Αποχαιρετισμός στον Μανώλη Λιδάκη, την καλύτερη ανδρική φωνή στο ελληνικό τραγούδι των τελευταίων τριάντα ετών.
Η είδηση του θανάτου του Μανώλη Λιδάκη την περασμένη Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου έσκασε σαν κεραυνός εν αιθρία. Η αλήθεια είναι όμως πως δεν ήταν και τόσο αιφνίδια αυτή η απώλεια, δεδομένων των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε ο τραγουδιστής και του τρόπου ζωής που είχε επιλέξει. Και ο Λιδάκης δεν ήταν απλώς άλλος ένας καλός τραγουδιστής του έντεχνου – λαϊκού τραγουδιού. Ηταν ο καλύτερος! Διέθετε σπάνιο μέταλλο στη φωνή του και, κυρίως, έβγαζε τα εσώψυχά του κάθε φορά που τραγουδούσε. Παραφράζοντας αυτό που ’χε πει κάποτε ο Αλέξης Μινωτής για τη Φλέρυ Νταντωνάκη, θα λέγαμε πως ο Λιδάκης πραγματικά είχε την ψυχή του στο λαρύγγι του.
Η γνωριμία με τον Χατζιδάκι
Γεννημένος στην αγαπημένη του Κρήτη το 1960, με έναν πατέρα που ο γραφικός χαρακτήρας του θύμιζε ψηφιδωτό της Κνωσού, όπως μου είχε εξομολογηθεί ο ίδιος σε συνέντευξή του για το koutipandoras.gr, ο Λιδάκης πρωτογνώρισε τις νότες από τις φιλαρμονικές και τις δημοτικές μπάντες. Ηταν τότε που σε πολύ μικρή ηλικία συνάντησε τον Μάνο Χατζιδάκι σε ένα πέρασμα του συνθέτη από το Ηράκλειο και πήρε το θάρρος να τον καλέσει για φαγητό στο σπίτι του. «Μπαίνει ξαφνικά ο Χατζιδάκις μες στο κηποθέατρο, γιατί μετά θα παίζαμε κι εμείς, οπότε βλέπει έναν πιτσιρίκο και του κάνει εντύπωση που το όργανο ήταν πιο μεγάλο απ’ αυτόν – εγώ ήμουν αυτός! Με πλησιάζει και μου λέει: “Διαβάζεις νότες;”. “Μάλιστα” του απαντώ, αλλά το θέμα ήταν πως εγώ γνώριζα σ’ αυτή την ηλικία ποιος ήταν ο Χατζιδάκις! Τι γύρισα και του είπα από αμηχανία; “Θέλετε να έρθετε στο σπίτι μας για φαγητό;”. Κόκαλο ο Χατζιδάκις! Μαζί με τον Γιάννη Ζουγανέλη τον τουμπίστα ήρθαν στο σπίτι και η μάνα μου έφτιαξε ένα ψητό, που το απόλαυσε απίστευτα ο Μάνος! Μετά πήγε στο ταμιευτήριο και μου έβαλε κάποια χρήματα… Ο πατέρας μου δεν το ήθελε, όμως τελικά αυτός το έκανε! Χρόνια μετά έπαιζα με τον Μαρίνο και την Πρωτοψάλτη στη Μέδουσα. Ηρθε ένα βράδυ εκεί και μου λέει: “Οπως καταλαβαίνεις, διαισθάνομαι τις ερμηνευτικές σου δυνατότητες, οι οποίες είναι αρκετές. Εγώ όμως τώρα πια δεν θέλω να γράψω τίποτα. Εχω αφήσει εντολή στον Γιώργο, τον γιο μου, να τραγουδήσεις έργα μου”».
