Κυβέρνηση αδιαφορίας και ανικανότητας που προσπαθεί να ρίξει τις δικές της ευθύνες σε υπαλλήλους!
Στα γαλάζια νερά του Αιγαίου πελάγους πνίγηκε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά και την αποκάλυψη της κατοχύρωσης του εμπορικού σήματος «Turkaegean» από την Τουρκία, με την ελληνική κυβέρνηση να παρακολουθεί αμέτοχη. Πρόκειται για «ήττα» της κυβέρνησης Μητσοτάκη, σύμφωνα και με δημόσιες δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, καθώς όπως αποκάλυψε το documentonews.gr ουδέποτε κατέθεσε στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO) αίτηση ανακοπής κατά της τουρκικής αίτησης. Εκ των υστέρων και όταν αποκαλύφθηκε η κυβερνητική ολιγωρία, ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου έκαναν λόγο για νομικές κινήσεις σε βάρος της τουρκικής κατοχύρωσης του όρου, ενώ ο Αδωνης Γεωργιάδης διέταξε τη διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης (ΕΔΕ) προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ευθύνες υπαλλήλων της Υπηρεσίας Σημάτων του υπουργείου Ανάπτυξης. Οι υπάλληλοι ωστόσο εξέδωσαν λίγο μετά ανακοίνωση-καταπέλτη κατά του υπουργού Ανάπτυξης, στην οποία ανέφεραν ότι «ουδέποτε έλαβαν σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες από την πολιτική ηγεσία για οποιαδήποτε έρευνα σημάτων», όπως και ότι η κυβέρνηση «μετακυλίει την πολιτική της ευθύνη».
Το χρονικό της κατοχύρωσης του εμπορικού σήματος
Στις 16 Ιουλίου 2021 η τουρκική πλευρά κατέθεσε αίτηση στο EUIPO για την κατοχύρωση του εμπορικού σήματος «Turkaegean». Δεν ήταν τυχαία κίνηση ούτε κάτι μη αναμενόμενο. Από τις αρχές του Ιουλίου του 2021 η Υπηρεσία Προώθησης και Ανάπτυξης Τουρισμού του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας είχε αναρτήσει διαφημιστικό σποτ στο ΥouΤube στο οποίο χρησιμοποιούσε τον όρο «Τurkaegean». Με το σποτ αυτό καλούσε τουρίστες να επισκεφτούν τις τουρκικές ακτές και να απολαύσουν τον ήλιο και τη θάλασσα του Αιγαίου με το σήμα «Τurkaegean» να δεσπόζει. Την καμπάνια αυτή είχαν αναδείξει στις αρχές Ιουλίου του 2021 και ελληνικά ΜΜΕ, όπως το φιλοκυβερνητικό «Πρώτο Θέμα» με δημοσίευμά του στις 3 Ιουλίου 2021.
Δύο μήνες μετά, και συγκεκριμένα στις 7 Σεπτεμβρίου, δημοσιεύτηκε η τουρκική αίτηση προς το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ. Οπως προκύπτει από τα επίσημα έγγραφα του EUIPO, η ελληνική πλευρά μπορούσε να καταθέσει αίτηση ανακοπής σε βάρος της τουρκικής αίτησης εντός τριμήνου. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ η προθεσμία για άσκηση ανακοπής ήτανμέχρι και τις 7 Δεκεμβρίου 2021. Ωστόσο η ελληνική πλευρά ουδέποτε κατέθεσε τη σχετική αίτηση, με αποτέλεσμα στις 7 Δεκέμβρη να λήξει η προθεσμία. Μερικές μέρες μετά, και συγκεκριμένα στις 16 Δεκεμβρίου 2021, το «Τurkaegean» κατοχυρώθηκε στην τουρκική πλευρά και το σήμα δημοσιεύτηκε. Μάλιστα, όπως φαίνεται από τα στοιχεία της ΕΕ, η κατοχύρωση του σήματος ισχύει μέχρι και τις 31 Ιουλίου 2031, οπότε και λήγει η σχετική άδεια.
