Πώς θα διασωθεί η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και θα εισρεύσει χρήμα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αν υλοποιηθεί η πρόταση για κατώτατο μισθό 800 ευρώ.
Η πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ έπεσε σαν βόμβα στο σκοτάδι που έχει τυλίξει τις εργασιακές σχέσεις με το ελαστικό δεκάωρο (αντί του οκτάωρου) και την ατομική σύμβαση εργασίας. Συνυπολογιζομένου ότι σήμερα ο κατώτατος είναι 650 ευρώ, μιλάμε για εκρηκτική αύξηση της τάξης των 150 ευρώ μηνιαίως (ποσοστό 18,75%).
Πολλοί την απαξίωσαν. Ήταν οι ίδιοι που προέβαιναν σε πανομοιότυπες δηλώσεις όταν στις αρχές του 2019 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέβαλε αύξηση στον κατώτατο μισθό κατά 11% (με την κατάργηση του υποκατώτατου ο μισθός των νέων έως 25 ετών αυξήθηκε κατά 27%). «Δεν θα αντέξουν οι επιχειρήσεις τόσο μεγάλο κόστος» έλεγαν, για να διαψευστούν στην πράξη, αφού ο τζίρος της πραγματικής οικονομίας αυξήθηκε μέσω της αύξησης της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων.
Το ειδικό βάρος του κατώτατου
Γιατί όμως επηρεάζει ο κατώτατος μισθός το σύνολο της οικονομίας όταν ο μέσος όρος των μισθών, με βάση τις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις (ΑΠΔ), κυμαίνεται στα 1.000 ευρώ;
Οι λόγοι είναι απλοί και μπορούν να συμπυκνωθούν στους εξής τρεις:
• Μαζί με τον κατώτατο μισθό αυξάνονται –όπου υπάρχουν– οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας (πρόθεση του Αλ. Τσίπρα είναι να αποκαταστήσει το κύρος των συλλογικών διαπραγματεύσεων)
• Περισσότερα από 20 επιδόματα που αυξάνουν τις αποδοχές συνδέονται με τον κατώτατο μισθό.
• Αυξάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές που λαμβάνει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Πλέον ο κατώτατος αποτελεί την αμοιβή όχι 100.000 ανθρώπων (όπως στη δεκαετία 2000-10) αλλά περίπου 700.000. Είναι όλοι αυτοί που αμείβονται με 650 ευρώ (πλήρης απασχόληση) ή με μερική απασχόληση και η αμοιβή τους εξαρτάται από το ύψος του κατώτατου μισθού.
Αν αναλογιστούμε ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία του eΕΦΚΑ (ΑΠΔ) οι μισθωτοί στην Ελλάδα είναι περί τα 2,17 εκατομμύρια (άρα ένας στους τρεις μισθωτούς περίπου), τότε εύκολα καταλαβαίνουμε τι έκρηξη συνεπάγεται μια τέτοια αύξηση του τζίρου των επιχειρήσεων –ολόκληρες οι μηνιαίες αποδοχές ενός μισθωτού κατευθύνονται στην άμεση κατανάλωση– και για τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο τζίρος της πραγματικής οικονομίας θα μεγεθυνθεί κατά 1,5 δισ. ευρώ. Ετσι μπορούν να διασωθούν οι μικρομεσαίοι, τους οποίους όμως δεν θέλει ο ΣΕΒ και κατ’ επέκταση ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Πώς βγήκαμε από τα μνημόνια
Αφού το αφήγημα του ΣΕΒ ότι δήθεν η μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας θα έφερνε έκρηξη εξαγωγών και έτσι θα αντισταθμιζόταν η εσωτερική υποτίμηση κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος, με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχαμε αλλαγή κατεύθυνσης που έφερε και την αύξηση στην πραγματική οικονομία μαζί με τον τουρισμό.
Την περίοδο 2016-20 σύμφωνα με τα στοιχεία (Εργάνη, ΕΛΣΤΑΤ, εκτιμήσεις κοινωνικών εταίρων κ.λπ.) οι συνολικές θέσεις απασχόλησης παρουσίασαν αύξηση κατά 21,5%, εκ των οποίων το 66% αφορά θέσεις αμειβόμενες με τον κατώτατο μισθό (το 75,9% εξ αυτών ήταν θέσεις πλήρους απασχόλησης).
Αυτή η εξέλιξη έφερε ως συνεπακόλουθο την αύξηση του κατώτατου μισθού το 2019, που τροφοδότησε την εσωτερική ζήτηση, μέχρι να έρθει η κυβέρνηση Μητσοτάκη και μετά η πανδημία για να γκρεμίσουν ό,τι χτίστηκε με τόσο κόπο στην αγορά εργασίας την περίοδο 2016-19. Το πρόβλημα στην ελληνική οικονομία είχε ήδη φανεί από το δ΄ τρίμηνο του 2019.
Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι στις τρεις πρώτες θέσεις των επιχειρήσεων που απασχολούν περισσότερους εργαζόμενους με τον κατώτατο μισθό βρίσκονται οι κλάδοι του λιανικού και χονδρικού εμπορίου και των υπηρεσιών εστίασης. Αυτοί οι κλάδοι την τετραετία 2016-20 δημιούργησαν το 33,4% των νέων θέσεων απασχόλησης, εκ των οποίων το 98% αμείβεται με τον κατώτατο μισθό.
Αυτοί είναι οι κλάδοι που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση και που θα εισπράξουν ως τζίρο το μεγαλύτερο κομμάτι της ετήσιας πίτας του 1,5 δισ. ευρώ αν αυξηθεί ο κατώτατος μισθός κατά 150 ευρώ.
