Οι ζημιές που έκανε τους 16 μήνες που έμεινε στο υπουργείο Ενέργειας
Κουίζ: η μετακίνηση του Κωστή Χατζηδάκη στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έγινε επειδή είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις Πισσαρίδη στο ασφαλιστικό ή μήπως, επειδή τα έκανε μαντάρα στο υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, έπρεπε να έρθει άλλος στη θέση του για να συμμαζέψει ό,τι συμμαζεύεται;
Η απάντηση είναι η δεύτερη επιλογή καθώς η δογματική ιδεοληψία του Κ. Χατζηδάκη υπέρ της ελεύθερης αγοράς, χωρίς καμία έγνοια για τα νούμερα, τα κόστη και την παραγωγή τον οδήγησαν σε μεγάλα λάθη κατά τη 16μηνη θητεία του στο ΥΠΕΝ. Λάθη τα οποία διατάραξαν τις σχέσεις της υποτιθέμενης φιλοεπενδυτικής κυβέρνησης της ΝΔ με μεγάλους διεθνείς παίκτες των ΑΠΕ, λάθη τα οποία απειλούν τη βιωσιμότητα της ελληνικής ενεργοβόρας βιομηχανίας, λάθη τα οποία θα επιφέρουν νέες αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος μες στο 2021.
Οι βασικές κατευθύνσεις της πολιτικής της ΝΔ που ο Κ. Χατζηδάκης κλήθηκε να εφαρμόσει στο ΥΠΕΝ ήταν η δρομολόγηση της ιδιωτικοποίησης μεγάλων δημόσιων ενεργειακών υποδομών, που πράγματι ξεκίνησε με τον διαγωνισμό για την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, και η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων της ΔΕΗ, ακόμη και σε βάρος των οικονομικά αδύναμων οφειλετών της, οι οποίοι βαφτίστηκαν μαζικά «κακοπληρωτές».
Ποιοι πλήρωσαν την τρύπα του ΕΛΑΠΕ
Για να βελτιώσει τα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ ο Κ. Χατζηδάκης προχώρησε σε αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος κατά 18% τον Αύγουστο του 2019. Αυτή η ενέργεια για να μην «τσούξει» συνοδεύτηκε από παράλληλη μείωση του τέλους ΕΤΜΕΑΡ, του τέλους δηλαδή από το οποίο πληρώνονται όσοι παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα με φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες. Με τον τρόπο αυτό άνοιξε μια τεράστια τρύπα στον λογαριασμό του ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) όπως το είχε ξανακάνει η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου κάποια χρόνια πριν. Αυτή η τρύπα όμως, επειδή εν έτει 2020 στις ελληνικές ΑΠΕ δεν δραστηριοποιούνται μόνο μικροί όπως το 2012 αλλά και μεγάλοι και πολύ μεγάλοι έως και διεθνείς παίκτες, δεν γινόταν να μπαλωθεί με μια έκτακτη εισφορά στις ΑΠΕ. Οπότε τα πειράματα Χατζηδάκη με τις χρεώσεις της ΔΕΗ προκάλεσαν τελικά τις διαμαρτυρίες των ξένων πολυεθνικών της πράσινης ενέργειας στον Μητσοτάκη και τον τελικό επιμερισμό του κόστους του λογαριασμού σε όλους: λίγο στους ίδιους τους επενδυτές ΑΠΕ, λίγο με πρόσθετη φορολογία στο πετρέλαιο κίνησης, λίγο στον πολύ κόσμο που δεν θα έχει οικονομικό όφελος από τη μείωση των ΥΚΩ το 2021, καθώς με αυτή θα κλείσει την τρύπα του ΕΛΑΠΕ.
Εκεί όμως που ο Κ. Χατζηδάκης τα έκανε 100% μαντάρα ήταν με την εισαγωγή του target model, της υλοποίησης του τελευταίου βήματος για τη θεωρητικά πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στην Ελλάδα. Υπήρξαν ηλεκτροπαραγωγοί που του συνέστησαν να μην το κάνει γιατί θα έβγαζε επιπλέον κόστη, εκείνος όμως είχε ακλόνητη πίστη στην «ελεύθερη αγορά».
