Ο αρχιμουσικός και καλλιτεχνικός διευθυντής του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου Μύρων Μιχαηλίδης μιλάει για την «Τόσκα» του Πουτσίνι που ανεβάζει στην Κρήτη.
Ο διακεκριμένος μαέστρος που έχει διατελέσει διευθυντής της ιστορικής Οπερας της Ερφούρτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Μύρων Μιχαηλίδης είναι γνωστός για την εξωστρέφειά του. Χάρη στο όραμά του η όπερα βγαίνει από το κέλυφός της και από τους κλειστούς αθηναϊκούς κύκλους και συνομιλεί με το κοινό της περιφέρειας. Με αφορμή την «Τόσκα» του Τζάκομο Πουτσίνι σε σκηνοθεσία Μάριν Μπλάζεβιτς, που ανεβάζει αυτές τις μέρες στο Ηράκλειο της Κρήτης, μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις του για τον σύγχρονο πολιτισμό στην Ελλάδα.
Πώς καταλήξατε στην απόφαση να διευθύνετε την «Τόσκα», ένα κλασικό δείγμα μουσικού βερισμού; Είχα την εντύπωση ότι σας έλκει περισσότερο ο ρομαντισμός ως είδος.
Τα τελευταία χρόνια στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου έχουμε διαπιστώσει ότι ο κόσμος έχει υποδεχτεί την όπερα με μεγάλο ενθουσιασμό, με πάθος θα τολμούσα να πω. Πρόκειται για ένα δύσκολο ακρόαμα, κι όμως η ανταπόκριση είναι συγκινητική. Η πρόθεσή μας είναι να παρουσιάσουμε γνωστά έργα του λυρικού ρεπερτορίου από όλα τα είδη. Είχαμε ξεκινήσει με τον «Ιδομενέα» του Μότσαρτ, συνεχίσαμε με τον «Οθέλο» και τον «Ριγκολέτο» του Βέρντι, μετά με την «Κάρμεν» του Μπιζέ και βέβαια ήρθε και η ώρα για λίγο ρεαλισμό. Μάλιστα οι συγκυρίες το έφεραν έτσι ώστε να έχω παρακολουθήσει την «Τόσκα» στην Κροατία και μου άρεσε πάρα πολύ.
Πρόκειται για την αναβίωση της παράστασης που αρχικά παρουσιάστηκε στην κροατική Εθνική Λυρική Σκηνή της Ριέκα;
Θα έλεγα πως είναι μια αναβίωση –προσαρμογή της παράστασης που παρουσιάστηκε στην Κροατία. Το έργο χωρίζεται σε τρεις πράξεις. Καθεμία απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Η πρώτη μας πηγαίνει στον 19ο αιώνα, εκεί όπου διαδραματίζεται η αρχική ιστορία. Η δεύτερη μας μεταφέρει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και εκεί είναι η καινοτομία. Δεν αναφερόμαστε γενικά στον πόλεμο αλλά στην κατοχή της Κρήτης από τους ναζί. Μάλιστα ο χαρακτήρας του Σκάρπια είναι ο αρχηγός των ναζί. Να σας δώσω και μια επιπλέον πληροφορία, το σκηνικό θα είναι σε άσπρο – μαύρο χρώμα θυμίζοντας φιλμ νουάρ. Τέλος, η τρίτη πράξη μάς παραπέμπει σε ένα τοπίο που θα μπορούσε να είναι στο τώρα, στο αύριο, οπουδήποτε.
