Για να φτάσει ο Ντελ Τόρο στην υποψηφιότητα για Οσκαρ σκηνοθεσίας και άλλα 12 με τη «Μορφή του νερού» χρειάστηκε να διασχίσει σκοτάδια και να αναμετρηθεί με πνεύματα του φανταστικού για παραπάνω από 25 χρόνια
Cronos
(1993)
Μια φορά κι έναν καιρό: Μια αναγεννησιακή συσκευή του 14ου αιώνα χαρίζει στον κάτοχό της την αιώνια ζωή. Ενας παλαιοπώλης και ένας επιχειρηματίας «σκοτώνονται» για το ποιος θα την αποκτήσει.
Κι έζησαν αυτοί καλά(;): Ο βαμπιρικός μύθος ανανεώνεται με στιβαρά θεμέλια και με την πρώτη κιόλας μεγάλου μήκους ταινία του ο 29χρονος τότε Ντελ Τόρο επιλέγεται για το επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ Καννών. Μπορεί να έχασε τη Χρυσή Κάμερα που δίνεται σε πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες από τον Βιετναμέζο Τραν Αν Χαγκ και την ταινία «Το άρωμα της πράσινης παπάγιας», αλλά στο ονειρικό ντεμπούτο του προβάλλει για πρώτη φορά την εμμονή του με τα έντομα (η μαγική συσκευή που κατασκεύασε ένας αινιγματικός αλχημιστής κρύβει μέσα της έναν σκαραβαίο) και την ακαταμάχητη ικανότητά του στη δημιουργία ατμόσφαιρας. Το σενάριο είχε ξεκινήσει να το γράφει από το 1984 και ο πρώτος τίτλος του φιλμ ήταν «Vampire of the grey dawn»!
Mimic
(1997)
Μια φορά κι έναν καιρό: Φονική επιδημία απειλεί την ανθρωπότητα και η λύση έρχεται μέσω πειραμάτων σε έντομα που καταλήγουν στην εξόντωση του καταστροφικού ιού. Τρία χρόνια αργότερα τα μεταλλαγμένα έντομα αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τους υπονόμους και τα μετρό της Νέας Υόρκης.
Κι έζησαν αυτοί καλά(;): H δεξιοτεχνία του Ντελ Τόρο στην απεικόνιση του Κακού εντυπωσιάζει, αλλά η επιλογή του να χρησιμοποιήσει τεράστιες κατσαρίδες για την ανατριχίλα του κοινού πετάει τον κόσμο έξω από τις αίθουσες. Κι όμως εδώ υπάρχουν μερικές πραγματικά εντυπωσιακές σκηνές, σαν αυτή που το τεράστιο έντομο ξετυλίγει ολόκληρη τη μεγαλοπρέπειά του μπροστά στα έκπληκτα μάτια της επιστήμονα (Μίρα Σορβίνο) που τα δημιούργησε.
Στη ράχη του Διαβόλου
(2001)
Μια φορά κι έναν καιρό: Ο 12χρονος Κάρλος που έχασε τον πατέρα του στον ισπανικό εμφύλιο οδηγείται σε ορφανοτροφείο, όπου τα άλλα παιδιά δεν τον βλέπουν με φιλικές διαθέσεις. Η κατάσταση ζορίζει ακόμη περισσότερο λόγω του αυταρχικού φύλακα και κάποιων ανεξήγητων φαινομένων που αφορούν το μυστικό του ιδρύματος.
Κι έζησαν αυτοί καλά(;): Η σκεπτόμενη πολιτική αλληγορία συναντά τον αντικομφορμιστικό τρόμο και ιδού πώς τα παιδικά παιχνίδια γίνονται ασκήσεις θάρρους και φλερτ με τον θάνατο όταν στην εξίσωση μπαίνει για πρώτη φορά ο ισπανικός εμφύλιος. Η Μαρίζα Παρέδες ξεφεύγει από το αλμοδοβαρικό στερεότυπο της μοιραίας γυναίκας, αλλά εκείνος που είναι όλα τα λεφτά είναι ο θεαματικός Εδουάρδο Νοριέγκα σε ρόλο «κακού».
Ο λαβύρινθος του Πάνα
(2006)
Μια φορά κι έναν καιρό: Στις αρχές του φρανκικού καθεστώτος η μικρή Οφηλία ταξιδεύει με την έγκυο μητέρα της στο χωριό όπου είναι διοικητής ο κτηνώδης πατριός της. Απογοητευμένη από την καθημερινή ζωή της, η μικρή βρίσκει διέξοδο στη φαντασία της.
Κι έζησαν αυτοί καλά(;): Η κορυφαία ταινία του Μεξικανού είναι πολιτική αλληγορία για τον φρανκισμό, μια σκοτεινή παραλλαγή της «Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων» και μοναδική ευκαιρία για τον σκηνοθέτη να μας συστήσει μερικά από τα πιο φανταχτερά πλάσματά του, όπως ο καταπληκτικός φαύνος Πάνας, θεματοφύλακας του καθαρτηρίου των ψυχών. Αλληγορικός τρόμος και υπαρξιακές ανησυχίες του ρομαντισμού γίνονται ένα σε μια ανελέητη σπουδή πάνω στη λογοτεχνία του φανταστικού, με τα απόκοσμα πλάσματά του να θυμίζουν αρχετυπικούς ήρωες της Σέλεϊ και του Λάβκραφτ.
Πορφυρός λόφος
(2015)
Μια φορά κι έναν καιρό: Στις ΗΠΑ του 19ου αιώνα η Ιντιθ, μια νεαρή ταλαντούχα συγγραφέας που αρέσκεται στις ιστορίες φαντασμάτων, ερωτεύεται έναν μυστηριώδη και γοητευτικό Βρετανό βαρονέτο. Ο τελευταίος βρίσκεται μαζί με την αδελφή του στη Νέα Υόρκη με σκοπό να βρουν χρηματοδότες για την κατασκευή μηχανήματος εξόρυξης αργίλου που βρίσκεται θαμμένος στις αμέτρητες εκτάσεις του κτήματός τους.
Κι έζησαν αυτοί καλά(;): Κακότυχοι ήρωες σε ένα σκηνικό τρόμου αλλά και άγονου ρομαντισμού. Κάπου στα μέσα του φιλμ η δράση μεταφέρεται στη βρετανική έπαυλη. Σε ένα θαυμάσιο σκηνικό παρακολουθούμε τα ξύλινα πατώματα να φουσκώνουν από την κόκκινη λάσπη του αργίλου και τις νιφάδες χιονιού να μπαίνουν στο εσωτερικό του σπιτιού από τη σάπια σκεπή. Ο σκοπός εδώ είναι προφανής: να πάρει πίσω το αίμα του ο σπλατεράς σκηνοθέτης που μοιάζει να καταπιεζόταν σε όλο το πρώτο μέρος (με εξαίρεση τη σκηνή στο ντους) και να ανοίξει την κάνουλα με το κόκκινο χρώμα που θα σκεπάσει τα πάντα σε μια ταινία-φόρο τιμής στις ταινίες τρόμου με στοιχειωμένα σπίτια και καταραμένους έρωτες.
