Σόι πάει το βασίλειο. Απόλυτη σιωπή επικρατεί εδώ και μία εβδομάδα από την κυβέρνηση αναφορικά με την αποκάλυψη του Documento της περασμένης Κυριακής ότι ο γιος του πρωθυπουργού Κωνσταντίνος Μητσοτάκης προσλήφθηκε από τον Ισπανό ευρωβουλευτή και αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) Εστέμπαν Γκονθάλεθ Πονς σε θέση διαπιστευμένου κοινοβουλευτικού βοηθού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Κι ενώ το Μαξίμου προτίμησε ακόμη μία φορά να επιλέξει τον δρόμο της σιωπής, αφού δεν βρήκε πειστικό αφήγημα στο πώς και με ποια προσόντα ο γιος του πρωθυπουργού διέβη την πόρτα του Ευρωκοινοβουλίου, είναι ενδιαφέρουσα μια επισκόπηση στο βιογραφικό του Κυριάκου Μητσοτάκη. Γιατί, όπως φαίνεται, η ιστορία κάνει κύκλους, ειδικά σε ό,τι αφορά την οικογένεια Μητσοτάκη.
Οικονομολόγος με πτυχίο Κοινωνικών Επιστημών
Οπως αναγράφεται στο βιογραφικό που έχει αναρτήσει ο Κυρ. Μητσοτάκης στην προσωπική του σελίδα στο LinkedIn, σπούδασε Κοινωνικές Επιστήμες στο Χάρβαρντ από το 1986 έως το 1990. Στη συνέχεια, από το 1992 έως το 1993 έκανε μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, ενώ από το 1993 έως το 1995 έκανε το μεταπτυχιακό του στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Χάρβαρντ.
Η επαγγελματική του σταδιοδρομία ξεκίνησε από το 1990, τη χρονιά δηλαδή που πήρε το πρώτο πτυχίο του από το Χάρβαρντ. Το πτυχίο αφορούσε τις κοινωνικές επιστήμες. Η δουλειά που βρήκε όμως ο 22άχρονος τότε Κυρ. Μητσοτάκης δεν είχε καμία συνάφεια με τις σπουδές του. Συγκεκριμένα, βάσει του επίσημου βιογραφικού που έχει αναρτήσει ο πρωθυπουργός, από το 1990 έως το 1991 δούλεψε αρχικά ως μαθητευόμενος και στη συνέχεια ως οικονομικός αναλυτής στον τομέα εταιρικής χρηματοδότησης της επενδυτικής τράπεζας Chase στο Λονδίνο.
Αυτονόητα προκύπτει ένα ερώτημα που φαντάζει δύσκολο να μπορεί να απαντηθεί από τον πρωθυπουργό: «Με ποια κριτήρια προσλήφθηκε σε γνωστή τράπεζα του Λονδίνου ενώ ήταν μόλις 22 χρόνων, χωρίς άλλη εργασιακή εμπειρία, και –το κυριότερο– ενώ οι σπουδές του έως τότε αφορούσαν τις κοινωνικές επιστήμες;». Δεν έπαιξε κανένα ρόλο το όνομά του στην πρόσληψη; Αυτό που φαντάζει ως βεβαιότητα είναι και το μόνο που αναγραφόταν στο βιογραφικό του και θα μπορούσε να έχει οδηγήσει την τράπεζα Chase στο να τον προσλάβει: το βιογραφικό του έγραφε το επώνυμο Μητσοτάκης. Αλλωστε συναφείς σπουδές που θα δικαιολογούσαν την πρόσληψή του στην τράπεζα ολοκλήρωσε ο Κυρ. Μητσοτάκης αργότερα, το 1995, όταν και απέκτησε το μεταπτυχιακό του στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Χάρβαρντ. Την ίδια χρονιά, όπως αναφέρεται στο βιογραφικό του, αρχίζει να δουλεύει στην εταιρεία συμβούλων McKinsey στο Λονδίνο, όπου και «συμβούλευε πελάτες κυρίως στους κλάδους των τηλεπικοινωνιών και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών».
