Εργαζόμενοι εξηγούν στο Documento με ποιον τρόπο η θατσερική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έβαλε ταφόπλακα στο 8ωρο, στις πληρωμένες υπερωρίες και στον συνδικαλισμό.
Να βάλει ταφόπλακα στην εργατική νομοθεσία αποφάσισε και επίσημα το βράδυ της περασμένης Τετάρτης η κυβέρνηση. Ο νόμος του υπουργείου Εργασίας, ο οποίος μεταξύ άλλων διευρύνει το ωράριο εργασίας, επιτρέπει την απλήρωτη υπερωρία και στοχοποιεί τον συνδικαλισμό, αποτελεί μνημείο ενός άκρατου φιλελευθερισμού.
Λίγο καιρό αφότου η κυβέρνηση αποφάσισε το σταδιακό άνοιγμα της κοινωνίας από το πολύμηνο lockdown που επέβαλε επέλεξε να επιτεθεί με χυδαίο τρόπο σε κεκτημένα και άκρως απαραίτητα εργασιακά δικαιώματα.
Πιστή στο δόγμα ενός άκρατου θατσερισμού και με μοναδικό της στόχο την προάσπιση των συμφερόντων των κερδών των εργοδοτών και του κεφαλαίου, η κυβέρνηση ψήφισε έναν νόμο που, όπως σχολιάζουν πληττόμενοι εργαζόμενοι στο Documento, αποτελεί τερατούργημα.
Έναν νόμο που ευνοεί την απεργοσπασία αλλά όχι και την εργαζόμενη μητέρα, όπως και τον εργαζόμενο φοιτητή, τους εργαζόμενους στο λιανεμπόριο ή και στα σουπερμάρκετ που μέσω της εργασίας τους βοήθησαν την κοινωνία εν μέσω πανδημίας. Έναν νόμο που καταργεί στην πράξη το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας προκειμένου οι εργοδότες να συνεχίζουν ασύδοτοι να προβαίνουν σε εργοδοτικές αυθαιρεσίες.
Έναν νόμο που δεδομένα θα αυξήσει τα εργατικά ατυχήματα λόγω της αύξησης του φόρτου εργασίας και της μη πρόσληψης επιπλέον προσωπικού. Έναν νόμο χυδαία αντιλαϊκό και αντεργατικό.
«Νομοθετούν σύγχρονους όρους δουλείας»
«Αυτό που λέμε τους τελευταίους μήνες είναι ότι αυτός ο νόμος είναι έκτρωμα και τερατούργημα. Πρέπει να αποσυρθεί και να πεταχτεί στα σκουπίδια όπου ανήκει. Ουσιαστικά αυτό που θέλει η κυβέρνηση προκειμένου να υπερασπιστεί τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων είναι να νομοθετήσει σύγχρονους όρους δουλείας. Γιατί αυτό είναι το δεκάωρο» δήλωσε στο Documento η Ντίνα Γκογκάκη, πρόεδρος του Σωματείου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας.
«Η κυβέρνηση επεκτείνει και ενισχύει την ήδη υπάρχουσα εργασιακή ζούγκλα που επικρατεί σε πολλούς κλάδους, ένας εκ των οποίων είναι το εμπόριο, αφού τείνει να γίνουν κανόνας η δεκάωρη εργασία, η απλήρωτη υπερωρία, τα σπαστά ωράρια. Και δεν είναι ότι παρανομούν οι εργοδότες, αφού είχαν ήδη στα χέρια τους –εξαιτίας των προηγούμενων κυβερνήσεων– ένα πλούσιο αντεργατικό νομικό οπλοστάσιο».
Η κυβέρνηση, όπως επισημαίνει η ίδια, «λέει ότι νομοθετεί για να μπορούν οι μητέρες να βλέπουν περισσότερο τα παιδιά τους. Στον κλάδο μας μια μητέρα –ειδικά όταν δουλεύει με σπαστό ωράριο– βρίσκεται στον δρόμο περισσότερες από δώδεκα ώρες την ημέρα. Υπάρχουν πολλές συναδέλφισσες που δουλεύουν στα μεγάλα εμπορικά και από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο εργάζονται δώδεκα ημέρες συνεχόμενα χωρίς ρεπό. Δεν βλέπουν τα παιδιά τους.
