Η τέλεια κρίση για ακραίες φωνές που αντιδρούν με συνωμοσιολογικό τρόπο στο κατεστημένο
«Δεν υπάρχει πλέον αστυνομία, έχουμε κερδίσει!» φώναξε ένας από τους περίπου 38.000 Γερμανούς διαδηλωτές, κυρίως αρνητές της πανδημίας, που κατέβηκαν στους δρόμους του Βερολίνου την περασμένη εβδομάδα για να διαμαρτυρηθούν για την αυστηροποίηση των μέτρων κατά του κορονοϊού. Οι σκηνές που ακολούθησαν με τους δεκάδες ακροδεξιούς ακτιβιστές να ανεμίζουν υπερήφανοι τη σημαία του γερμανικού Ράιχ, να σπάνε τον αστυνομικό κλοιό, να φωνάζουν «Η Μέρκελ πρέπει να φύγει!» και να επιχειρούν να εισβάλουν στο κτίριο της ομοσπονδιακής Bουλής ήρθαν να επιβεβαιώσουν την αυξανόμενη ανησυχία ότι η πανδημία αποτελεί πρώτης τάξης ευκαιρία για τις ακροδεξιές ομάδες να ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους και να αναπτυχθούν.
«Από τις πρώτες ακόμη διαδηλώσεις οι ακροδεξιές ομάδες έχουν επηρεάσει το κίνημα διαμαρτυρίας για τον κορονοϊό. Οι ακροδεξιοί είναι εκεί και πρόκειται να καταλάβουν εντελώς το κίνημα» δήλωσε ο Γιοργκ Γάντεκ, αντιπρόεδρος του συνδικαλιστικού κινήματος της γερμανικής αστυνομίας.
Παγκόσμιος αντι-Covid αγώνας
Παρόμοια συναισθήματα και αντίστοιχες εικόνες υπήρξαν και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η πλατεία Τραφάλγκαρ στο Λονδίνο γέμισε με περίπου 1.000 μέλη αντιεμβολιαστικών κινήσεων και κάθε λογής συνωμοσιολόγους που χωρίς καμία προστασία ζητούσαν «τέλος στην ιατρική τυραννία». Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι η ακροδεξιά χρησιμοποιεί τον κορονοϊό ως δικαιολογία για να επιτεθεί στους Ασιάτες επειδή τους θεωρεί υπεύθυνους για την πανδημία.
Περίπου 300 πολέμιοι της πανδημίας διαδήλωσαν στο Παρίσι κατά της απόφασης της κυβέρνησης να καταστήσει υποχρεωτική τη χρήση μάσκας σε όλους τους δημόσιους χώρους. «Είμαι μια θυμωμένη πολίτης που ζει με μέτρα που περιορίζουν την ελευθερία της χωρίς να υπάρχει καμία ιατρική δικαιολογία» φωνάζει η διαδηλώτρια Σοφί, ενώ ένα πλακάτ δίπλα της γράφει «Σταματήστε τα ψέματα».
Περίπου 1.000 άτομα συγκεντρώθηκαν στη Ζυρίχη με αίτημα την «Επιστροφή στην ελευθερία», ενώ στη Μαδρίτη 3.000 αρνητές του κορονοϊού διαδήλωσαν τον Αύγουστο σε δρόμους και πλατείες.
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού γονείς με τα παιδιά τους συγκεντρώθηκαν στη Βοστόνη φωνάζοντας «ελευθερία» για να διαδηλώσουν κατά του υποχρεωτικού εμβολίου της γρίπης, την ώρα μάλιστα που η πανδημία ξεκληρίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η συνταγή της επιτυχίας
Η επιτυχία των κινημάτων κατά του κορονοϊού έγκειται στο γεγονός ότι οι οργανωτές έχουν καταφέρει να προσελκύσουν όχι μόνο ακροδεξιούς αλλά ένα ευρύ φάσμα πολιτών: από αρνητές του ιού και θεωρητικούς συνωμοσιολόγους μέχρι αντιεμβολιαστές που βλέπουν τα μέτρα κατά του κορονοϊού ως προσβολή στη δημοκρατία.
