Πώς η έρευνα για τον πακτωλό χρηµάτων που δόθηκε στις τράπεζες του Κατάρ έφερε στην επιφάνεια στοιχεία που οδηγούν σε ένα διεθνές σκάνδαλο
Το όνοµα του Κριστιάν Κοµέρ, του Λιβανοκαναδού επιχειρηµατία µε τις εκατοντάδες επενδύσεις σε όλο τον κόσµο, άρχισε να γίνεται γνωστό στον Καναδά µόλις τον Νοέµβριο του 2024. Ο Καναδός δηµοσιογράφος Ζαν-Φρανσουά Κλουτιέρ, διερευνώντας εξονυχιστικά τους λόγους για τους οποίους το Ταµείο Κατάθεσης και Επένδυσης του Κεµπέκ (Caisse de dépôt et placement du Québec – CDPQ) έδωσε 63,7 εκατοµµύρια δολάρια Καναδά το 2014 για επενδύσεις σε τρεις τράπεζες του Κατάρ, «έπεσε» πάνω σε ένα διεθνές σκάνδαλο. Οι δύο από τις τρεις τράπεζες διώκονταν στο Λονδίνο για τη χρηµατοδότηση της τροµοκρατικής οργάνωσης Αλ Νούσρα στη Συρία και ανάµεσα στα ονόµατα των κατηγορουµένων φιγουράριζε και εκείνο του Κοµέρ.
Το περίεργο όµως της υπόθεσης ήταν ότι δεν υπήρχε το παραµικρό στοιχείο για τον Κοµέρ στον Καναδά. Αντιθέτως, κάθε σχετική έρευνα κατέληγε στο κενό αποδεικνύοντας πως η υπόθεση αυτή παραµένει µέχρι και σήµερα γεµάτη από σκιές. Ο δηµοσιογράφος Ζαν-Φρανσουά Κλουτιέρ µιλά στο Documento για την έρευνά του και το έρεβος που κρύβεται πίσω από τις επενδυτικές χρηµατοδοτήσεις. Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα από την αρχή.
Ο Καναδάς επένδυσε σε τράπεζες του Κατάρ
Το 2014 το CDPQ, το οποίο αποτελεί έναν σηµαντικό δηµόσιο οικονοµικό θεσµό του Καναδά που διαχειρίζεται το συνταξιοδοτικό και ασφαλιστικό πρόγραµµα στην καναδική επαρχία του Κεµπέκ, επένδυσε 63,7 εκατ. δολάρια Καναδά σε τρεις τράπεζες του Κατάρ. Συγκεκριµένα, η επένδυση αφορούσε την εθνική τράπεζα του Κατάρ, την Doha Bank και τη Masraf Al Rayan. Μάλιστα, το CDPQ είχε τονίσει ότι για κάθε επένδυση που πραγµατοποιείται τηρούνται αυστηρά κριτήρια. Βέβαια, η αλήθεια ήταν τελείως διαφορετική.
Ο πακτωλός χρηµάτων που δόθηκε στις τράπεζες του Κατάρ άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, µε αποτέλεσµα να ξεκινήσει µια µεγάλη δηµοσιογραφική έρευνα στον Καναδά, η οποία τελικά έφερε στην επιφάνεια πολύ σοβαρά στοιχεία, που οδηγούν σε ένα διεθνές σκάνδαλο. Η εθνική τράπεζα του Κατάρ και η Doha Bank κατηγορούνταν ότι συµµετείχαν στη χρηµατοδότηση της τροµοκρατικής οργάνωσης Αλ Νούσρα, η οποία ήταν η πιο επιθετική και επιτυχηµένη δύναµη των τζιχαντιστών, σύµφωνα µε δηµοσίευµα της αµερικανικής εφηµερίδας «Washington Post» το 2012.