Αυτό το πλαίσιο ενισχύεται και επεκτείνεται παντού μέσω του νομοσχεδίου. Σύγχρονο και προοδευτικό όμως –εξαιτίας των αλμάτων που έχουν κάνει η επιστήμη και η τεχνολογία– είναι να δουλεύουμε λιγότερο. Να μην είναι ο μισθός χαρτζιλίκι. Δεν είναι σύγχρονο μια μάνα να δουλεύει την Κυριακή και ένας φοιτητής να εργάζεται για να σπουδάσει».
«Θέλουν να καταστείλουν την οποιαδήποτε αντίδραση»
Κι αυτό ενώ «η κυβέρνηση βάζει ταφόπλακα στα σωματεία προκειμένου να μην έχει το δικαίωμα ο εργαζόμενος να πάει στο σωματείο του, να κάνει γενική συνέλευση, να αποφασίσει πώς θα υπερασπιστεί και θα διεκδικήσει τα δικαιώματά του. Η κυβέρνηση και οι επιχειρηματικοί όμιλοι γνωρίζουν πολύ καλά τη δύναμη των εργαζομένων και παίρνουν μέτρα προκειμένου να καταστείλουν την οποιαδήποτε αντίδραση.
Φοβούνται την ώρα και τη στιγμή που ο εργαζόμενος θα νιώσει τη δύναμη που έχει στα χέρια του και θα διεκδικήσει να ζει και να εργάζεται με αξιοπρέπεια» εξηγεί η Ντ. Γκογκάκη. Άλλωστε, επισημαίνει, «στον κλάδο μας απολύθηκαν συνάδελφοί μας που ήταν σε αναρρωτική, συναδέλφισσες που ήταν εγκυμονούσες και υποτίθεται ότι προστατεύονται βάσει νόμου. Πάντα βέβαια η επίσημη αιτιολογία που δίνεται για την απόλυση είναι κάποια άλλη».
Ο επίμαχος νόμος, σημειώνει, «έρχεται σε μια περίοδο που οι εργαζόμενοι στα σουπερμάρκετ έχουν γονατίσει: δεν υπάρχει ρεπό, δεν υπάρχει άδεια, πολλές φορές ούτε διάλειμμα. Δουλεύουν όσες ώρες θέλει ο εργοδότης. Ήταν εκατοντάδες τα κρούσματα επειδή η εκάστοτε εργοδοσία ακολουθούσε τα υγειονομικά πρωτόκολλα που ήθελε. Χωρίς κανέναν έλεγχο. Χάσαμε έτσι πολλούς συναδέλφους μας.
Έρχεται σε μια περίοδο που συνάδελφοί μας στα πολυκαταστήματα βρίσκονταν σε αναστολή εργασίας και σε εκ περιτροπής προγράμματα, με αποτέλεσμα να δουν τον μισθό τους να διαμορφώνεται ανάλογα με τα θέλω της κυβέρνησης και των εργοδοτών. Ακόμη και τώρα το πρόγραμμα “Συν-εργασία” βρίσκεται στα χέρια των εργοδοτών, επιτρέποντάς τους να επιβάλλουν όσες ώρες εργασίας και στο τέλος του μήνα οι εργαζόμενοι να μη γνωρίζουν ούτε πόσα χρήματα θα πάρουν».
«Θα ξεχάσουμε βάρδια, σταθερό ρεπό και 8ωρο»
Παράλληλα, η κυβέρνηση αποφάσισε τη δυνατότητα επέκτασης του ωραρίου στα σουπερμάρκετ από τις 7 το πρωί έως και τις 10.30 το βράδυ. Μέτρο που μολονότι παρουσιάζεται ως πιλοτικό, μόνο ως τέτοιο δεν μπορεί να θεωρηθεί, αφού όπως αναφέρει στο Documento ο Μιλτιάδης Κρητικός, αντιπρόεδρος του Σωματείου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας και εργαζόμενος σε σουπερμάρκετ, «τα καταστήματα σε όλους τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους ήταν μέχρι τώρα στο κόκκινο, διαθέτοντας το ελάχιστο προσωπικό.