Εφερε αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας
Η εφαρμογή του target model έγινε την 1η Νοεμβρίου 2020, συνοδεύτηκε με τα γνωστά μεγαλόστομα περί «υποχρέωσης της χώρας απέναντι στην Ευρώπη» και «τελικού οφέλους για τους καταναλωτές», αλλά το αποτέλεσμα ήταν μεγάλες αυξήσεις έως 50% της τιμής της κιλοβατώρας στη χονδρική, τις οποίες ο υπουργός Ενέργειας έσπευσε να αποδώσει σε «παιδική ασθένεια» της αγοράς.
Οι τιμές υποτίθεται ότι θα αρχίσουν να πέφτουν όταν γίνει η διασύνδεση της αγοράς της Ελλάδας με της Ιταλίας και της Βουλγαρίας στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021 και κυρίως έπειτα από ενάμιση χρόνο εφαρμογής του target model. Υποτίθεται…
Επί του παρόντος όμως, οι τεράστιες ανοδικές πιέσεις που προκάλεσε η εισαγωγή του target model στη χονδρική θα αρχίσουν να φαίνονται από το 2021 και στη λιανική. Στη χαμηλή τάση τη νύφη θα πληρώσουν από τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2021 τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις που ηλεκτροδοτούνται από εναλλακτικούς παρόχους, εταιρείες δηλαδή που κάνουν μόνο εμπορία (όχι π.χ. η ΔΕΗ και η Protergia που ως παραγωγοί ρεύματος έχουν άλλα περιθώρια απορρόφησης του πρόσθετου κόστους της λεγόμενης «αγοράς εξισορρόπησης» ανακοίνωσαν ότι δεν θα κάνουν αυξήσεις τιμολογίων το 2021).
«Ζεματάει» το κόστος ενέργειας το 2021 για την ελληνική βιομηχανία
Για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας βιομηχανίας, ενεργοβόρας και μη, οι αυξήσεις που έφερε το target model είναι κόκκινο, κατακόκκινο πανί. Σύμφωνα με το Δελτίο Εξελίξεων στη Βιομηχανία του ΙΟΒΕ μηνός Δεκεμβρίου, που έγινε με αίτημα της Ελληνικής Παραγωγής, δηλαδή του συνδέσμου ενεργοβόρων ελληνικών βιομηχανιών, ήδη από τον Οκτώβριο του 2020, πριν από την εισαγωγή του target model, το κόστος ενέργειας στην Ελλάδα ήταν 3,3 φορές υψηλότερο από των χωρών του Nord Pool, της «ελεύθερης αγοράς» που καλύπτει τη μισή και πλέον Ευρώπη (χώρες Βαλτικής, Σκανδιναβίας, κεντρικής και δυτικής Ευρώπης έως τη Γαλλία). Η πρόταση για τα νέα τιμολόγια υψηλής τάσης του έτους 2021 που κατέθεσε η ΔΕΗ στην Ελληνική Παραγωγή τον Δεκέμβριο περιλαμβάνει πρόσθετες αυξήσεις κόστους της τάξης του 20% έως 40% σε σχέση με πέρσι, με κατάργηση όλων των μέχρι σήμερα διευκολύνσεων, στο όνομα των αυξήσεων που έφερε η εφαρμογή του target model. Δεν μπορείς να έχεις βιομηχανία με κόστος ενέργειας πέντε φορές υψηλότερο από της υπόλοιπης Ευρώπης. Γι’ αυτό γύρω στα Χριστούγεννα εκπρόσωποι της Ελληνικής Παραγωγής ζήτησαν παρέμβαση της κυβέρνησης επισείοντας τον κίνδυνο «να σβήσουν φουγάρα». Εφόσον όμως δεν υπάρχει ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας χωρίς βιομηχανία ενώ η μείωση του κόστους ενέργειας για τη βιομηχανία φιγουράρει ως ένας από τους κεντρικούς στόχους της έκθεσης Πισσαρίδη, η ζητούμενη παρέμβαση φαίνεται ότι έγινε και οδήγησε στην έξοδο του «μεταρρυθμιστή» Χατζηδάκη από το ΥΠΕΝ, λόγω ακριβώς της καταστροφικής επιμονής του στο target model.