Βάσει της έρευνας του δηµοσιογράφου Ζαν-Φρανσουά Κλουτιέρ και της «Εφηµερίδας του Μόντρεαλ» η εν λόγω επένδυση του CDPQ µόνο λογική δεν θεωρήθηκε. «Μου έκανε τροµερή εντύπωση γιατί το CDPQ επένδυσε τόσo πολλά χρήµατα σε τράπεζες του Κατάρ. Ηταν πολύ περίεργο κι αυτό µε ώθησε να ερευνήσω τι συµβαίνει µε αυτές τις τράπεζες. Ψάχνοντας βρήκα την ιστορία του Λονδίνου και τη χρηµατοδότηση της τροµοκρατικής οργάνωσης Αλ Νούσρα µέσω των τραπεζών του Κατάρ και της Ντόχα. Η υπόθεση είχε σταλεί στον εισαγγελέα από το 2020. Υπήρχαν εννέα ενάγοντες Σύριοι, που δήλωσαν ότι µέλη της Αλ Νούσρα τούς απήγαγαν, τους βασάνισαν τόσο τους ίδιους όσο και τις οικογένειές τους και κατέστρεψαν κάθε περιουσιακό τους στοιχείο. Ωστόσο, η έκβαση της υπόθεσης δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς σύµφωνα µε τα µέχρι τώρα δεδοµένα ο φάκελος δεν έχει κλείσει» δήλωσε στο Documento ο Ζαν-Φρανσουά Κλουτιέρ. Μάλιστα, αναφορικά µε την Εθνική τράπεζα του Κατάρ σχολίασε: «Η εθνική τράπεζα φέρεται να παρείχε τραπεζικούς λογαριασµούς σε αρκετούς ανώτερους αξιωµατικούς της Χαµάς».
Ωστόσο, τα περίεργα δεν σταµατούν εδώ.
Ο Καναδός Κοµέρ και οι ισλαµιστές
Στη δικογραφία για τη χρηµατοδότηση της τροµοκρατικής οργάνωσης Αλ Νούσρα δεν ήταν µόνο οι δύο αυτές τράπεζες κατηγορούµενες αλλά και διάφορα πρόσωπα, τα οποία είχαν ισχυρές διασυνδέσεις µε την ελίτ της Μέσης Ανατολής. Ενα από τους εµπλεκοµένους ήταν και ο Κριστιάν Κοµέρ, Λιβανοκαναδός επιχειρηµατίας ιδιαίτερα γνωστός για την… πληθώρα εταιρειών του σε όλο τον κόσµο αλλά και για τις σχέσεις του µε τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ. Το εντυπωσιακό ήταν πως ο Λιβανοκαναδός «µεγιστάνας» µε… τις πολλές εταιρείες και τις ακόµη περισσότερες επενδύσεις είναι ένα πρόσωπο-φάντασµα στον Καναδά.
«Οταν είδα ότι ένα από τα πρόσωπα που εµπλέκεται στην υπόθεση χρηµατοδότησης της Αλ Νούσρα ήταν Καναδός, τότε ενέτεινα την έρευνά µου. Ωστόσο, τα αποτελέσµατα δεν ήταν τα αναµενόµενα. Αν και έχει καναδική υπηκοότητα ο Κοµέρ, στην πραγµατικότητα έχουµε πολύ πολύ λίγα στοιχεία για τον ίδιο στον Καναδά κι αυτό ήταν για µένα τροµερά ενδιαφέρον. Παρά τη συνεχή έρευνά µου, ήταν πάρα δύσκολο να βρεθεί κάτι συγκεκριµένο. ∆εν µπόρεσα να βρω καν πώς απέκτησε την καναδική υπηκοότητα. ∆εν µπόρεσα να βρω προσωπικά ή οικογενειακά στοιχεία ώστε να τα συνδέσω µε τον Κοµέρ ούτε το πότε έλαβε την καναδική υπηκοότητα. Είναι περίεργο» επισήµανε στο Documento ο Ζαν-Φρανσουά Κλουτιέρ. Μάλιστα τόνισε ότι, ενώ ο Κοµέρ έχει επιχειρηµατική δράση σε όλο τον κόσµο, στον επιχειρηµατικό κόσµο του Καναδά είναι «άφαντος».