Υπάρχει μεγάλος φόρτος εργασίας. Αυτή η διεύρυνση του ωραρίου δεν επιφέρει τις ανάλογες προσλήψεις. Θα υπάρξει τρομερή ελαστικοποίηση των ωραρίων και θα αποσυντονιστεί η ζωή των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς».
Έτσι, όπως εξηγεί, «θα ξεχάσουμε τη βάρδια, το σταθερό ρεπό και το 8ωρο. Αυτό θα επηρεάσει πολύ και τις αποθήκες, οι οποίες θα επιβαρυνθούν ακόμη περισσότερο, τα δρομολόγια θα αυξηθούν πολύ και θα είναι περισσότερες ώρες ανοιχτές. Αγγίζει τα πάντα. Ήδη ένας όμιλος ξεκινάει από τις 7 το πρωί. Αν κάποιος από αυτούς κλείσει στις 10.30 το βράδυ, θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι».
Ως αποτέλεσμα ελλοχεύει και ο κίνδυνος των εργατικών ατυχημάτων, σημειώνει ο ίδιος, ένα θέμα «που έχουμε αναδείξει και έφτασε στο απόγειό του στην πανδημία. Οι απουσίες συναδέλφων εξαιτίας ασθένειας είχαν αποτέλεσμα ο μεγάλος όγκος δουλειάς να πέσει σε λιγότερα χέρια. Αυτή η εντατικοποίηση οδηγούσε εργαζόμενους να φεύγουν από μαγαζί σε μαγαζί και από πόστο σε πόστο για να καλύψουν κενά. Το αμέσως επόμενο βήμα είναι το εργατικό ατύχημα.
Άλλωστε μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων βρίσκεται σε αναρρωτική άδεια εξαιτίας των εργασιακών συνθηκών γιατί έχει βγάλει ό,τι ψυχοσωματικό υπάρχει».
Σχετικά με το ότι η κυβέρνηση επέλεξε να στοχοποιήσει μέσω της ελαστικοποίησης του ωραρίου τους εργαζόμενους στα σουπερμάρκετ, οι οποίοι εν μέσω πανδημίας σήκωσαν μεγάλο βάρος στις πλάτες τους, ο Μιλτ. Κρητικός δήλωσε ότι «η κατάσταση που προηγήθηκε ήταν ένα δείγμα γραφής για το τι θα ακολουθούσε.
Είχαμε θύματα σε καταστήματα από κορονοϊό και εκατοντάδες κρούσματα. Γενικότερα, τα σουπερμάρκετ και το εμπόριο είναι η μήτρα κάθε εργασιακής σχέσης. Όποιο αντεργατικό μέτρο η εκάστοτε κυβέρνηση θέλει να λάβει το εφαρμόζει πρώτα εκεί. Κι αυτό ενώ οι οκτάωρες συμβάσεις πλήρους απασχόλησης είναι πλέον μηδαμινές και υπάρχουν πολλές μορφές ελαστικών σχέσεων εργασίας, ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, με μισθούς που μπορεί να φτάνουν και τα 200-300 ευρώ μηνιαίως».
«Εξαντλεί τον εργαζόμενο πολλές ώρες, όλες τις ημέρες»
«Ο συγκεκριμένος νόμος εξαντλεί τον εργαζόμενο. Τον εκμεταλλεύεται για πολλές ώρες, για όλες τις ημέρες και τον φιμώνει, χωρίς να του δίνει τη δυνατότητα να αντιδράσει, να απεργήσει, να διεκδικήσει. Φακελώνει τα σωματεία με σκληρούς, αστυνομικούς τρόπους» επισημαίνει στο Documento η Ζακλίν Γκόρου, τακτικό μέλος του ΔΣ του Πανελλήνιου Σωματείου Εργαζομένων της Vodafone.
Πλέον, σημειώνει, «αντί μισθού κατοχυρώνεται με νόμο το δικαίωμα του εργοδότη να μη σε πληρώνει όταν δουλεύεις. Δίνει τη δυνατότητα στον εργοδότη να δώσει την αποζημίωση με καθυστέρηση τεσσάρων μηνών. Αν κάποιος εργαζόμενος διεκδικήσει την αποζημίωση που δικαιούται, θα πρέπει να προσφύγει στα δικαστήρια, γεγονός πολύ δύσκολο. Διευρύνει την εργασία τις Κυριακές σχεδόν σε όλους τους κλάδους. Βάζει το διάλειμμα εκτός του εργασιακού χρόνου, κάτι που θα συμπαρασύρει το ωράριο για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους».
