«Με εξαίρεση ίσως τις εκλογές του 2015, η εκλογική αναμέτρηση του 1981 αποτελεί το σημαντικότερο ορόσημο της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας.
Ωστόσο η αναφορά σε τέτοιας σημασίας γεγονότα επηρεάζεται από συσχετισμούς της συγκυρίας και συχνά ξεχνιέται. Έτσι, η σημερινή τεσσαρακοστή επέτειος δίνει την ευκαιρία μιας ψύχραιμης ιστορικής αποτίμησης, μιας αποτίμησης μακριά από κομματικές συγκυριακές ιδιοτέλειες.
Λίγοι θα είχαν αντίρρηση ότι οι εκλογές του 1981 και η νίκη του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου και κυρίως η πρώτη θητεία των κυβερνήσεων που ακολούθησαν έχουν επηρεάσει ή καθορίσει τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, πέρα από το αυτονόητο ότι η εκλογική αυτή νίκη σηματοδότησε την ολοκλήρωση της μετάβασης στη δημοκρατία μετά την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος, εκείνου που χαρακτηρίστηκε ως παγίωση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, αξίζει να ξανασκεφτούμε την περίοδο αυτή όχι τόσο ως γεγονός του χθες αλλά κυρίως με τη ματιά μας στο παρόν και το μέλλον».
Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου από τον καθηγητή Μιχάλη Σπουρδαλάκη.
Είναι λίγες οι ημερομηνίες στη ζωή ενός ανθρώπου που σχετίζονται με τη μεγάλη ιστορία και μένουν χαραγμένες βαθιά στα αυλάκια του μυαλού του.
Λίγες οι μέρες εκείνες στις οποίες ανατρέχοντας κάποιος θα μπορέσει να τις αναπλάσει, να τις ζήσει ξανά λεπτό προς λεπτό, να επαναφέρει στη μνήμη του τις συγκινήσεις των στιγμών. Η 18η του Οκτώβρη 1981 είναι μια από αυτές – αν δεν υπήρχε η 5η του Ιούλη 2015, η μέρα του δημοψηφίσματος, ενδεχομένως να ήταν η τελευταία.
Και αυτό συμβαίνει γιατί οι πληθυσμιακές ομάδες που ένιωθαν να βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, συμμετέχοντας στο κοινωνικό γίγνεσθαι σαν συμπληρωματικό στοιχείο, βρέθηκαν στο επίκεντρο της πολιτικής του κόμματος που μόλις κέρδισε με εμφατικό τρόπο τις εκλογές.
Η 18η του Οκτώβρη 1981 αποτελεί τομή στη σύγχρονη ιστορία του τόπου. Ακόμη κι αν το σύνολο των συστημικών διανοουμένων ή δημοσιολογούντων και των αντίστοιχων μέσων μαζικής ενημέρωσης την έχουν δαιμονοποιήσει, στο θυμικό και το φαντασιακό αυτών των πληθυσμιακών ομάδων που εξακολουθούν να κινούνται εντός της περιμέτρου του κύκλου των «μη προνομιούχων» παραμένει μέρα απελευθέρωσης από τα πολιτικοκοινωνικά δεσμά που επέβαλλε το βαθύ κράτος και το παρακράτος της μετεμφυλιακής Δεξιάς. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και της Αλλαγής ήταν η ιστορική αναγκαιότητα.
Την έκδοση προλογίζει ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης.
Γράφουν
Βασίλης Ασημακόπουλος
Χρύσανθος Τάσσης
Κώστας Ελευθερίου
Παναγιώτης Κουστένης
Σωτήρης Ριζάς
Μενέλαος Γκίβαλος
Ριχάρδος Σωμερίτης
Βασιλική Λάζου
Κώστας Θεριανός