Το Documento απευθύνθηκε στην τράπεζα Chase ζητώντας απάντηση σχετικά με το ποια ήταν τα κριτήρια ένταξης του Κυρ. Μητσοτάκη στο πρόγραμμα εκπαίδευσης και εν συνεχεία της πρόσληψής του, καθώς και αν είναι πιθανό ο πατέρας του –τότε εν ενεργεία πρωθυπουργός– να ενεπλάκη με οποιονδήποτε τρόπο στην πρόσληψη του γιου του. Δεν λάβαμε καμία απάντηση.
Το fund της Εθνικής Τράπεζας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και η συνέχεια του βιογραφικού του Κυρ. Μητσοτάκη. Τo 1995 ιδρύθηκε η ανώνυμη χρηματοοικονομική – ερευνητική εισπρακτορική – εμποροτεχνική εταιρεία με τον διακριτικό τίτλο Fintrust SA. Η επίμαχη εισπρακτική εταιρεία είχε μετοχικό κεφάλαιο που ανερχόταν σε 10 εκατ. δραχμές.
Λίγο καιρό μετά, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας απέκτησε ιδιοκτησιακή – μετοχική σύνδεση με την εισπρακτική. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα» στις 28 Απριλίου 2000, «η NBG Greek Fund της εταιρείας-μέλους του ομίλου της Εθνικής Τραπέζης, Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών, έχει επενδύσει 2 δισεκατομμύρια δραχμές στη Minoan Flying Dolphins, στη Ν. Ζυγουράκης ΑΕ (πρώτες ύλες βιομηχανίας χρώματος) και στη Fintrust (εκχώρηση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων)». Αλλωστε σε ΦΕΚ που εκδόθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2000 δημοσιεύτηκε το καταστατικό της Fintrust βάσει του οποίου προέκυπτε ότι το NBG Greek Fund ήταν μέτοχος της συγκεκριμένης εισπρακτικής.
Στο ΔΣ με διαμεσολάβηση Σημίτη
Η επαγγελματική σταδιοδρομία του Κυρ. Μητσοτάκη στον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας ξεκίνησε το 1999, αφού όπως χαρακτηριστικά αναγράφεται στο βιογραφικό του διετέλεσε «για τρία χρόνια διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών, την οποία και ανέδειξε σε κορυφαία εταιρεία στην ελληνική και βαλκανική αγορά του private equity και του venture capital». Η Εθνική Συμβουλευτικών Επιχειρηματικών Συμμετοχών ΑΕ, που είχε υπό τη διαχείρισή της το NBG Greek Fund, ιδρύθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1999.
Μεταξύ των μελών του πρώτου ΔΣ της συγκεκριμένης εταιρείας του ομίλου της Εθνικής ήταν ο Κυρ. Μητσοτάκης, φέροντας μάλιστα την ιδιότητα του «τραπεζικού υπαλλήλου». Δημοσιεύματα της εποχής είχαν συνδέσει την τοποθέτηση του Κυρ. Μητσοτάκη με πιθανή διαμεσολάβηση του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη.
Εκείνη την περίοδο η Εθνική Τράπεζα διοικείτο από τον Θεόδωρο Καρατζά, που κατείχε σημαντικές θέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με αποκορύφωμα τη θητεία του ως διοικητή της Εθνικής Τράπεζας από το 1996 έως τον θάνατό του το 2004. Ηταν στενός φίλος του Κ. Σημίτη, ενώ διετέλεσε γενικός γραμματέας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας από το 1985 έως το 1987 επί υπουργίας Σημίτη.