Σημαντικό είναι επίσης, όπως τονίζει η ίδια, «το φακέλωμα των σωματείων και η παρεμπόδιση διενέργειας των απεργιών. Αν το σωματείο δεν εγγραφεί στο σύστημα Εργάνη, δίνοντας προσωπικά δεδομένα των μελών του, δεν έχει το δικαίωμα να συμμετέχει σε διαδικασία συλλογικής σύμβασης, να διεκδικήσει απεργία και να ασχοληθεί με σημαντικά εργασιακά θέματα».
Παράλληλα, όπως εξηγεί η Ζ. Γκόρου, «ο επίμαχος νόμος προστατεύει πολύ την απεργοσπασία, καθότι λέει ότι η συνδικαλιστική οργάνωση υποχρεούται να προστατεύσει το δικαίωμα των εργαζομένων που δεν συμμετέχουν σε αυτή να προσέλθουν και να δουλέψουν κανονικά. Να φροντίσει δηλαδή πώς θα δουλέψουν καλύτερα και πιο ήσυχα οι απεργοσπάστες.
Ακόμη, η Επιθεώρηση Εργασίας μετατρέπεται σε δήθεν ανεξάρτητη αρχή, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να αποποιείται την πολιτική ευθύνη για την τήρηση της εργασιακής νομοθεσίας. Δεν θα μπορούν να γίνονται ουσιαστικοί έλεγχοι και να επιβάλλονται όσα πρέπει για την τήρηση της όποιας εργατικής νομοθεσίας απομείνει».
«Μας πάνε 150 χρόνια πίσω»
«Το να δουλεύει κάποιος πάνω από το 8ωρο σημαίνει για όλους περισσότερη κούραση. Σε εμάς αυξάνεται και ο κίνδυνος για κάποιο εργατικό ατύχημα. Οταν δουλεύεις υπερωρίες έχεις κουραστεί παραπάνω, δεν έχεις την απαραίτητη συγκέντρωση που χρειάζεται και όλα αυτά συμβάλλουν στο να αυξηθεί η πιθανότητα για κάποιο εργατικό ατύχημα.
Πόσο μάλλον στη δική μας δουλειά που ο κίνδυνος είναι αυξημένος έτσι κι αλλιώς. Ο κίνδυνος στο Λαύριο είναι πολύ μεγάλος. Τα μέτρα προστασίας έτσι κι αλλιώς δεν τηρούνται. Σκέψου τώρα με όλα αυτά να δουλεύεις και δέκα με δώδεκα ώρες» ανέφερε στο Documento ο Πέτρος Μυστικός, εργαζόμενος σε εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ.
«Για κάποιον που δουλεύει στο Λαύριο το οκτάωρό του είναι έτσι κι αλλιώς διευρυμένο και δύσκολο, αν σκεφτείς ότι πρέπει να σηκωθεί στις 5 το πρωί και θέλει τουλάχιστον μία ώρα μέχρι να τον πάει το πούλμαν στο εργοστάσιο, άλλη μία ώρα να επιστρέψει. Να το δεκάωρο. Αν κάνεις και δύο έως τέσσερις ώρες υπερωρία, όπως λέει ο νόμος, μιλάμε για δώδεκα με 14 ώρες.
Όσοι έχουν παιδιά τι θα κάνουν; Θα υπολογίζουν πότε θα είναι μάνα και πατέρας για να δουν τα παιδιά τους; Δεν είμαστε μηχανές και ρομπότ. Καταπατώνται όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων. Μας πάνε 150 χρόνια πίσω. Θα “πληρώνουν” λένε τις υπερωρίες με ρεπό, λες και αυτό θα καλύψει τις ανάγκες σου ή θα ταΐσεις τα παιδιά σου με ρεπό.
Ο εργαζόμενος δεν έχει κανένα κίνητρο να δουλέψει παραπάνω με τις υπάρχουσες συνθήκες και τους υπερβολικά χαμηλούς μισθούς, πόσο μάλλον όταν κινδυνεύει ανά πάσα ώρα και στιγμή από την εξάντληση» σημειώνει ο ίδιος.