Οι θεατές του Ηρακλείου έχουν αγκαλιάσει ένα είδος μουσικού θεάτρου που φάνταζε ελιτίστικο. Πιστεύετε πως το κοινό εκπαιδεύεται και εντέλει εξοικειώνεται;
Ξέρετε, πολλοί λανθασμένα νομίζουν πως η όπερα αφορά τους λίγους και πως η θέση της είναι στα ακριβά θεωρεία. Η όπερα είναι ένα βαθιά λαϊκό είδος θεάτρου και νομίζω πως ήρθε η ώρα να βγει από τα σαλόνια και να επιστρέψει στον λαό. Αυτός ήταν ο λόγος που όταν διετέλεσα καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής πήρα την πρωτοβουλία για την «Οπερα της βαλίτσας». Στόχευσή μου είναι να καταγραφεί στον κόσμο ότι η όπερα είναι λαϊκό θέαμα. Θα ήθελα να ακουστεί σε όλες τις γειτονιές. Να μάθει ο κόσμος πως η μουσική δεν χωρίζεται σε κοινωνικές τάξεις αλλά απευθύνεται σε όλους.
Οι πιο νεαρές ηλικίες πώς ανταποκρίνονται;
Στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Ηρακλείου, εκτός από τις παραγωγές, οργανώνουμε και δράσεις στα σχολεία. Θέλουμε να φέρουμε τα νέα παιδιά στο μουσικό θέατρο. Να γνωρίσουν και αυτό το είδος τέχνης. Είναι λάθος να λέμε πως οι νέοι δεν καταλαβαίνουν. Με αφορμή τις παραστάσεις της «Τόσκα» έχει προγραμματιστεί να μας επισκεφτούν τα σχολεία της Κρήτης, όπου προσωπικά θα τους εξηγώ τι είναι όπερα, πώς είναι η ορχήστρα, τα κοστούμια, ποιος είναι ο Πουτσίνι. Πιστέψτε με, τα παιδιά βρίσκουν συναρπαστικά αυτά τα προγράμματα και γίνονται οι πιο πολύτιμοι θεατές μας.
Εχουν περάσει σχεδόν έξι χρόνια από τότε που αναλάβατε καλλιτεχνικός διευθυντής του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου και θα έλεγε κανείς πως θέλετε να αναδείξετε την Κρήτη σε καλλιτεχνικό σημείο αναφοράς της ανατολικής Μεσογείου.
Η Κρήτη έχει τεράστια δύναμη αλλά και δυναμική. Εχει ένα ενημερωμένο κοινό, είναι εμπορικό κέντρο, έχει πολύ τουρισμό και στρατηγική θέση. Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για την αξία της Κρήτης. Μέχρι τώρα το μόνο που δεν είχε ήταν μια μεγάλη πολιτιστική υποδομή. Πλέον την απέκτησε και όλοι προσπαθούμε με τη δουλειά που κάνουμε στο πολιτιστικό κέντρο αλλά και με την καλλιτεχνική μας ταυτότητα να δημιουργήσουμε έναν τόπο που θα ελκύει τη διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα. Νομίζω ότι είμαστε σε πολύ καλό δρόμο γι’ αυτό και ετοιμάζεται μια δράση που θα συνδυάζει τον πολιτισμό με τον τουρισμό – θα ανακοινωθεί πολύ σύντομα.
Πού θεωρείτε ότι υστερεί η περιφέρεια σε σχέση με την Αθήνα σε θέματα πολιτισμού;
Καταρχάς είναι ευλογία για ένα μέρος της περιφέρειας να έχει μια ικανή πολιτιστική κοινότητα. Δεν είναι μόνο η Κρήτη. Το έχουμε δει και στην Καλαμάτα, την Κομοτηνή, την Πάτρα και στον Βόλο και ενδεχομένως και αλλού. Είναι σημαντικό καλλιτέχνες που έχουν αναγνωρισμένο έργο να στρέφουν το ενδιαφέρον τους εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων. Θα το πω ξανά, η μουσική δεν είναι για λίγους αλλά απευθύνεται σε όλους. Αν δεν θέλουμε να υστερεί η περιφέρεια, οφείλουμε πρωτίστως εμείς να τη σεβαστούμε.
INFO
Αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού» – Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου. 3-6 Απριλίου, 19.30