Ο μεγαλύτερος μισθός στην Εθνική Τράπεζα
Μάλιστα η τοποθέτηση του Κυρ. Μητσοτάκη φέρεται να έγινε, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Kontranews», με «εντολή του τότε πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ στον τότε διοικητή της Εθνικής Θ. Καρατζά, που ήταν επιστήθιος φίλος και στενός συνεργάτης του κ. Σημίτη». Κατά το ίδιο δημοσίευμα ο μισθός του Κυρ. Μητσοτάκη ανερχόταν σε 10.000 ευρώ μηνιαίως, ενώ οι… κακές γλώσσες λένε ότι ήταν ο μεγαλύτερος μισθός στην Εθνική Τράπεζα.
Αλλωστε, για την τοποθέτηση του Κυρ. Μητσοτάκη στην Εθνική Τράπεζα είχε εκφραστεί –με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο– και ο επικεφαλής της Ενωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης, ο οποίος μιλώντας στην εκπομπή «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη στο Mega είχε υποστηρίξει: «…τον γιο του, τον Κυριάκο, τον έβαλε ο Σημίτης στην τράπεζα. Θυμάστε πώς ήρθε ο Κυριάκος στην Ελλάδα; Παρακάλεσε ο γέρος Μητσοτάκης τον Σημίτη και τον έβαλαν σε θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας με μισθό 6 εκατομμύρια δραχμές τον μήνα».
Ο Κυρ. Μητσοτάκης διατηρεί μέχρι και σήμερα φιλικές σχέσεις με την οικογένεια Καρατζά, αφού σύμφωνα με δημοσιεύματα φιλοξενήθηκε το καλοκαίρι του 2017 στη βίλα του γιου του Θ. Καρατζά, Βασίλη Καρατζά. Κατά τα ίδια δημοσιεύματα, ο Κυρ. Μητσοτάκης φέρεται να συναντήθηκε το ίδιο καλοκαίρι και με τον πρώην πρωθυπουργό Κ. Σημίτη.
Αναφορικά με την πορεία του στον τραπεζικό κλάδο, ο πρωθυπουργός παρέμεινε στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών έως το 2003. Αξίζει να σημειωθεί ότι ως επικεφαλής της συγκεκριμένης εταιρείας της Εθνικής ο Κυρ. Μητσοτάκης ασκούσε εμμέσως εξουσία και στη Fintrust, μια και η NBG Greek Fund ήταν μέτοχος της Fintrust.
Συμμετοχή σε ΔΣ ιδιωτικής εταιρείας
Αυτή δεν ήταν η μοναδική επαγγελματική δραστηριότητα του Κυρ. Μητσοτάκη, αφού την ίδια περίοδο και σχεδόν παράλληλα με τη σταδιοδρομία του στην Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών συμμετείχε και στην εταιρεία Inform Π. Λύκος ΑΕ Βιομηχανία, Παραγωγής, Επεξεργασίας και Ανάπτυξης Συστημάτων Εντυπης Πληροφορικής. Σύμφωνα με ΦΕΚ που εκδόθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2000, ο Κυρ. Μητσοτάκης ήταν μεταξύ των μελών του ΔΣ της συγκεκριμένης εταιρείας. Ο πρωθυπουργός εμφανίζεται να συμμετέχει στο ΔΣ και σε άλλο ΦΕΚ που εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2002.
Είναι αξιοσημείωτο ότι κατά τη διάρκεια έκτακτης συνέλευσης ο τότε διευθύνων σύμβουλος Νικόλαος Λύκος είχε σχολιάσει χαρακτηριστικά: «… Το νέο ΔΣ στην πλειοψηφία του αποτελείται από μέλη που δεν μετέχουν στη διοίκηση της εταιρείας αλλά είναι διακεκριμένες προσωπικότητες της επιχειρηματικής σκηνής…».