Παράλληλα, ο Καναδός δηµοσιογράφος σχολιάζοντας τον τρόπο χρηµατοδότησης της Αλ Νούσρα από τις δύο τράπεζες και τον Κοµέρ επισηµαίνει: «Ουσιαστικά µέσω στρατηγικών και επιχειρηµατικών κινήσεων διοχέτευαν χρήµατα στην τροµοκρατική οργάνωση Αλ Νούσρα».
Καταρ-αµένη επένδυση µε στρατό υποστηρικτών
Οι «γαλάζιες» κραυγές περί ελληνικού Ελ Ντοράντο και ο βρόµικος πόλεµος των ΜΜΕ σε όποιον εξέφραζε την αντίθεσή του
Βουλευτές της τότε αντιπολίτευσης που µετέπειτα έγιναν υπουργοί ή πρωθυπουργοί ευλογούσαν µε σειρά παρεµβάσεων την επένδυση που θα έφερνε πακτωλό χρηµάτων στη Ζάκυνθο και παράλληλα επιτίθεντο στην κυβέρνηση Τσίπρα που έδιωχνε τους «ευλογηµένους» επενδυτές. «Θα µπορούσε η Ελλάδα να µετατραπεί σε ένα πραγµατικό επενδυτικό Ελ Ντοράντο, αλλά η κυβέρνησή σας είναι αυτή που τορπιλίζει κάθε νέα επένδυση και υποσκάπτει κάθε υφιστάµενη: ∆ΕΣΦΑ, Ελληνικός Χρυσός, επενδύσεις στη Ζάκυνθο» είχε τονίσει στη Βουλή (10.12.2016) ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως αρχηγός της αντιπολίτευσης.
Είχε προηγηθεί (18.11.2016) ο τότε ανεξάρτητος βουλευτής Χάρης Θεοχάρης που κατέθεσε ερώτηση προς τον τότε υπουργό Οικονοµικών για την «Επένδυση της κρατικής επενδυτικής εταιρείας του Κατάρ Al-Rayyan στη Ζάκυνθο» τονίζοντας ότι θα έφτανε τα 2 δισ. ευρώ. Κατηγορούσε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν ήταν «business friendly» και δεν βοηθούσε την εταιρεία να φτιάξει υποδοµές που θα µοιάζουν µε το τεχνητό νησί «Μαργαριτάρι» του Κατάρ – πώς τα γνώριζε ενώ δεν είχε παρουσιαστεί κανένα πλάνο;
∆ριµεία επίθεση στον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα είχε εξαπολύσει και ο Αδωνης Γεωργιάδης από το τοπικό ραδιόφωνο της Ζακύνθου Στίγµα (9.11.2016), χαρακτηρίζοντάς τον «άχθος αρούρης» επειδή έδιωχνε τους επενδυτές, ενώ τον παροµοίασε µε τον Ερντογάν, που πάνε οι επενδυτές στο γραφείο του και φεύγουν µε ένα προεδρικό διάταγµα στο χέρι ταµάµ για την περίπτωσή τους. Λίγους µήνες µετά (10.1.2017) στον ίδιο σταθµό υπερασπιζόταν µε πάθος την επένδυση-φιάσκο: «Είµαστε σοβαροί; ∆εν θα κάνει επένδυση ο εµίρης στην Ελλάδα γιατί του ενός του πονάει και του άλλου τού βροµάει; Οσους νόµους χρειαστεί θα αλλάξουµε για να έρθουν επενδύσεις».
