Με τα προβλήματα να φουντώνουν και το «επιτελικό κράτος» να μην αποδίδει, οι αλλαγές σε κυβέρνηση και εντός Μαξίμου μοιάζουν σωτήριες για τον πρωθυπουργό
Τα αδιέξοδα προτού ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμπληρώσει ενάμιση χρόνο στην εξουσία εντείνονται και μόνη λύση πλέον για τον πρωθυπουργό και το «επιτελικό κράτος» φαίνεται ο διπλός ανασχηματισμός.
Οι πληροφορίες από κύκλους πέριξ του Μεγάρου Μαξίμου επιμένουν ότι ο ανασχηματισμός που τοποθετείται πλέον μέσα στον Νοέμβριο θα είναι «δομικός και σαρωτικός». Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες μάλιστα θα ξεκινά μέσα από το ίδιο το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς υπό μετακίνηση φέρονται ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και ο υφυπουργός Ακης Σκέρτσος. Οι δύο φέρεται να έχουν έρθει σε προστριβές με τον ισχυρό άντρα του συστήματος εξουσίας, τον Γρηγόρη Δημητριάδη. Καθώς μάλιστα ο Γ. Γεραπετρίτης είναι ο εμπνευστής του μοντέλου του «επιτελικού κράτους» και από κοινού με τον Ακη Σκέρτσο έχουν την ευθύνη της επίβλεψης των υπουργών, ενδεχόμενη μετακίνησή τους θα συνοδευτεί από αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της κυβέρνησης.
Αλλωστε, όπως έχει διαρρεύσει, το «επιτελικό κράτος» «θα απέδιδε καλύτερα σε ομαλές πολιτικές συνθήκες και όχι σε συνθήκες μιας παρατεταμένης τριπλής κρίσης».
Δεν είναι δίχως σημασία ότι αλλαγές στο «επιτελικό κράτος» υπέδειξε πρόσφατα με την απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας, θέμα το οποίο έθεσε ο Κυρ. Μητσοτάκης στην πρόσφατη συνάντησή του με την πρόεδρο της Δημοκρατίας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, ίσως γιατί η πρόεδρος προέρχεται από το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο.
Φυσικά ο Γ. Γεραπετρίτης δεν θα μείνει εκτός κυβέρνησης. Το κλίμα πάντως δεν είναι καλό γι’ αυτόν, τουλάχιστον στο εσωτερικό της ΝΔ, λόγω της δήλωσής του για τα έξι μίλια, παρότι βεβαίως εξέφραζε την κεντρική γραμμή. Η ενδεχόμενη μετακίνησή του συνάδει και με την επιλογή του να κατέβει με σταυρό στις επόμενες εκλογές και μάλιστα στην Α΄ Πειραιώς, όπου για να εκλεγεί θα χρειαστεί την αμέριστη συμπαράσταση του ισχυρού παράγοντα της πόλης.
Στο πλαίσιο των αλλαγών στο Μέγαρο Μαξίμου υπό μετακίνηση φέρεται και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας. Μάλιστα πληροφορίες λένε για κατάληψη της θέσης του από γυναίκα δημοσιογράφο: παρότι η μέχρι τώρα αναπληρώτρια Αριστοτελία Πελώνη αναμένει την αναβάθμισή της στο ευρύτερο περιβάλλον του Μεγάρου Μαξίμου, υπάρχει πάντα η Μαρία Χούκλη. Ο Στ. Πέτσας πάντως φέρεται ως φαβορί για να πάρει τη θέση του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση. Προς περαιτέρω αξιοποίηση εμφανίζεται ο συνεργάτης του πρωθυπουργού Χρήστος Ταραντίλης.