Οπως προκύπτει από το επίσημο έγγραφο της πιστοποίησης για τη χρήση του όρου που δόθηκε από το EUIPO έπειτα από αίτηση, η τουρκική πλευρά θα μπορεί να χρησιμοποιεί τον όρο «Turkaegean» σε μια σειρά από δραστηριότητες. Μεταξύ αυτών, για «υπηρεσίες χερσαίων, εναέριων και πλωτών μεταφορών», «ενοικίαση χερσαίων, ναυτικών και αεροπορικών οχημάτων», «νομικές υπηρεσίες, υπηρεσίες παροχής νομικών συμβουλών στους τομείς των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας», «υπηρεσίες ασφαλείας για την προστασία αγαθών και προσώπων», «πυροσβεστικές υπηρεσίες» κ.λπ.
Είναι άγνωστο γιατί η ελληνική πλευρά δεν υπέβαλε αίτηση ανακοπής κατά της τουρκικής αίτησης εντός τριμήνου, όπως είχε κάθε δικαίωμα. Η κυβέρνηση πάντως πιάστηκε στον ύπνο και εκτέθηκε ανεπανόρθωτα.
Ανακοίνωση-καταπέλτης κατά Αδωνη – κυβέρνησης
Ο υπουργός Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδης έσπευσε να ζητήσει δημοσίως συγγνώμη λέγοντας ότι δεν γνώριζε. «Λυπούμαι πάρα πολύ γι’ αυτό που συνέβη, ζητώ συγγνώμη από όσους στεναχώρησα για το ότι συνέβη αυτό το πράγμα, αλλά δεν είχα καμία απολύτως ενημέρωση, το έμαθα αφού είχε συμβεί» τόνισε, ενώ παράλληλα διέταξε τη διενέργεια ΕΔΕ προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ευθύνες υπαλλήλων της Υπηρεσίας Σημάτων του υπουργείου Ανάπτυξης.
Μία μέρα μετά ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων του υπουργείου Εμπορίου εξέδωσε ανακοίνωση-καταπέλτη σχετικά με την ΕΔΕ, με την οποία στρεφόταν κατά του Αδ. Γεωργιάδη αλλά και συνολικά κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Οπως ανέφεραν οι υπάλληλοι, η Υπηρεσία Σημάτων δεν έχει καμία εμπλοκή, καθώς «δεν έχει από τον νόμο καμία αρμοδιότητα στην καταχώριση του ανωτέρω σήματος, αφού αρμόδιο για τον έλεγχο και την καταχώριση του Ευρωπαϊκού Εμπορικού σήματος είναι το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EUIPO)». Μάλιστα το EUIPO, όπως αναφέρουν, δεν δίνει λογαριασμό «στα κράτη-μέλη για το ποια σήματα έχουν κατατεθεί και αν τυγχάνουν της αποδοχής τους».
Στην ανακοίνωσή τους οι υπάλληλοι του υπουργείου έβαλαν στο κάδρο τον υπουργό Ανάπτυξης, αναφέροντας ότι στόχος της ΕΔΕ «είναι να μετακυλιστεί η όποια πολιτική ευθύνη στις πλάτες υπαλλήλων του υπουργείου», ενώ εξέθεσαν τόσο τον Αδ. Γεωργιάδη ως πολιτική ηγεσία όσο και αυτήν του υπουργείου Εξωτερικών. Οπως ανέφεραν, «ουδέποτε λάβαμε σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης, του Υπουργείου Εξωτερικών ή άλλου αρμόδιου για οποιαδήποτε έρευνα σημάτων σε διεθνές επίπεδο, με συγκεκριμένη αναφορά ενδείξεων ιδιαίτερου εθνικού ενδιαφέροντος». Κατά τους υπαλλήλους «η κυβέρνηση αντί να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της κατάστασης όπως έχει διαμορφωθεί, στην ανάληψη οποιασδήποτε πολιτικής ευθύνης και στην υποστήριξη των εθνικών συμφερόντων με τον καλύτερο τρόπο, ψάχνει να βρει τιμωρίες για ανύπαρκτα λάθη και παραλείψεις δημοσίων υπαλλήλων».
