Χρειάστηκε κάτι λιγότερο από ένας αιώνας για να απελευθερωθούν χιλιάδες έργα που προστατεύονταν από το 1928 κάτω από την ομπρέλα των πνευματικών δικαιωμάτων.
Το «Τσίρκο» του Τσάρλι Τσάπλιν, το βιβλίο «Ταρζάν, ο άρχοντας της ζούγκλας» του Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ και το τραγούδι «I wanna be loved by you» από το μιούζικαλ «Good boy» που ακούστηκε στην ταινία «Μερικοί το προτιμούν καυτό» από τη Μέρλιν Μονρόε είναι μόνο κάποια από τα έργα που θα δοθούν ελεύθερα στην αγορά. Επίσης, για πρώτη φορά θα είναι διαθέσιμος προς κάθε χρήση ο Μίκυ Μάους της Ντίσνεϊ.
Η οδύσσεια μιας απελευθέρωσης
Τα έργα και οι δημιουργοί τους πέρασαν πολλά μέχρι να εισέλθουν στη δημόσια ιδιοκτησία των ΗΠΑ αποδεσμευμένα από οποιαδήποτε περιορισμό. Υπήρξαν τρεις αναβολές, πολλές γκρίνιες και ένα Κογκρέσο διόλου πρόθυμο να συνεργαστεί.
Για πρώτη φορά είχαν ορισθεί να εισέλθουν στο δημόσιο τομέα μετά από μια θητεία 56 ετών το 1984. Μια νέα παράταση της αρχικής συμφωνίας μετέφερε αυτή την ημερομηνία στο 2004. Τότε, το Κογκρέσο αποφάσισε να επεκτείνει τη θητεία πνευματικών δικαιωμάτων στα 95 χρόνια και κάπως έτσι φτάσαμε στην 1η Ιανουαρίου 2024 όπου μαζί με τις ηχογραφήσεις τους τα έργα θα είναι δωρεάν διαθέσιμα για όλους για αντιγραφή, κοινή χρήση και αξιοποίηση.
Παγκόσμια Μέρα Κοινού Κτήματος
Στην Αμερική η πρώτη μέρα κάθε νέου ημερολογιακού χρόνου θεωρείται ως η Παγκόσμια Μέρα Κοινού Κτήματος και περιλαμβάνει το σύνολο των έργων, που δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και δύνανται να χρησιμοποιούνται ελεύθερα από τους ενδιαφερομένους.
Στην ελληνική νομοθεσία (Άρθρα 29- 31 του Ν.2121/1993) αυτό μεταφράζεται ως η ζωή του συγγραφέα συν 70 χρόνια από την ημερομηνία του θανάτου του.
Ο όρος «Κοινό Κτήμα» έχει τις ρίζες του στο Ρωμαϊκό Δίκαιο ως ειδικότερη μορφή στο σύστημα των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας κα μετά τον συναντάμε στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα.
