Οταν ρώτησαν τον μεγάλο παιδαγωγό Δημήτρη Γληνό ποια είναι η άποψή του για το εκπαιδευτικό μας σύστημα απάντησε: «Το σχολείο στην Ελλάδα λειτουργεί άψογα ώστε να διαμορφώνει πολίτες που θα αναπαράγουν το σύστημα και είναι απολύτως ανίκανο να διαμορφώσει έναν υπεύθυνο πολίτη που θα κατορθώσει να το ανατρέψει ή έστω να το αμφισβητήσει».
Το δημόσιο πανεπιστήμιο –ξεφεύγοντας από τον κανόνα– κατόρθωσε να ανατρέψει τους όρους του κλάσματος της εφαρμοζόμενης εκπαιδευτικής πολιτικής και έγινε εχθρός της άρχουσας τάξης, γιατί δεν αποτελεί στιβαρό συστημικό θεσμό γι’ αυτήν, αφού οι φοιτούντες δεν είναι συνετοί, δεν υπακούουν άνευ αντιρρήσεως, δεν κάθονται ήσυχοι στις θέσεις τους, σκυφτοί, μουγκοί και σοβαροφανώς βλοσυροί.
Το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι δύσκολα ελεγχόμενο από την παντοκρατορία του υπουργείου (Παιδείας και αναφανδόν Θρησκευμάτων) και από το μακρύ του χέρι, τους «πεφωτισμένους» καθηγητές.
Αντίθετα, το δημόσιο πανεπιστήμιο έχει αποδείξει ότι είναι απείθαρχο σε κάθε καταπιεστικό θεσμό, αποθεώνει τον άνθρωπο αναζητώντας την αλήθεια του, αμφισβητεί και απορρίπτει τις απαντήσεις-συνταγές των «φωτεινών» μυαλών του ακαδημαϊκού σκοταδισμού, ζυμώνεται με τα κατώτερα στρώματα της κοινωνίας (αφού κυρίως από αυτά προέρχεται), πάει κόντρα ακόμη και στη συλλογική βούληση όταν αντιστρατεύεται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα (π.χ. ξενοφοβία, ρατσισμός) και μπαίνει μπροστά και εξεγείρεται όταν η συλλογική βούληση (σιδερόφρακτη) αναζητά πεδίο έκφρασης.
Ενα τέτοιο πανεπιστήμιο αντιμετωπίζεται από το σύστημα με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως:
• Η συνεχής κατασυκοφάντηση που παίρνει μορφή ιδεοληψίας.
Το πανεπιστήμιο προβάλλεται ως το εκκολαπτήριο των αναρχικών και μπάχαλων, το άντρο των παραβατικών και τρομοκρατών, το λίκνο των αριστερών-άθεων και απάτριδων, ο χώρος όπου διακινούνται ελεύθερα πάσης φύσεως ναρκωτικά, το σημείο ανάπτυξης της πορνείας και της σωματεμπορίας, ο προνομιακός χώρος του παρεμπορίου των αλλοδαπών «φτωχοδιάβολων».
Αυτό όμως το κατασυκοφαντημένο πανεπιστήμιο φιγουράρει σε περίοπτες θέσεις (από 400-950) στη διεθνή αξιολόγηση και κατάταξη όλων των πανεπιστημίων της γης, όταν τα αντίστοιχα φημισμένα ιδιωτικά κολέγια κατατάσσονται στις θέσεις 4.500 και άνω.
• Η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου.
Η ανάγκη της προστασίας των ακαδημαϊκών ελευθεριών και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών δημιούργησε την ανάγκη (από το 1859!) του άγραφου νόμου της «προστασίας των επιστημών», ενώ η με νόμο προστασία του ασύλου έγινε το 1982.
Στη διαδρομή αυτών των 160 ετών έγιναν πολλές προσπάθειες κατάργησής του και πολλοί αγώνες (κάποιοι αιματηροί) υπεράσπισής του. Απαντες αναγνώριζαν την ισχύ του ασύλου και κανείς δεν το αμφισβητούσε. Ακόμη και η χούντα στις δύο εξεγέρσεις της Νομικής χρειάστηκε την άδεια των πρυτανικών αρχών για να επέμβει, ενώ μετά την εισβολή του τανκς στο Πολυτεχνείο αισθάνθηκε την ανάγκη να δικαιολογήσει την αιματηρή παραβίασή του.
Ομως τόσο το άσυλο όσο και το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων προκαλούν αλλεργίες στο σύστημα, που για μία ακόμη φορά έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο: πρώτα στήνουμε τις μάγισσες-ξόανα και μετά τις κυνηγάμε.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη από τις πρώτες νομοθετικές πράξεις που ψήφισε ήταν η ουσιαστική κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου.
• Η υποχρηματοδότηση της παιδείας.
Η απαξίωση του δημόσιου πανεπιστημίου γίνεται κυρίως με την υποχρηματοδότηση της παιδείας. Η κ. υπουργός δεν γνωρίζει ποιο ποσοστό του ΑΕΠ διατίθεται για την παιδεία, αλλά γνωρίζει καλά την επιχορήγηση (με 292.755,21 ευρώ) που υπέγραψε για τα σχολεία του εξωτερικού, ότι περιέκοψε τα 2 εκατομμύρια ευρώ από τη χρηματοδότηση των 14 πανεπιστημίων για 65 διετή προγράμματα σπουδών στα οποία θα σπούδαζαν 1.500 φοιτητές τον χρόνο προκειμένου να χρηματοδοτήσει τη θεολογική σχολή της Βοστόνης στην οποία σπουδάζουν 100 άτομα που πληρώνουν δίδακτρα.
• Η εξομοίωση των πτυχίων των ιδιωτικών ΙΕΚ με το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Το bypass της συνταγματικής επιταγής του άρθρου 16 όπου ορίζεται ότι «η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν ΝΠΔΔ με πλήρη αυτοδιοίκηση» έγινε με την ψήφιση (από τη ΝΔ) της εξομοίωσης των ιδιωτικών ΙΕΚ με το δημόσιο πανεπιστήμιο. Οι αποτυχόντες στις πανελλήνιες αποκτούν εξομοιωμένο πτυχίο εφόσον μπορούν να το πληρώσουν.
Η ΝΔ αποδεδειγμένα μισεί τη δημόσια παιδεία αφού αντιστρατεύεται τα λόγια της Margaret Mead: «Τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται πώς να σκέφτονται, όχι τι να σκέφτονται».
Ο Θύμιος Γεωργόπουλος είναι οικονομολόγος
