Το γεωπολιτικό όραμα του Γάλλου προέδρου, η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, η Κίνα και οι τριβές
Η πρόσφατη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην Κίνα, μαζί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για να συζητήσουν τις σινοευρωπαϊκές σχέσεις και τον ρόλο της Κίνας στον πόλεμο στην Ουκρανία, πρόσφερε αξιοσημείωτες πληροφορίες για το πώς ο Μακρόν βλέπει την Ευρωπαϊκή Ενωση ως γεωπολιτικό παράγοντα σε μια ανανεωμένη εποχή ανταγωνισμού μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου.
Σε διαφορετική γραμμή
Μιλώντας στο «Politico» και στη «Les Echos» μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος, ο Μακρόν τόνισε ότι «ο μεγάλος κίνδυνος» για την Ευρώπη είναι «να εμπλακεί σε κρίσεις που δεν είναι δικές μας και που θα μας αποτρέψουν να χτίσουμε τη δική μας στρατηγική αυτονομία». Πρόσθεσε δε ότι «θα ήταν παράδοξο να κυριευτούμε από πανικό και να πιστέψουμε πως είμαστε απλώς το παρακολούθημα της Αμερικής». Ο Μακρόν συμπεριλαμβάνει σε αυτό το πλαίσιο την Ταϊβάν, ζήτημα για το οποίο πιστεύει ότι δεν απειλεί τα βασικά συμφέροντα ασφάλειας της Ευρώπης, η οποία έχει πέσει θύμα μιας εχθρικής ατζέντας των ΗΠΑ προς την Κίνα, αυξάνοντας μόνο τον κίνδυνο λανθασμένου υπολογισμού και υπερβολικής αντίδρασης.
Η δήλωση έρχεται σε ζωηρή αντίθεση με πρόσφατες δηλώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η τελευταία απευθύνθηκε με πολύ πιο αρνητικά σχόλια προς την Κίνα, τη στιγμή που ο Μακρόν προώθησε τη μακροχρόνια πίστη του στη στρατηγική αυτονομία και μίλησε για την ανάγκη η Ευρώπη να μην είναι «οπαδός της Αμερικής».
Deal και «προδοσία»
Πολλοί προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τη στάση του Γάλλου προέδρου εστιάζουν στη σειρά οικονομικών συμφωνιών που αφορούν μεγάλες εταιρείες σε τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, ο πολιτισμός και η γεωργία, θεωρώντας πως επιβεβαιώνει τον οικονομικό ρεαλισμό του Παρισιού ως προς την ανάγκη συνέχισης και διεύρυνσης μιας ζωηρής εμπορικής συνεργασίας με την Κίνα. Ωστόσο στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού η οργή περίσσεψε, καθώς σε απάντηση προς τα σχόλια του Μακρόν κορυφαίοι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των Αντιπροσώπων επέκριναν την «προδοσία» του Μακρόν στην Ταϊβάν, με τον βουλευτή Μάικ Γκάλαχερ, πρόεδρο της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής για την Κίνα, να φτάνει στο σημείο να χαρακτηρίζει τα σχόλια του Μακρόν «ντροπιαστικά, επαίσχυντα και γεωπολιτικά πολύ αφελή».
Ουάσινγκτον και Παρίσι έχουν συγκρουστεί στο παρελθόν για ευαίσθητα γεωπολιτικά ζητήματα, κυρίως για την εισβολή στο Ιράκ το 2003. Από την οπτική της Ουάσινγκτον η στρατηγική αυτονομία αποδυναμώνει περαιτέρω αντί να ενισχύει την αποφασιστικότητα της ΕΕ όσον αφορά την αντιμετώπιση της Κίνας, προκαλώντας περιττές πιέσεις στη δυτική συμμαχία.
Η Γαλλία πάντα επιζητούσε ένα βαθμό ανεξαρτησίας από την Ουάσινγκτον και δομές εξουσίας όπως το ΝΑΤΟ, οι οποίες θεωρεί ότι επηρεάζονται αδικαιολόγητα από τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα, σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά. Ωστόσο υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ του εναγκαλισμού της στρατηγικής αυτονομίας και της οικοδόμησης της ΕΕ ως «τρίτης υπερδύναμης», σύμφωνα με τα λόγια του Μακρόν.
Ομως, για τη Γαλλία και για πολλά άλλα κράτη της ΕΕ η Κίνα δεν είναι ακόμη ο οικονομικός και στρατιωτικός μπαμπούλας όπως εκτιμούν οι ΗΠΑ, αφού το Πεκίνο σίγουρα θεωρείται απειλή και γεωστρατηγικός ανταγωνιστής, αλλά η υποστήριξη προς την Ταϊβάν δεν αξίζει ακόμη να διακινδυνεύσει τους σπόρους μιας γόνιμης οικονομικής σχέσης.