Η επιθυμία του Χατζιδάκι πραγματοποιήθηκε εν τη απουσία του πλέον, το 2006, όταν ο Μανώλης Λιδάκης και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης τραγούδησαν τους «4 θεατρικούς μύθους» του. Η πρώτη εμφάνιση του Λιδάκη έγινε στην περίφημη εκπομπή-πρόδρομο των σημερινών ριάλιτι, «Να η ευκαιρία», το 1982. Η Λίτσα Διαμάντη τον είχε ακούσει να τραγουδάει και μίλησε στον Γιώργο Κατσαρό, που ήταν στην κριτική επιτροπή. Ετσι, ο νέος τραγουδιστής διαγωνίστηκε και ξεχώρισε από τηλεοράσεως. Ο πρώτος του δίσκος κυκλοφόρησε το 1982 και περιείχε δέκα τραγούδια του Κατσαρού. Ακολούθησαν συνεργασίες με τον Αντώνη Βαρδή, τον Νίκο Ξυδάκη, τον Αλέξη Παπαδημητρίου, μέχρι που το 1992 έκανε τη μεγάλη επιτυχία με το άλμπουμ «Καράβι απόψε το φιλί».
Στον δίσκο αυτό, που περιείχε κυρίως ρεμπέτικα με την επιμέλεια του Κώστα Χατζηδουλή, ο Λιδάκης επανεκτέλεσε τη «Χαλκίδα» των Τάσου Γκρους – Ηλία Κατσούλη και η φωνή του ακούστηκε σ’ ολόκληρη την Ελλάδα. Από εκεί και πέρα καθιερώθηκε ως ο αγαπημένος ερμηνευτής όλων των συνθετών και τραγουδοποιών του έντεχνου τραγουδιού, με τη φωνή του να σφραγίζει τραγούδια των Χαΐνηδων, του Γιώργου Ανδρέου, του Λουδοβίκου των Ανωγείων, του Σωκράτη Μάλαμα, αλλά και της Αρλέτας (γι’ αυτόν η τραγουδοποιός είχε γράψει ατόφιο λαϊκό τραγούδι), του Νίκου Μαμαγκάκη, του Γιάννη Μαρκόπουλου κ.ά. Ο «Ηλιος του Γενάρη» (1998) ήταν ένας από τους σημαντικότερους δίσκους του, με δυνατά τραγούδια όπως η «Αρετούσα» του Γιάννη Σπάθα, το «Πάλι – πάλι» του Μιχάλη Τζουγανάκη και, βέβαια, το «Αστρα μη με μαλώνετε», που θα μείνει για πάντα ταυτισμένο με τη δική του φωνή. Αλλες μεγάλες στιγμές του, η απόδοσή του στον «Γλάρο» της Βάσως Αλλαγιάννη, στην μπαλάντα «Νιώσε με» του Μανώλη Ρασούλη και στο «Για να σε συναντήσω» του Κώστα Λειβαδά σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη.
Τα δύσκολα χρόνια και το τέλος
Τον Νοέμβριο του 2009, στο ζενίθ της δημοφιλίας του, συνελήφθη στη Λιβαδειά έπειτα από αστυνομικό έλεγχο ρουτίνας. Στο αυτοκίνητό του βρέθηκαν μικροποσότητες κοκαΐνης, χασίς και ηρεμιστικών, προορισμένων για προσωπική χρήση, όπως ο ίδιος δήλωσε. Δικαστήριο δεν έγινε ποτέ, η υπόθεση αυτή όμως τον έβλαψε πολύ ψυχολογικά και έκτοτε η ζωή και η καριέρα του πήραν την κάτω βόλτα. Τον θυμάμαι τώρα να τον έχω απέναντί μου τον Μάρτιο του 2019, ακριβώς πριν από έξι χρόνια, και να μου λέει το εξής φοβερό: «Αμα θες να δεις τι είναι στην πραγματικότητα ένας άνθρωπος, δώσ’ του χρήμα και εξουσία». Τον ξανασυνάντησα τρία χρόνια αργότερα στο Ηράκλειο της Κρήτης για μία ακόμη απρόβλεπτη συνέντευξή μας, από κοινού με την ηθοποιό Ρίκα Διαλυνά, η οποία είχε δημοσιευτεί στο Documento.
Ο Μανώλης Λιδάκης, ο τραγουδιστής που είχε τα εύσημα του Στέλιου Καζαντζίδη και του Γρηγόρη Μπιθικώτση, έφυγε από ανακοπή καρδιάς δύο μέρες προτού γίνει 65 ετών. Το τέλος αυτής της βασανισμένης ύπαρξης σηματοδότησε μια πολύ μεγάλη απώλεια για την ελληνική μουσική.
