Ο Ερντογάν βλέπει ότι πλησιάζει η ώρα του μπρα ντε φερ με την Ελλάδα και αλλάζει στάση για Γαλλία και Ισραήλ
Η Τουρκία το τελευταίο διάστημα επιχειρεί να προσεγγίσει τη Γαλλία και το Ισραήλ, δύο χώρες με τις οποίες οι σχέσεις της ήταν και είναι κάκιστες, ενώ εμφανίζεται καθημερινά ως υπέρμαχος του διαλόγου με την Ελλάδα, η οποία, πάντα κατά τους Τούρκους, δεν θέλει να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου επειδή έχει άδικο.
Και πού έχει άδικο; Κυρίως (πάντα κατά τους Τούρκους) στο γεγονός ότι εξοπλίζει, ως μη όφειλε, 16 νησιά στο ανατολικό Αιγαίο. Στην τουρκική ατζέντα φυσικά προστίθεται και η Συνθήκη της Λωζάννης, πιστοποιώντας προφανώς ότι η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν χωρά στα παπούτσια του παρελθόντος και επιζητεί μεγαλύτερο νούμερο, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στους γείτονές της και στη γεωπολιτική ευστάθεια στην περιοχή. Η ατζέντα των τουρκικών διεκδικήσεων ολοκληρώνεται με τη ΝΑ Μεσόγειο όπου διεκδικεί κοινή ΑΟΖ με την Αίγυπτο και τη Λιβύη και πλήρη έλεγχο των ενεργειακών πόρων, ακόμη κι εκείνων που ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία, παρά το γεγονός ότι είναι υπέρμαχος των δύο ανεξάρτητων κρατών στο νησί ή έστω μιας πολύ χαλαρής συνομοσπονδίας.
Επιδιώκει νομιμοποίηση διά της επανάληψης
Οπως αναφέρει στο Documento Ελληνας διπλωμάτης με γνώση των ελληνοτουρκικών, η γειτονική χώρα συστηματικά εδώ και πολλά χρόνια και με ιδιαίτερη ένταση τους τελευταίους μήνες ξεδιπλώνει την ατζέντα των διεκδικήσεών της επιχειρώντας να τις νομιμοποιήσει διά της επανάληψης.
Είναι επίσης γεγονός, συνεχίζει, ότι ο Ερντογάν έχει αντιληφθεί ότι πλησιάζει η ώρα που θα καθίσει στο τραπέζι. Γι’ αυτό επιχειρεί να προσεγγίσει τη Γαλλία και το Ισραήλ. Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά, το τελευταίο δεν δείχνει να ανταποκρίνεται στις κινήσεις του Τούρκου πρόεδρου, ωστόσο έχει εισέλθει σε περίοδο μεγάλης πολιτικής κρίσης και οδεύει προς εθνικές εκλογές. «Συνεπώς είναι ένας παράγοντας που δεν επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων», αν και θεωρείται πολύ δύσκολο το Ισραήλ να αδειάσει Ελλάδα και Κύπρο και να κάνει τα χατίρια στον Ερντογάν. Εκτός αν πιεστεί από τον αμερικανικό παράγοντα, όπου κι εκεί ουδείς γνωρίζει ποιες είναι οι προτεραιότητες και οι σταθερές των Δημοκρατικών και του Τζο Μπάιντεν. Αν δηλαδή η επιστροφή των ΗΠΑ στην περιοχή (μετά την πολιτική Τραμπ) επιβάλλει την προσέγγιση και τη συνεργασία με την Τουρκία, κάτι που είναι εξαιρετικά πιθανό.
Σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ηδη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου μιλώντας την Τετάρτη που μας πέρασε σημείωσε πως οι πρεσβευτές των δύο χωρών εργάζονται για να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους, ενώ δεν πρέπει να ξεφύγει της προσοχής η κίνηση της Γαλλίας να ζητήσει από τον Χαλίφα Χαφτάρ στη Λιβύη να μην επιτεθεί στον αντίπαλό του και στους Τούρκους στρατιώτες που τον υποστηρίζουν στη βορειοαφρικανική χώρα.
Οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ για τις δύο χώρες
Και πώς απαντά η Ελλάδα σε όλα τα παραπάνω; Επισήμως δεν απαντά. Ανεπισήμως διαρρέει ότι είναι έτοιμη για την επανέναρξη των διερευνητικών, την εκκίνηση των οποίων θέλει μετά την αλλαγή ενοίκου στον Λευκό Οίκο και περιμένει την πρόσκληση από την Αγκυρα, δηλώνοντας ότι η διαφορά μας με την Τουρκία είναι μία και αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ των δύο χωρών.
Συνεπώς το ερώτημα είναι τι ακριβώς θα συζητήσουμε με τους Τούρκους και πώς είναι δυνατόν να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου δύο χώρες με εκ διαμέτρου αντίθετες ατζέντες. Είναι προφανές ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να καθίσει σε ένα τραπέζι όπου το μενού θα περιλαμβάνει, για παράδειγμα, την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου.
Για πολλούς η Αθήνα δεν θα έπρεπε να επιδιώκει να καθίσει καν στο τραπέζι του διαλόγου αυτή την περίοδο, βοηθώντας την Τουρκία να βγει από τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα, από τη στιγμή που η τελευταία φτάνει στο σημείο να ζητά ακόμη και αλλαγή συνόρων και διεθνών συνθηκών που τα καθορίζουν. Για παράδειγμα, όσο θα διαρκούν οι διερευνητικές (ακόμη κι αν είναι για τα μάτια του κόσμου) η ΕΕ δεν μπορεί να επιβάλει κυρώσεις (αν ποτέ θελήσει να κάνει κάτι τέτοιο), ενώ και οι ΗΠΑ δύσκολα θα συνεχίσουν να εμπλουτίζουν τις κυρώσεις που έχουν ήδη επιβληθεί για την αγορά των S-400 όσο η Τουρκία δείχνει ότι συνδιαλέγεται με τους γείτονές της.
Ως προς την ουσία, οι διερευνητικές είχαν πάντα χαρακτήρα προκαταρκτικών συζητήσεων με θέμα την ατζέντα των μελλοντικών διαπραγματεύσεων, τον τόπο διεξαγωγής τους, τα πρόσωπα που θα συμμετάσχουν, ακόμη και το αν θα αποφασίσουν να προσφύγουν στη διεθνή διαιτησία για κάποιο θέμα κ.λπ.
Προειδοποίηση από τον Κατρούγκαλο
Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης πάντως ο τομεάρχης εξωτερικών και πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος προειδοποίησε πως «οι διερευνητικές επαφές δεν μπορούν να περιλαμβάνουν οποιοδήποτε θέμα κυριαρχίας, όπως για παράδειγμα οι υποτιθέμενες “γκρίζες ζώνες” ή η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας. Το ίδιο ισχύει και για τον διάλογο για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (MOE) που πρέπει να αρχίσει σίγουρα».
Μάλιστα ο Γ. Κατρούγκαλος σημείωσε ότι «εάν υπάρχει οποιοδήποτε κείμενο-πλαίσιο σε συνέχεια των διαπραγματεύσεων του Βερολίνου του Ιουλίου, πρέπει να διασφαλίζει τις θέσεις της Ελλάδας και να υπάρξει εκ των προτέρων ενημέρωση της αντιπολίτευσης», θυμίζοντας με νόημα ότι το Πρακτικό της Βέρνης ακολούθησε την κρίση του «Χόρα», το Νταβός ακολούθησε την κρίση του «Σισμίκ» και η συμφωνία της Μαδρίτης ακολούθησε την κρίση στα Ιμια. Τι φοβάται ο Γ. Κατρούγκαλος; Οτι η Τουρκία μπορεί να επιχειρήσει να «κλειδώσει» στρατιωτικά (με ένα θερμό επεισόδιο) κάποια από τα θέματα που θα μπουν στο τραπέζι του διαλόγου.