Η λίστα με μερικά από τα έργα που αποδεσμεύονται από τα πνευματικά δικαιώματα
Βιβλία
- DH Lawrence, ο εραστής της λαίδης Chatterley
- Μπέρτολτ Μπρεχτ, Η όπερα των τριών πεντών (στα αυθεντικά γερμανικά, Die Dreigroschenoper)
- Βιρτζίνια Γουλφ, Ορλάντο
- Erich Maria Remarque, All Quiet on the Western Front (στα αυθεντικά γερμανικά, Im Westen nichts Neues )
- WEB Du Bois, Σκοτεινή Πριγκίπισσα
- Claude McKay, Home to Harlem
- AA Milne, εικονογραφήσεις από τον EH Shepard, House at Pooh Corner (παρουσίαση του χαρακτήρα Tigger)
- JM Barrie, Peter Pan; ή το αγόρι που δεν θα μεγάλωνε (επειδή δεν είχε «δημοσιευτεί» για λόγους πνευματικών δικαιωμάτων μέχρι το 1928) [4]
- Radclyffe Hall, The Well of Loneliness
- Evelyn Waugh, Decline and Fall
- Agatha Christie, The Mystery of the Blue Train
- Wanda Gág, Millions of Cats ( το παλαιότερο αμερικάνικο εικονογραφημένο βιβλίο που εξακολουθεί να εκτυπώνεται )
- Robert Frost, West-Running Brook
- Ben Hecht και Charles MacArthur, Η πρώτη σελίδα
Ταινίες
- Steamboat Willie andPlane Crazy(η βουβή εκδοχή) (σκηνοθεσία Walt Disney και Ub Iwerks) [5]
- The Cameraman (σκηνοθεσία Edward Sedgwick και Buster Keaton)
- Το Lights of New York (σκηνοθεσία του Bryan Foy, που τιμολογείται ως «η πρώτη ταινία που μιλάει όλα»)
- The Circus (σκηνοθεσία Τσάρλι Τσάπλιν)
- The Passion of Joan of Arc (σκηνοθεσία Carl Theodor Dreyer)
- The Singing Fool (σκηνοθεσία Lloyd Bacon, συνέχεια τουThe Jazz Singer)
- Speedy (σκηνοθεσία Τεντ Ουάιλντ, τελευταία βουβή κινηματογραφική κυκλοφορία του Χάρολντ Λόιντ)
- In Old Arizona (ταινία “100% all talking” με καουμπόηδες που τραγουδούν)
- The Man Who Laughs (σκηνοθεσία Paul Leni, με έναν χαρακτήρα που ενέπνευσε την εμφάνιση του Joker απότον Batman)
- Πρέπει οι παντρεμένοι άνδρες να πάνε σπίτι τους; (σε σκηνοθεσία Leo McCarey και James Parrott, η πρώτη ταινία Laurel and Hardy που τους τιμολόγησε ως ομάδα)
- The Wind (σκηνοθεσία Victor Sjöström)
- The Wedding March (σκηνοθεσία Erich von Stroheim)
- The Crowd (σκηνοθεσία King Vidor)
- The Last Command (σκηνοθεσία Josef von Sternberg, Emil Jannings κέρδισε το πρώτο Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου)
- Street Angel (σκηνοθεσία Frank Borzage, Janet Gaynor κέρδισε το πρώτο Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου)
Μουσικές Συνθέσεις
- Animal Crackers (μιούζικαλ με πρωταγωνιστές τους Marx Brothers, βιβλίο των George S. Kaufman και Morrie Ryskind και στίχοι και μουσική των Bert Kalmar και Harry Ruby)
- Mack the Knife (αυθεντικοί γερμανικοί στίχοι του Μπέρτολτ Μπρεχτ και μουσική του Kurt Weill, από τηνΌπερα των Τριών Πενών)
- Let’s Do It (Let’s Fall in Love) (Κόουλ Πόρτερ, από το μιούζικαλParis)
- Sonny Boy (George Gard DeSylva, Lew Brown & Ray Henderson; από την ταινίαThe Singing Foolμε πρωταγωνιστή τον Al Jolson)
- When You’re Smiling (στίχοι Mark Fisher και Joe Goodwin και μουσική Larry Shay)
- Empty Bed Blues (JC Johnson)
- I Wanna Be Loved By You (στίχοι Bert Kalmar και μουσική Herbert Stothart και Harry Ruby, από το μιούζικαλGood Boy)
- Makin’ Whoopee! (στίχοι Gus Khan και μουσική Walter Donaldson)
- You’re My Necessity, You’re The Cream in My Coffee (George Gard DeSylva, Lew Brown & Ray Henderson; από το μιούζικαλHold Everything!)
- I Can’t Give You Anything But Love, Baby (στίχοι Dorothy Fields και μουσική James Francis)
- Ramona (στίχοι Wolfe Gilbert και μουσική Mabel Wayne)
- Υπάρχει ένα ουράνιο τόξο «Round My Shoulder» (Al Jolson, Billy Rose, Dave Dreyer, από την ταινίαThe Singing Fool)
- Beau Koo Jack (στίχοι Walter Melrose και μουσική Alex Hill και Louis Armstrong)
- Pick Pocket Blues (Μπέσυ Σμιθ)