Οι υπάλληλοι του υπουργείου Ανάπτυξης συμπλήρωναν με αιχμές: «Ολα τα υπόλοιπα αναπαράγονται για επικοινωνιακούς λόγους ούτως ώστε να μετακυλιστεί η όποια πολιτική ευθύνη στις πλάτες των συναδέλφων. Η ουσία είναι ότι ακόμη και στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Ελληνες αποσπασμένοι συνάδελφοι δεν συμμετείχαν με κανένα τρόπο στον εξέταση και καταχώριση του ανωτέρω σήματος».
To «Τurkaegean» στον Σκάι τον Νοέμβριο του 2021
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ δημοσιοποίησαν το θέμα του «Τurkaegean» τον περασμένο Νοέμβριο. Συγκεκριμένα στις 19 Νοεμβρίου 2021 ο φιλοκυβερνητικός Σκάι είχε αναδείξει ως θέμα το «Turkaegean» στην εκπομπή «Σήμερα» που παρουσιάζουν ο Δημήτρης Οικονόμου και η Μαρία Αναστασοπούλου. Το σχετικό ρεπορτάζ είχε τίτλο «Τουρκικό Αιγαίο: Το τερμάτισε η Αγκυρα», με τον ανταποκριτή του σταθμού στην Κωνσταντινούπολη Μανώλη Κωστίδη να αναφέρει ότι «“Turkaegean” είναι το νέο σύνθημα του υπουργείου Τουρισμού της Τουρκίας», ενώ έκανε αναφορά και σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Ηürriyet».
«Τουρκικό Αιγαίο. Η “Ηürriyet” το έχει και θέμα. Οχι στο πρωτοσέλιδο, αλλά στις μέσα σελίδες. Γράφει: “Κόντρα για το Αιγαίο με την Ελλάδα”. Είναι διαφημιστικό σποτάκι, το οποίο σύμφωνα με τον υφυπουργό Τουρισμού της Τουρκίας, επειδή η Ελλάδα βλέπει το Αιγαίο ως δική της περιοχή, αποφασίσαμε να κάνουμε αυτό το σύνθημα και να φτιάξουμε τέτοια βίντεο για να δείξουμε ότι το Αιγαίο είναι και μέρος της Τουρκίας. Κάποιοι στην Τουρκία δεν θέλουν να το λένε Αιγαίο» είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο ανταποκριτής του Σκάι.
Την ίδια μέρα εκτός από τον Σκάι, το θέμα του «Turkaegean» δημοσίευσαν μια σειρά από φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ με αφορμή το δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας «Ηürriyet» και τις προκλητικές δηλώσεις του υφυπουργού Τουρισμού της Τουρκίας. Μεταξύ αυτών το liberal.gr του Θανάση Μαυρίδη με τίτλο «Ηürriyet: Τουριστική κόντρα για το “Τουρκικό Αιγαίο” και φωτογραφία από την καμπάνια «Turkaegean», το in.gr συμφερόντων του εφοπλιστή Βαγγέλη Μαρινάκη και το enikos.gr του Νίκου Χατζηνικολάου.
Κατά τα άλλα δεν γνώριζαν στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και ο Αδ. Γεωργιάδης προανήγγειλε ΕΔΕ για υπαλλήλους του υπουργείου σε μια εμφανή προσπάθεια να αναζητήσει αποδιοπομπαίο τράγο.
Ευθύνη στους υπαλλήλους και από Μητσοτάκη
Εκτός από τον Αδ. Γεωργιάδη και ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης συντάχθηκε με το αφήγημα της «ευθύνης των υπαλλήλων». Είναι εντυπωσιακό ότι όταν εκτίθεται η «επιτελική» κυβέρνηση για όλα τα ζητήματα πάντα φταίει κάποιος άλλος.