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας έχει απαξιώσει και μια σειρά από υπουργούς που πλέον νιώθουν ότι οι μέρες τους μετρούν αντίστροφα. Εκτός από τον Γ. Βρούτση λέγεται ότι χάνουν τη θέση τους ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, αλλά και ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας. Για τη μεν θέση στο υπουργείο Πολιτισμού έχει ράψει τουαλέτα εδώ και καιρό η Ολγα Κεφαλογιάννη, η οποία σε κάθε περίπτωση θα είναι στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα. Ο δε Β. Κικίλιας, για τον οποίο η αποδοκιμασία εκφράστηκε με την εκχώρηση των αρμοδιοτήτων του στον υφυπουργό του Βασίλη Κοντοζαμάνη, φέρεται να διεκδικεί το υπουργείο Τουρισμού λόγω γενικότερων καλών σχέσεων με την ηγεσία της κυβέρνησης. Υπό μετακίνηση τελεί και η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, εάν διασωθεί από τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε την προσωπική της περιπέτεια με τον κορονοϊό.
Ξεχωριστό κεφάλαιο από μόνος του είναι ο Αδωνης Γεωργιάδης, ο οποίος μετά την καθαρή αποδοκιμασία του πρωθυπουργού στην εκδήλωση για τη Microsoft αλλά και με την αποψίλωσή του από αρμοδιότητες που μεταφέρθηκαν στον αναπληρωτή του, Νίκο Παπαθανάση, προσπαθεί να πείσει ότι παραμένει χρήσιμος, υπερβάλλοντας σε δηλώσεις ακροδεξιού περιεχομένου – π.χ. για τους μαθητές ή για τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Πληροφορίες φέρουν τον Αδ. Γεωργιάδη να διεκδικεί τη μετακίνησή του στο σημαντικό υπουργείο Ενέργειας. Ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι θα μείνει εντός κυβέρνησης και ότι δεν θα υποβαθμιστεί σε δεύτερης γραμμής υπουργείο. Ο Αδ. Γεωργιάδης παραμένει πάντα αντιπρόεδρος της ΝΔ και απευθύνεται στο δεξιό κοινό που είναι απογοητευμένο από την πολιτική της κυβέρνησης στα εθνικά θέματα. Φυσικά ο Αδ. Γεωργιάδης δεν έχει κανένα πρόβλημα από «υπερπατριώτης» –π.χ. στο μακεδονικό– να γίνει οπαδός της πολιτικής κατευνασμού έναντι της Τουρκίας αν είναι να διατηρήσει θέση στο κυβερνητικό σχήμα. Πάντως έχει απογοητεύσει και το σαμαρικό στρατόπεδο, με τις ευλογίες του οποίου εκτοξεύτηκε.
Για δύο ακόμη κορυφαίους υπουργούς υπάρχει ερωτηματικό πάνω από το όνομά τους. Ο πρώτος είναι ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, που είδε και αυτός –όπως και οι Γεωργιάδης και Κικίλιας– τις αρμοδιότητές του να περιορίζονται και να μεταφέρονται στον υφυπουργό Θεόδωρο Λιβάνιο. Ο έτερος είναι ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, οι σχέσεις του οποίου με το Μέγαρο Μαξίμου έχουν επίσης περάσει διακυμάνσεις. Βέβαια ο Κυρ. Μητσοτάκης αναγκάστηκε να τον στηρίξει στην πρόταση μομφής εναντίον του που κατέθεσε ο Αλέξης Τσίπρας. Ωστόσο διαρροές από κυβερνητικούς κύκλους ανέφεραν ότι δεν είναι συνεργάσιμος και δεν έχει καλές σχέσεις με τους παράγοντες του υπουργείου του αλλά και με άλλους υπουργούς. Κυκλοφόρησε μάλιστα –για να καεί;– και το όνομα του Τάκη Αράπογλου ως πιθανού αντικαταστάτη.