«Οι δρόμοι γεμίζουν από οπαδούς του Χάρε Κρίσνα έως θιασώτες του Αδόλφου Χίτλερ. Πρόκειται για πολύ διαφορετικό πλήθος, αλλά αυτό που ενώνει τους ανθρώπους είναι μια θυμωμένη δυσαρέσκεια με το κατεστημένο. Είναι ένα μείγμα λαϊκιστικής και εγωιστικής οργής» επισημαίνει ο ειδικός στον ακροδεξιό εξτρεμισμό και διευθυντής του γερμανικού Ινστιτούτου Δημοκρατίας και Κοινωνίας των Πολιτών Μαθάιας Κουέντ.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι στη Γερμανία αυτή η οργή των πολιτών έρχεται σε μια περίοδο που η κυβέρνηση της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ απολαμβάνει υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης και δημοτικότητας, αφού κατάφερε να διαχειριστεί πολύ καλά την πανδημία. Για ορισμένους ειδικούς όμως αυτή είναι και η παγίδα στην οποία έπεσε. Οι Γερμανοί αποτελούν θύματα της ίδιας της επιτυχίας τους από τη στιγμή που ο χαμηλός αριθμός των θυμάτων έχει δημιουργήσει υποψίες σε ορισμένα τμήματα της κοινωνίας ότι ο ιός είναι λιγότερο επικίνδυνος απ’ όσο ισχυρίζονται οι αρχές.
Η τέλεια κρίση
Αυτό που προκαλεί προβληματισμό είναι ότι ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι η ακροδεξιά αποτελεί μειονότητα στις διαδηλώσεις, η αλήθεια είναι ότι ριζοσπαστικοποιείται. Καθώς ο αριθμός θανάτων από κορονοϊό αυξάνεται και οι κυβερνήσεις λαμβάνουν όλο και πιο περιοριστικά μέτρα, εξτρεμιστικά κινήματα βρίσκουν συνεχώς πρόσφορο έδαφος σε περιθωριακές πλατφόρμες στο διαδίκτυο για να διαδώσουν ψευδείς ειδήσεις και να μεγαλώσουν το κοινό τους.
Οι αρχές παγκοσμίως βρίσκονται σε εγρήγορση εδώ και μήνες, με τους υπερασπιστές των πολιτικών δικαιωμάτων να προειδοποιούν ότι η πανδημία μπορεί να ενεργοποιήσει ακόμη και τις πιο ακραίες νεοναζιστικές ομάδες. Ακροδεξιές ομάδες έχουν κάνει την εμφάνισή τους στο Μίσιγκαν και άλλες αμερικανικές πολιτείες όπως το Οχάιο και το Κεντάκι ήδη από τον περασμένο Απρίλιο, όταν ξέσπασαν οι πρώτες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις κατά του lockdown. Συντηρητικές ένοπλες ομάδες πολιτοφυλάκων, θρησκευτικοί φονταμενταλιστές, αντιεμβολιαστικές ομάδες και άλλα στοιχεία της ριζοσπαστικής Δεξιάς πιστεύεται ότι έχουν κατέβει στους δρόμους και διαδηλώνουν από τους πρώτους μήνες της πανδημίας.
Η επίθεση στην εβραϊκή συναγωγή στη Χάλε της ανατολικής Γερμανίας τον περασμένο Οκτώβριο και οι δύο επιθέσεις έξω από μπαρ με ναργιλέδες στην πόλη Χανάου στην Εσση της Γερμανίας τον περασμένο Φεβρουάριο υποδηλώνουν ότι ο ακροδεξιός εξτρεμισμός και η ακροδεξιά τρομοκρατία δεν έπαψαν να υπάρχουν, αλλά αναζητούσαν την κατάλληλη ευκαιρία για να ανθήσουν.
«Τέτοιες διαδηλώσεις είναι ιδανικό περιβάλλον για ριζοσπαστικά κινήματα ώστε να κερδίζουν όλο και περισσότερους οπαδούς για τις ιδεολογίες τους» δήλωσε στους «Financial Times» ο Σεμπάστιαν Φίντλερ, επικεφαλής του αστυνομικού σωματείου BDK.
Το ερώτημα είναι αν το ξέσπασμα της πανδημίας αποτελεί την τέλεια κρίση για αυτά τα κινήματα, όπως ήταν το προσφυγικό το 2015. Ακόμη όμως και αν η ακροδεξιά δεν έχει βρει τα πατήματά της, η πιθανή επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομίας και η αύξηση της ανεργίας πιθανότατα θα αλλάξουν την εξίσωση.