Συγκεκριμένα, ερωτηθείς από δημοσιογράφο στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη ο πρωθυπουργός έσπευσε να μετακυλίσει τις ευθύνες στους υπαλλήλους λέγοντας το αμίμητο: «Προφανώς υπάρχουν ευθύνες γιατί δεν υπήρξε νωρίτερα αντίδραση. Οι ευθύνες είναι υπηρεσιακές. Κάποιοι άνθρωποι εντός της διοίκησης δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους». Στη συνέχεια μάλιστα προσπάθησε να υποβιβάσει το θέμα λέγοντας με χαμόγελο: «Πιστεύω ότι έχουμε στη διάθεσή μας ένα νομικό οπλοστάσιο για να διορθώσουμε αυτό που έγινε. Το οποίο αφορά την τουριστική εικόνα της χώρας, το τουριστικό μας προϊόν».
Το τουρκικό σποτ-ντροπή για τη χώρα μας
Η τουρκική πλευρά χρησιμοποιεί ήδη το «Turkaegean» στα διαφημιστικά σποτ που προβάλλει για την προσέλκυση τουριστών. Την ώρα δηλαδή που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συστηματικά αμφισβητεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο και εκτοξεύει απειλές, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έδωσε τη δυνατότητα στην τουρκική πλευρά να χρησιμοποιεί τον όρο «Αιγαίο».
Το τουρκικό σποτ έχει ανέβει μάλιστα στο YouTube από την 1η Μαρτίου 2021 όπως προκύπτει από το βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Είναι η δεύτερη τουριστική καμπάνια που κυκλοφορεί με το «Turkaegean», καθώς τον Ιούλιο του 2021, λίγο πριν από την αίτηση κατοχύρωσης στην ΕΕ, είχε κυκλοφορήσει ακόμη ένα, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να «πετά χαρταετό» και να απολαμβάνει τον… ύπνο του δικαίου.
Μάλιστα η Αγκυρα έχει προχωρήσει ένα βήμα πιο πέρα. Το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας έχει τοποθετήσει διαφημιστική καταχώρηση –συγκεκριμένα, έχει καταχωρήσει advertorial, δηλαδή διαφήμιση υπό τη μορφή άρθρου– με τον όρο «Turkaegean» ακόμη και στους «Financial Times». Το advertorial έχει τίτλο «Coasting along in style: the lure of the TurkAegean», δηλαδή «Ακτογραμμή με στιλ: το δέλεαρ του τουρκικού Αιγαίου».
EUIPO σε Documento: «Μπορεί να γίνει αίτηση ακυρότητας από την Ελλάδα»
Το Documento επικοινώνησε με το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO) και έθεσε συγκεκριμένα ερωτήματα. Ενα από αυτά είχε να κάνει με το κατά πόσο ένα ελληνικό υπουργείο μπορεί πλέον να κατοχυρώσει ένα εμπορικό σήμα με τον όρο «Greekaegean» στον αντίποδα του «Turkaegean». Σύμφωνα με το EUIPO, «κάθε εμπορικό σήμα είναι κατοχυρωμένο. Από την υπηρεσία δεν υπάρχει πρόβλημα». Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια απάντηση, «οι ιδιοκτήτες του “Turkaegean” μπορούν να αντιτεθούν στην κατοχύρωση του ελληνικού εμπορικού σήματος».
Στην ερώτηση κατά πόσο η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να καταθέσει αίτηση ακυρότητας κατά του «Turkaegean», η απάντηση του EUIPO ήταν ότι η ελληνική πλευρά «έχει τα σχετικά δικαιώματα και μπορεί να κάνει την αίτηση» παρά το γεγονός ότι έχει παρέλθει το τρίμηνο χρονικό διάστημα από τη στιγμή που κατατέθηκε η τουρκική αίτηση μέχρι και την κατοχύρωση του εμπορικού σήματος.
Kωνσταντίνος Βενάκης