Κάποτε επικρατούσε η άποψη ότι η πολιτική και το επιχειρείν, όπως επίσης το επιχειρείν και η ευχαρίστηση, δεν πρέπει ποτέ να αναμειγνύονται. Στην εποχή του Ντόναλντ Τραμπ και του συμβούλου του Ιλον Μασκ όμως αυτά τα ηθικοπλαστικά κλισέ έχουν πάει περίπατο και τώρα μένει να φανεί αν τελικά είναι κατασταλάγματα σοφίας ή απλές δοξασίες.
Προς το παρόν η πλάστιγγα κλίνει προς το πρώτο, αφού μετά την ανοιχτή στήριξη του Μασκ στον Τραμπ, την ανάληψη από τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο της Υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE), την εφαρμογή των εκτεταμένων περικοπών σε όλες τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες και τη βίαιη επιβολή δασμολογικών πολιτικών προς εμπορικούς εταίρους –και άλλες πολλές πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης Τραμπ– ο Μασκ εμφανίζεται να πλήττεται και ως επιχειρηματίας αλλά και ως «πολιτικός» παράγων.
Στο επίκεντρο της προσοχής τόσο των πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης Τραμπ όσο και των αγορών βρίσκεται η Tesla, η αυτοκινητοβιομηχανία από την οποία ο Μασκ κερδίζει κατά κύριο λόγο τα προς το ευ ζην, αφού μέχρι πρόσφατα αποτελούσε την πηγή του 75% της περιουσίας του, συνολικής αξίας 300 δισ. δολαρίων (275 δισ. ευρώ).
Οσον αφορά την πολιτική διάσταση, που ο ίδιος ο Μασκ αποφάσισε ότι θέλει να δώσει στις επιχειρήσεις του, η Tesla τις τελευταίες εβδομάδες έχει γίνει στόχος ενός ολόκληρου κινήματος που δρα με όρους μποϊκοτάζ και σαμποτάζ διαδικτυακά αλλά και στην πραγματική ζωή. Στο διαδίκτυο, όπου μεταξύ άλλων το άλλο μεγάλο «όπλο» του Μασκ, το Χ (πρώην Twitter), δέχτηκε σοβαρή και βαριά κυβερνοεπίθεση που προκάλεσε προβλήματα λειτουργίας για μερικά 24ωρα, πολίτες από πολλές χώρες του κόσμου κάνουν έκκληση για μποϊκοτάζ των Tesla αλλά και συνολικά των αμερικανικών προϊόντων – εδώ οι Καναδοί πρωτοστατούν.
Συντονισμένη δράση
Το αποτέλεσμα της συντονισμένης δράσης πολιτών κατά της εταιρείας στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη, μέχρι και στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, σε συνδυασμό με τις χρηματιστηριακές επιθέσεις εναντίον της, έχουν αναγκάσει τον Μασκ –σε αυτό το σύντομο διάστημα διακυβέρνησης του Τραμπ– να ζητήσει τη στήριξη του προέδρου των ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ οργανώνονται εδώ και μερικές εβδομάδες συγκεντρώσεις και μπλόκα σε εγκαταστάσεις της εταιρείας και σε αντιπροσωπείες, ενώ σημειώνονται και εμπρηστικές ή άλλες επιθέσεις εναντίον σταθμών φόρτισης αλλά και οχημάτων της εταιρείας. Αντίστοιχες επιθέσεις έχουν σημειωθεί και στην Ευρώπη, με τον εμπρησμό δώδεκα οχημάτων σε αντιπροσωπεία της εταιρείας στην Τουλούζη να ξεχωρίζει για το μέγεθός της, αλλά και στην Αυστραλία.
Η γενική ομπρέλα των διαμαρτυριών εναντίον της Tesla έχει αποκτήσει τον «τίτλο» «Tesla Takedown» (απόσυρση Tesla), ενώ τα βασικά συνθήματα που ακούγονται στις συγκεντρώσεις και τις διαμαρτυρίες στρέφονται προσωπικά εναντίον του Μασκ και της στήριξης που παρέχει στον Τραμπ και στην ακροδεξιά συνολικά. Η προσπάθεια του Μασκ να εργαλειοποιήσει τη θέση του στην κυβέρνηση Τραμπ το μόνο που έφερε ήταν ένα σόου από την πλευρά του Αμερικανού προέδρου με παρκαρισμένα αυτοκίνητα της Tesla έξω από τον Λευκό Οίκο και κάποιες δηλώσεις του βγαλμένες από κακή αμερικανική διαφήμιση ότι θα αγοράσει ένα. Αυτό που προκάλεσε εντύπωση πάντως είναι ότι ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου μετά το σόου Τραμπ δήλωσε πως οι επιθέσεις κατά οχημάτων και αντιπροσωπειών της εταιρείας θα υπαχθούν στην κατηγορία της εγχώριας τρομοκρατίας και όσοι τις διαπράττουν θα υποστούν τις συνέπειες της σχετικής νομοθεσίας.
Εντονος προβληματισμός
Οσον αφορά την οικονομική, επιχειρηματική διάσταση της Tesla, η πρόσφατη κατρακύλα στην αξία των μετοχών της έχει αρχίσει να προκαλεί προβληματισμό, αφού όχι μόνο έχασε το 45% της κεφαλαιοποίησής της από τις 17 Δεκεμβρίου, όταν έφτασε στο ρεκόρ του 1,5 τρισ. δολαρίων (1,375 τρισ. ευρώ) μέχρι μέσα στην εβδομάδα, αλλά επιπλέον οι επενδυτές εκτιμούν ότι ακόμη και τώρα η αξία της εταιρείας είναι παραφουσκωμένη. Η Tesla ανακοίνωσε την πρώτη πτώση των ετήσιων πωλήσεων στην ιστορία της και υπάρχουν ενδείξεις ότι θα συνεχίσουν να μειώνονται κι αυτό το τρίμηνο. Ενώ οι συνολικές πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 34% τον Ιανουάριο, οι πωλήσεις των Tesla έπεσαν κατά 50% και κατά 29% στην Κίνα –τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της εταιρείας μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες– τους δύο πρώτους μήνες του έτους.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι θα ήταν ίσως καλύτερα για τον Μασκ αν είχε μείνει απλώς στον χώρο των επιχειρήσεων. Μπορεί να είχαμε γλιτώσει και από μερικούς ναζιστικούς χαιρετισμούς παραπάνω.