«Ο Κόσμος και ο Ανθρωπος» – Στο Hot.Doc History με το Documento την Κυριακή 9 Ιουλίου

Στο ερώτημα ποιος επικαθορίζει την πορεία του Ανθρώπου -«η Γεωγραφία δημιουργεί την Ιστορία ή η Ιστορία αντεπιδρά και χτίζει τον Κόσμο»- απαντά το βιβλίο του Hot.Doc History που θα βρείτε την Κυριακή μαζί με το Documento. Ο πλανήτης, όπως τον ξέρουμε σήμερα, είνα αποτέλεσμα μιας διαρκούς αναζήτησης για νέους, καλύτερους, τόπους.

Μιας ακατάπαυστης όσμωσης πολιτισμών, εφευρέσεων, προϊόντων, τεχνολογιών. Και αλλαγής του από τις ανθρώπινες επεμβάσεις.

Ανατρέχουμε στον πρωτόγονο τροχό των Σουμερίων, την πρώτη οδοποιία, την απεικονιστική γραφή. «Μεταναστεύουμε» στην Αίγυπτο των πυραμίδων και της Ιατρικής. Κάνουμε ένα άλμα στην αθηναϊκή Εκκλησία του Δήμου, τη μεγάλη Ιωνική φιλοσοφία, την απαράμιλλη αρχιτεκτονική.

Αναζητούμε τα πολιτισμικά ίχνη των Αράβων στην Ισπανία όπου κατασκεύασαν το πρώτο χαρτί στην Ευρώπη· «μεταφυτεύοντας» μια κινέζικη εφεύρεση. Τις αλλαγές που επέφεραν στο τοπίο της Σικελίας με τις καλλιέργειες τους. Την ισπανική δημιουργία του «Νέου Κόσμου» που χτίστηκε πάνω στα κόκαλα των Ινδιάνων. Σκάβουμε στο υπέδαφος του Μανχάταν και ανακαλύπτουμε τις πατημασιές των Ινδιανών Λενάπε που πούλησαν τον σύγχρονο «Ομφαλό της Γης» στους Ολλανδούς για 60 φιορίνια.

Διερευνούμε τις προϋποθέσεις που οι κάτοικοι της μονίμως πλημμυρισμένης Ολλανδίας δημιούργησαν τη χώρα τους χτίζοντας αναχώματα στη θάλασσα. Γιατί η απομονωμένη Αγγλία αναδείχτηκε θαλασσοκράτειρα και αποικιακή αυτοκρατορία. Γιατί η αχανής Ρωσία είναι τόσο ευπρόσβλητη σε εισβολές και ταυτόχρονα τόσο απρόσβλητη.

Εξηγούμε γιατί η Ευρασία παραμένει η «Μεγάλη σκακιέρα» του Μπρζεζίνσκι. Τις αλλαγές που θα φέρει ο «Νέος Δρόμος του Μεταξιού» που αθόρυβα και μεθοδικά προωθούν η Κίνα και άλλες 90 χώρες. Στο τέλος επισκοπούμε τον πλανήτη από το διάστημα και βλέπουμε τα ίχνη –κατασκευστικά, οικολογικά– που έχουμε χαράξει στον φλοιό του.

Οι συγγραφείς καταλήγουν σε συμπεράσματα. Η σχέση Γεωγραφίας και Ιστορίας δεν μπορεί να είναι απαρέκκλιτα ντετερμινιστική. Δηλαδή ότι το συγκεκριμένο γεωγραφικό τοπίο «παράγει» έναν δεδομένο πολιτισμό. Θέση άτοπη καθώς οι παράμετροι είναι άπειρες και σύνθετες, με υψηλό βαθμό απροσδιοριστίας. Η αλληλεπίδραση είναι μια πρώτη απάντηση· η τεκμηρίωση σε 100 σελίδες.