Η εξαγορά και το ζήτημα ηθικής τάξης
Η ιστορία δεν σταματάει εκεί. Τον Απρίλιο του 2002 η Inform Π. Λύκος προχώρησε στην εξαγορά του 51% της Fintrust AE, της εταιρείας δηλαδή στην οποία μέτοχος ήταν το fund της Εθνικής, το οποίο διαχειριζόταν η Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών στην οποία προΐστατο ο Κυρ. Μητσοτάκης. Δύο μήνες μετά η Inform Π. Λύκος απέκτησε ακόμη 16.429 μετοχές της Fintrust ΑΕ, ανεβάζοντας το ποσοστό που κατείχε στο 61%.
Με άλλα λόγια, ο Κυρ. Μητσοτάκης συμμετείχε ταυτόχρονα στη διοίκηση εταιρείας τραπεζικού ομίλου του δημοσίου και στο ΔΣ ιδιωτικής εταιρείας, η οποία μάλιστα στη συνέχεια αγόρασε εταιρεία από τον επίμαχο τραπεζικό όμιλο. Και μάλιστα όχι μια τυχαία εταιρεία του ομίλου αλλά αυτή στην οποία μέτοχος είναι fund το οποίο διαχειριζόταν εκ της θέσεώς του στον όμιλο ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης. Φυσικά για τον ίδιο δεν φαντάζει πιθανό να υπήρχε ζήτημα ηθικής τάξης…
Λίγο καιρό μετά πάντως, το 2003, ο Κυρ. Μητσοτάκης παραιτήθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών. Υστερα από μερικούς μήνες άρχισε η πολιτική του σταδιοδρομία, αφού εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής.
Διευθυντής… εν κρυπτώ σε τρεις ακόμη εταιρείες
Υπάρχει ακόμη μια πτυχή όμως που προκύπτει από το βιογραφικό τού πρωθυπουργού. Ο Κυρ. Μητσοτάκης ορίστηκε στις 9 Αυγούστου 2002 διευθυντής της λονδρέζικης εταιρείας Forth Photonics Limited, που πλέον έχει μετονομαστεί σε Dysis Medical Limited. Σκοπός της εταιρείας ήταν μεταξύ άλλων η διαχείριση ακινήτων, εμπορικών σημάτων και δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Ως μέτοχος της εταιρείας φαινόταν τότε μια άλλη εταιρεία της Εθνικής Τράπεζας, η NBG Technology LP, που με τη σειρά της διοικούνταν τότε από την Εθνική Τράπεζα, το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Fund και τη Γενική Τράπεζα Ελλάδος. Πώς ορίστηκε διευθυντής της λονδρέζικης εταιρείας ο Κυρ. Μητσοτάκης και αν αυτό προβλεπόταν επειδή αυτή ελεγχόταν από την Εθνική Τράπεζα δεν το γνωρίζουμε, αφού αυτό τον επαγγελματικό σταθμό του ο πρωθυπουργός δεν τον έχει γνωστοποιήσει ποτέ.
Αντίστοιχα, δεν έχει γνωστοποιήσει ότι το ίδιο χρονικό διάστημα ήταν διευθυντής σε ακόμη δύο εταιρείες. Οπως αναγράφεται στο έγγραφο διορισμού του στη θέση διευθυντή στη Forth Photonics Limited, ο Κυρ. Μητσοτάκης ήταν τότε επίσης διευθυντής στις εταιρείες Agris και iVen. Το NBG Greek Fund είχε μετοχές στην Agris ΑΕ, τις οποίες πούλησε το 2006 αντί 2,5 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, η εταιρεία iVen ΑΕ (Καινοτόμες Επιχειρήσεις ΑΕ) ανήκε στον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας. Τώρα, το αν ο Κυρ. Μητσοτάκης είχε διευθυντική θέση σε αυτές τις εταιρείες επειδή αποτελούσαν θυγατρικές της Εθνικής και, κυριότερα, γιατί πρόκειται για προϋπηρεσία την οποία διατηρεί μέχρι και σήμερα κρυφή παραμένουν άγνωστα. Φανταζόμαστε ότι ο πρωθυπουργός κατά την προσφιλή του τακτική δεν θα θελήσει να δώσει κάποια απάντηση.