Πάντως ο Χρ. Σταϊκούρας έχει τις σχέσεις με την ΕΕ και τους ομολόγους του που συνηγορούν υπέρ της παραμονής του. Αλλωστε κι εκείνος είδε τον αρχικά υφυπουργό του Θεόδωρο Σκυλακάκη να αναβαθμίζεται σε θέση αναπληρωτή και να παίρνει θέση στην πενταμελή επιτροπή που θα χειριστεί τα ευρωπαϊκά κονδύλια για την ανάπτυξη όταν αρχίσουν να ρέουν…
Οι πληροφορίες για τον ανασχηματισμό αναφέρουν ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης βλέπει πάντα το ενδεχόμενο εκλογών όταν το επιτρέψουν οι επιδημιολογικές συνθήκες, αλλά αυτήν τη φορά η κυβέρνηση θα τηρήσει τις γεωγραφικές και εσωκομματικές ισορροπίες και θα είναι «κοινοβουλευτικός». Εν ολίγοις, καθώς ως γνωστόν τις ψήφους στις εκλογές τις φέρνουν οι βουλευτές που θέλουν να διατηρήσουν την έδρα τους, θα αφήσει κατά μέρος τους πειραματισμούς με τα εξωκοινοβουλευτικά στελέχη. Η ισορροπία που έχει να τηρήσει δεν είναι εύκολη. Αφενός πρέπει να βάλει στελέχη από τις ξεχασμένες μέχρι τώρα περιφέρειες, από τη δυτική Μακεδονία και την Ηπειρο, τη δυτική Ελλάδα αλλά και από την Α΄ και Β΄ Πειραιώς, που όπως λένε οι προερχόμενοι από αυτές βουλευτές «υποεκπροσωπούνται» στο κυβερνητικό σχήμα. Παράλληλα θα πρέπει να τηρήσει την «ποσόστωση» με τις εσωκομματικές πτέρυγες, τους σαμαρικούς και τους καραμανλικούς. Στο πλαίσιο αυτό κυκλοφορούν «προς υπουργοποίηση» τα ονόματα των Ευριπίδη Στυλιανίδη και Θεόδωρου Ρουσόπουλου, με αναφορά στην καραμανλική πτέρυγα. Οι αλλαγές πάντως θα εντάσσονται στον κεντρικό συμβολισμό που θα θελήσει να δώσει ο πρωθυπουργός. Οι πληροφορίες επιμένουν ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης θα συνεχίσει να επιδιώκει τη διείσδυση στον ευρύτερο κεντροδεξιό χώρο, όπως πρόσφατα θέλησε να επιδείξει με την πρόταση της Αννας Διαμαντοπούλου για τη γενική γραμματεία του ΟΟΣΑ. Αρα ότι θα διατηρήσει ή θα τοποθετήσει σε κορυφαίες θέσεις πρόσωπα από το πάλαι ποτέ εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ ή από τη φιλελεύθερη πτέρυγα. Κάπως έτσι δίπλα στα ονόματα βουλευτών που παίζουν για υφυπουργοί όπως ο Κώστας Κατσαφάδος και ο Δημήτρης Μαρκόπουλος κυκλοφορούν ονόματα όπως του κ. Καιρίδη και του κ. Χατζηβασιλείου.
Ενδιαφέρον έχει εάν θα κάνει αλλαγές στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος πάντως εξακολουθεί να κάνει ό,τι μπορεί για να αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών. Εάν θελήσει να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να κλείσει το μάτι στη δεξιά του πτέρυγα, υπάρχει πάντα ο Αγγελος Συρίγος για μια θέση στο σχήμα. Μείζον θέμα των ημερών είναι το δεύτερο κύμα της πανδημίας, ωστόσο εάν η κυβέρνηση διασωθεί πολιτικά, μακροπρόθεσμο πρόβλημα παραμένει πάντα το ελληνοτουρκικό. Η πολιτική κατευνασμού έναντι της Τουρκίας, όπως άλλωστε είχε προβλεφθεί, είχε το αντίθετο αποτέλεσμα: αποθράσυνε τον Ερντογάν, ο οποίος πλέον σχεδιάζει γεώτρηση έξω από το Καστελόριζο. Η κατάληξη για την κυβέρνηση στην καλύτερη περίπτωση… θα είναι διαπραγμάτευση με την Τουρκία που φυσικά δεν θα περιοριστεί στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών αλλά θα επεκταθεί στα θέματα που βάζει η τουρκική ατζέντα. Στο πλαίσιο αυτό έχει σημασία ότι παρακολουθούν τις εξελίξεις και αναμένεται να παρέμβει καταρχήν ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς, αλλά και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος. Το εάν θα διευρύνει την ομάδα της επικείμενης διαπραγμάτευσης με την Αγκυρα ο Κυρ. Μητσοτάκης είναι ανοικτό.