Ποιος είναι ο happy traveller των ηµερών; Μην πάει ο νους σας στο κακό, γιατί στον ∆ιόνυσο αναφερόµαστε. Ξεκινά από την Ξάνθη, κάνει µια στάση στη Θήβα, όπου κυκλοφορεί ανάµεσα στους καλεσµένους µε τους υπερµεγέθεις φαλλούς για να χορέψει τη νύφη, και συγχαίρει τον δήµαρχο της Πάτρας για την άρτια οργάνωση των εκδηλώσεων. Στη συνέχεια πετάγεται στη Βενετία µεταµφιεσµένος σε πανίσχυρο δόγη, για να καταλήξει στο Ρίο όπου οι καλλίγραµµες Βραζιλιάνες συναγωνίζονται σε έκσταση τις Μαινάδες.
Το διονυσιακό πνεύµα υπερίπτατο και κατά την αρχαιότητα, από τα αθηναϊκά Ανθεστήρια στα ρωµαϊκά Σατουρνάλια και στις γιορτές της Ισιδας. Σύµφωνα όµως µε τον Μπαχτίν, δεν ταξίδευε ποτέ πρώτη θέση. Κατά τον Μεσαίωνα οι καρναβαλικές εκδηλώσεις περιλάµβαναν γελωτοποιούς και τρελούς, γίγαντες και νάνους, βρισιές και παινέµατα. Ηταν µια µη θεσµοποιηµένη ρήξη, σαν µια εκδίκηση της δηµοκρατίας ενάντια στο φεουδαρχικό σύστηµα και στην εξουσία των ηγεµόνων.
Οπως το ευφρόσυνο κλίµα εστίαζε στα κάτω µέρη του σώµατος και κυρίως στα γεννητικά όργανα, σύµβολα της γονιµότητας, έτσι και οι συµµετέχοντες προέρχονταν από τα κατώτερα κοινωνικά στρώµατα. Τα αυτοσχέδια λαϊκά δρώµενα εξέφραζαν την ανάγκη τους να απελευθερωθούν απ’ αυτά που όριζε και επέβαλλε η κοινωνική νόρµα, να αµφισβητήσουν αξίες και ιεραρχίες και να οδηγηθούν στην κάθαρση. Ο χριστιανισµός είχε την ευφυΐα να τα ενσωµατώσει στη λατρεία του, αναγνωρίζοντας τις βαθιές ρίζες τους. Η έννοια της κοινότητας, µε τη µορφή µιας ανεπίσηµης συλλογικής συνείδησης, µεταφερόταν στις πλατείες, όπου ο καθένας µπορούσε να εκφράσει τη σεξουαλική του καταπίεση µε µιµητική πράξη και να αντιστρέψει τους ρόλους, αφού ο άντρας µπορούσε να γίνει γυναίκα και ο ζητιάνος βασιλιάς. Μια γιορτή απαλλαγµένη από κάθε ωφελιµιστική σκοπιµότητα, ένα εισιτήριο για την είσοδο, έστω προσωρινά, σ’ ένα ουτοπικό σύµπαν όπου έχει καταργηθεί η διάκριση των τάξεων. Η επιµονή στη βωµολοχία και στο άσεµνο, καθώς και η αναπαράσταση της ερωτικής πράξης, αποτελούσαν υπερήφανη διακήρυξη των δικαιωµάτων του σώµατος. Ολο αυτό το κλίµα της χαρούµενης ανατροπής, µε την ταυτότητα που µέσω της µάσκας µεταµφιέζεται σε ετερότητα και το γέλιο που λοιδορεί την επισηµότητα και τη σεµνοτυφία, αποτυπώνεται και στα δηµοτικά τραγούδια που κατέγραψε η ∆όµνα Σαµίου. Χαρωπές µοιχείες και ακόλαστοι παπάδες, σάτιρα και διακωµώδηση κάθε λογής εξουσίας σε έναν οργιαστικό αυτοσχεδιασµό έµπνευσης και φαντασίας.
Ετσι, η Αποκριά παραµένει η µόνη καθαρά ψυχαγωγική γιορτή, που τυπικοί µόνο δεσµοί τη συνδέουν µε το θρησκευτικό εορτολόγιο, κυρίως γιατί η εκκλησία τη διέπλεξε µε την εξαγνιστική Σαρακοστή. Ο ίδιος άνθρωπος που το µεσηµέρι της Καθαράς ∆ευτέρας χορεύει ξέφρενα, λίγο αργότερα ψάλλει στον εσπερινό το «Κύριε των δυνάµεων».
Η µετάβαση από τις αρχαϊκές αγροτικές τελετουργίες στα αστικά καρναβάλια ξεθύµανε το αποκριάτικο ανατρεπτικό πνεύµα. Σήµερα, βοηθούσης και της πολιτικής ορθότητας, έχουν αποµείνει µόνο ο ρυθµός του «Que te la pongo» µε το πονηρό υπονοούµενο, το µάρκετινγκ των χορηγών και η αγωνία των δηµάρχων να προσελκύσουν επισκέπτες.
Παρά ταύτα, επειδή ο κόσµος δεν έχει πάντα την ευκαιρία να εκτονώνει την οργή του απέναντι στους πολιτικάντηδες, µπορεί τουλάχιστον να χαίρεται τη στιγµή που καίει ή κόβει το κεφάλι του βασιλιά Καρνάβαλου.