Ερωτήσεις «γαλάζιων» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη
Η υπεράσπιση της επένδυσης συνεχίστηκε και µετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη Ν∆. Τον Γενάρη του 2020 κατέθεσαν ερώτηση 30 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και συζητήθηκε στη Βουλή στις 5.3.2020. Ο Πάνος Σκουρλέτης ρώτησε τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη: «Είστε µεσίτης; Ντίλερ συµφερόντων; Υπηρετείτε µια αντίληψη που λέει ότι οι νόµοι είναι φυσαρµόνικα;». Αφού επικαλέστηκε ψευδώς ότι υπάρχει δικαστική απόφαση που δικαιώνει τον εµίρη, ο Αδ. Γεωργιάδης απάντησε: «Ναι, εµείς υπηρετούµε ένα µοντέλο όπου θα είµαστε κυβέρνηση φιλοεπενδυτική. Αυτή είναι η διαφορά µας».
Τη σκυτάλη πήραν ως υπουργοί Τουρισµού οι Χ. Θεοχάρης και Βασίλης Κικίλιας. Τον Ιούνιο του 2021 ο Χ. Θεοχάρης έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο νόµου για τη σύσταση ανώνυµης εταιρείας που θα διαχειρίζεται την πουληµένη περιοχή γύρω από το Ναυάγιο: «Στο νοµοσχέδιο του υπουργείου Τουρισµού που βρίσκεται σε διαβούλευση, υπάρχουν διατάξεις για τη διάσωσή του, προκειµένου να γίνει ξανά επισκέψιµο από τους τουρίστες».
Ακολούθησε τροπολογία τελευταίας στιγµής µε χειρόγραφες ηµεροµηνία και ώρα κατάθεσης από τον νέο υπουργό Τουρισµού Β. Κικίλια (17.12.2021) για σύσταση Επιτροπής Πρότυπης Αξιοποίησης της Περιοχής του Ναυαγίου Ζακύνθου η οποία θα διαχειριζόταν την περιοχή «κατά παρέκκλιση κάθε εθνικής και κοινοτικής νοµοθεσίας». Αργότερα (10.2.2022) δήλωσε: «Χρέος µας, πολιτείας και τοπικών φορέων, είναι η διασφάλιση της πρόσβασης στην περιοχή, µε γνώµονα την ασφάλεια κατοίκων και επισκεπτών, ώστε να γίνει το Ναυάγιο βιώσιµο τουριστικό προϊόν πολύ υψηλής ποιότητας».
Ο ρόλος των εκδοτικών συγκροτηµάτων
Προς υπεράσπιση της επένδυσης που δήθεν θα έφερνε «ανάπτυξη» στο νησί, εκδοτικά συγκροτήµατα εξαπέλυσαν βρόµικο πόλεµο σε όποιον εξέφραζε την αντίθεσή του.
«Οι επενδύσεις σε ακίνητα στη Γαλλία, την Ιταλία και τη βόρεια Ευρώπη ευρύτερα, πρέπει να ήταν πολύ πιο απλή διαδικασία για τον πρώην εµίρη του Κατάρ σε σχέση µε ό,τι έχει αντιµετωπίσει στη χώρα µας, για την αγορά λίγων ακινήτων, αξία µερικών δεκάδων εκατ. ευρώ» έγραφε ο Τάσος Τέλλογλου στην «Καθηµερινή» (19.10.2014).
Παρά τις δικαστικές εξελίξεις ο Τ. Τέλλογλου επανήλθε (07.11.2016): «Συνεχίζεται η περιπέτεια του εµίρη του Κατάρ σε Ζάκυνθο και Πάτρα» προσθέτοντας: «Αγωγή κατά του ελληνικού ∆ηµοσίου κατέθεσε η εταιρεία Pimana, αγοράστρια της έκτασης των 15.000 στρεµµάτων στη Ζάκυνθο, µε αίτηµα να αναγνωρισθεί το συµβόλαιο µε το οποίο αγόρασε την επίδικη έκταση τον Απρίλιο του 2014. Η αγωγή ήρθε µετά την απόφαση του δικαστηρίου της Ζακύνθου να αποδεχθεί την πρόσθετη παρέµβαση του ∆ηµοσίου υπέρ της µητρόπολης, της περιφέρειας, του δήµου και των κατοίκων». Αργότερα (4/6/2018) ο ίδιος αρθρογράφος στην ίδια εφηµερίδα έκανε λόγο για «πρώτο βήµα απεµπλοκής για την επένδυση του πρώην εµίρη του Κατάρ στη Ζάκυνθο…».
