιο και Σεπτέµβριο για γυρίσµατα. Μεγάλο ρόλο στις συζητήσεις παίζουν το Πρωτόκολλο Προφύλαξης και Ασφάλειας καθώς και οι γρήγορες διαδικασίες ένταξης των παραγωγών στα κίνητρα του ΕΚΟΜΕ (cash rebate). Ο Κυριάκος Πιερρακάκης κάνει εξαιρετική δουλειά στον ψηφιακό µετασχηµατισµό του κράτους. Ελπίζω να ρίξει σύντοµα το βλέµµα του και στον οπτικοακουστικό τοµέα/ΕΚΟΜΕ γιατί οι γραφειοκρατικές διαδικασίες δηµιουργούν µεγάλα εµπόδια και λειτουργούν ως αντικίνητρα.
Θα επιστρέψουµε στις παλιές συνήθειες ή θεωρείτε ότι η ζωή δεν θα είναι πια ίδια ειδικά στον χώρο της µαζικής ψυχαγωγίας;
Σίγουρα θα επιστρέψουµε στις παλιές συνήθειες όταν σταµατήσει η δηµιουργία φόβου. Οι θεατές θα εξακολουθήσουν να βγαίνουν και να πηγαίνουν στην κινηµατογραφική αίθουσα για ψυχαγωγία και κοινωνικότητα, αλλά ταυτόχρονα θα αυξηθούν και οι θεατές των ψηφιακών µέσων. Κατά τη γνώµη των ειδικών επιστηµόνων πολύ συχνά πλέον θα µας επισκέπτονται ιοί και πανδηµίες. Αν ισχύσει αυτό, τότε µιλάµε για µελλοντικό δυστοπικό τοπίο ζωής. Πιστεύω όµως ότι η επιστήµη θα βρει λύσεις και δεν θα το ζήσουµε αυτό. Ας είµαστε αισιόδοξοι κοιτώντας µόνο µπροστά.
Είστε ο παραγωγός της «Μπαλάντας της τρύπιας καρδιάς» του Γιάννη Οικονοµίδη, η κυκλοφορία της οποίας υπέστη ζηµιά καθώς στη δεύτερη εβδοµάδα κυκλοφορίας της ανακοινώθηκε το κλείσιµο των κινηµατογράφων. Τι σκέψεις υπάρχουν από εδώ και πέρα για το comeback του φιλµ;
Η ταινία του Γιάννη έκανε µεγάλη αίσθηση και πολλές αίθουσες τη ζητάνε για προβολή. Θα ξεκινήσει η προβολή της λοιπόν σε Αθήνα και επαρχία την 1η Ιουνίου.
