Διά των «συμβουλευτικών» εταιρειών ο νεοφιλελευθερισμός βρήκε τρόπο να αλώσει τη δημόσια διοίκηση
Μια ανατροπή έρχεται να αλλάξει άρδην τα δεδομένα στη Γαλλία. Στον καιρό της πανδημίας και με πρόσχημα τη βελτίωση των υπηρεσιών λόγω έλλειψης εμπειρίας και τεχνογνωσίας σε ειδικά θέματα παρεισφρέουν στη δημόσια διοίκηση με αυξανόμενο ρυθμό οι ιδιωτικές συμβουλευτικές εταιρείες, καταργώντας ουσιαστικά τον ρόλο των δημόσιων υπαλλήλων σε όλο και περισσότερους τομείς αρμοδιότητας.
Ισχυρές εταιρείες όπως η ΜcKinsey, η Accenture, η Boston Consulting Group (BCG) και η Capgemini παίζουν σημαντικό ρόλο στο να προσφέρουν βασικές υπηρεσίες υποκαθιστώντας τη δημόσια διοίκηση. Σύμφωνα με στοιχεία που φέρνει στο φως η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico, έξι εταιρείες έχουν υπογράψει συμβόλαια ύψους 11,2 εκατ. ευρώ για υπηρεσίες σχετικές με την Covid-19, με τη McKinsey να έχει τη μερίδα του λέοντος με 4 εκατ. ευρώ.
Μια εταιρεία για κάθε ανάγκη
Η αμερικανική εταιρεία έχει προσληφθεί από τις 30 Νοεμβρίου για να επιβλέπει την εξέλιξη των εμβολιασμών, ενώ χρέωσε 600.000 ευρώ στο υπουργείο Υγείας για την ανάπτυξη ενός «πύργου στρατηγικού ελέγχου». Από τον Μάρτιο η κυβέρνηση έχει προσλάβει την εταιρεία Citwell για να βοηθήσει στη διανομή των εμβολίων και προστατευτικού εξοπλισμού με συμβόλαιο ύψους 3,8 εκατ. ευρώ. Προσέλαβε την Accenture για υπηρεσίες πληροφορικής σχετικά με την καμπάνια των εμβολιασμών για 1,2 εκατ. ευρώ. Αλλα 2,2 εκατ. ευρώ μοιράστηκαν μεταξύ των Roland Berger, Deloitte και JLL Consulting. Η συντηρητική βουλευτίνα Βερονίκ Λουβαζί, υπεύθυνη προϋπολογισμού για θέματα υγείας, μιλώντας στο Politico σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου: «Εχουμε 26 συμβόλαια σε δέκα μήνες, δηλαδή μια παραγγελία κάθε δύο εβδομάδες», συμπληρώνοντας «είναι φυσιολογικό για μια διοίκηση όπως αυτή της υγείας να μην μπορεί να εκπληρώσει μια σειρά από υποχρεώσεις;».
Αν και η πρακτική αυτή δεν είναι ξένη στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από Γάλλους πολιτικούς. Παρ’ όλα αυτά, η Γαλλία έχει συνάψει 575 συμβόλαια με ιδιωτικές συμβουλευτικές εταιρείες από τον Οκτώβριο 2018 για υπηρεσίες με αντικείμενο από τη δημιουργία σχεδίων για οικονομική ανάκαμψη μέχρι και την πανδημία.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συμβουλευτικών Επιχειρήσεων (FEACO), ο τζίρος από δημόσια συμβόλαια έφτασε στο 10% για τις γαλλικές συμβουλευτικές εταιρείες, που ισοδυναμεί με 657 εκατ. ευρώ. Αυτό τοποθετεί τη Γαλλία μπροστά από Ιταλία και Ισπανία, οι οποίες πάντως χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες περισσότερα χρόνια, αλλά αρκετά πίσω από Βρετανία και Γερμανία, από τις οποίες τα έσοδα των εταιρειών είναι 2,6 και 3,1 δισ. ευρώ αντίστοιχα.
Μια σχέση διαχρονική
Η Γαλλία έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν τις υπηρεσίες συμβουλευτικών εταιρειών. Ο Νικολά Σαρκοζί υποσχόμενος να βελτιώσει τη σχέση κόστους – απόδοσης του γαλλικού κράτους μοίρασε συμβόλαια 250 εκατ. ευρώ. Με τον καιρό απέκτησαν τέτοια ισχύ και κύρος που κλήθηκαν ακόμη και να βοηθήσουν σε νομοθετικές προτάσεις. Μια τέτοια πρόταση ήταν και ένα νομοσχέδιο για την οικονομική ενίσχυση, γνωστό και ως «Noé», του τότε υπουργού Οικονομικών Εμανουέλ Μακρόν.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Politico, ο Μακρόν προήδρευσε στη διευθύνουσα επιτροπή που σχεδίασε το νομοσχέδιο, στην οποία πήρε μέρος και ο Ερίκ Λαμπαγέ, επικεφαλής της McKinsey στο Παρίσι. Το νομοσχέδιο αυτό, που είχε στόχο την επιχειρηματική ανταγωνιστικότητα, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τα δημοσιονομικά μέτρα για την προσέλκυση επενδυτών, το οποίο τελικά δεν υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση του Ολάντ, θεωρείται προάγγελος του πολιτικού προγράμματος του Μακρόν και υπήρξε σημαντικός παράγοντας στο να αποφασίσει να εγκαταλείψει το Σοσιαλιστικό Κόμμα και να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος. Στο καινούργιο ξεκίνημα του Μακρόν υποστηρικτές του ήταν ο Καρίμ Τατζεντίν και ο Ερίκ Αζάν, οι οποίοι εργάζονταν για τη McKinsey στο Παρίσι, και ο Γκιγιόμ Σαρλέν που δούλευε για την BCG, όπως αποκαλύφθηκε στα Macron Leaks, μια σειρά από εσωτερικά e-mails που δημοσιοποίησαν τα WikiLeaks το 2017.