Στην πρώτη γραµµή και το «Πρώτο Θέµα» (26.9.2016): «Χάνουµε επένδυση 2 δισ. γιατί τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσµου τον κυνηγούν το ∆ασαρχείο, η Εφορία, η Εκκλησία Ζακύνθου, η Πολεοδοµία και ο ΟΑΕ∆».
Στον χορό είχε µπει και η «Realnews» (7/11/2016): «Ανέκδοτο οι επενδύσεις στην Ελλάδα» συµπληρώνοντας: «Την οργισµένη αντίδραση του εµίρη του Κατάρ αποκαλύπτει η Realnews. Ο Αλ Θάνι στρέφεται κατά του ελληνικού δηµοσίου µετά το “µπλόκο” στα επιχειρηµατικά του σχέδια σε Ζάκυνθο, Κέρκυρα και Οξυά».
Η Realνews παρουσίαζε το θέµα (13/11/2016) ως επένδυση που δεν βρήκε πρόσφορο έδαφος: «Τα σχέδια του εµίρη του Κατάρ να επενδύσει στο Ιόνιο περισσότερα από 2 δισεκατοµµύρια ευρώ δεν βρήκαν πρόσφορο έδαφος στην Ελλάδα της βαθιάς οικονοµικής κρίσης. Συµφέροντα, γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, ασυνεννοησία και αδιαφορία των αρµοδίων πάγωσαν ένα από τα µεγαλύτερα επενδυτικά projects σε ολόκληρα τα Βαλκάνια και απέδειξαν για ακόµα µία φορά ότι η Ελλάδα είναι µικρή για µεγάλα όνειρα».
Στην ίδια γραµµή ήταν και ο ιστότοπος capital.gr, µε τον Πέτρο Λάζο στο άρθρο του µε τίτλο «Εκτοξευόµαστε» (26/9/2016) να χαρακτηρίζει «ιδεοληψία» την άρνηση του Αλ. Τσίπρα να απαντήσει σε επιστολή του εµίρη, όπως ανέφεραν δηµοσιεύµατα εκείνων των ηµερών: «Ο εµίρης, φυσιολογικά σκεπτόµενος, προσπάθησε να µιλήσει µε εκείνον ο οποίος δίνει τις εντολές. Και ο υπεραποδίδων τον “έγραψε στα παλαιότερα των υποδηµάτων του”, τον αγνόησε τελείως… ∆εν ξέρω αν αυτή η στάση και συµπεριφορά από την Ελληνική πολιτεία οφείλεται στην ιδεοληψία των κυβερνώντων ή σε κάποιον άλλο λόγο. Ο οποίος λόγος παράγει τόσο σοβαρό πολιτικό κόστος ώστε ν’ απασχολεί το Μαξίµου. Αυτό το οποίο γνωρίζω είναι ότι, από τους σηµαντικότερους χρηµατοδότες της Lamda Development για το project του Ελληνικού είναι Αραβικά κεφάλαια…».
Διαβάστε επίσης
Οι «επενδυτές» του Ναυαγίου και οι τζιχαντιστές της Συρίας – Αυτή την Κυριακή στο Documento
Σύγκρουση Τσίπρα-Ανδρουλάκη, με φόντο το ρόλο των προοδευτικών δυνάμεων
Κώστας Πηλαδάκης: Η τράπεζα Πειραιώς του κούρευε δάνεια και τώρα τον ψάχνουν για μαύρο χρήμα