Το Documento απευθύνθηκε στον Γιώργο Νταλάρα για να γράψει την άποψή του σχετικά με όσα συμβαίνουν στον χώρο του πολιτισμού εξαιτίας της πανδημίας
∆εν γνωρίζω καν αν είµαστε στην επόµενη µέρα. Αυτό που ξέρω είναι ότι σ’ αυτήν τη δύσκολη περίοδο που περνάµε όλοι πρέπει να συνεχίσουµε να κρατάµε αποστάσεις από τη µια και από την άλλη να στηρίζουµε ο ένας τον άλλο όσο είναι δυνατόν. Και µ’ αυτή την ευκαιρία να θυµηθούµε ότι η µουσική –και κατ’ επέκταση η τέχνη– είναι η κοντινότερη απόσταση µεταξύ των ανθρώπων. Είχαµε την ευκαιρία όλες αυτές τις µέρες να διαπιστώσουµε µε τα µάτια µας το τεράστιο έργο των γιατρών, των νοσοκόµων, αλλά και όλων αυτών που εργάστηκαν υποχρεωτικά κατά τη διάρκεια της καραντίνας, βάζοντας σε κίνδυνο τη δική τους ζωή για να προστατέψουν τη δική µας. Είδαµε µε τα µάτια µας την αξία του εθνικού συστήµατος υγείας που πολλές φορές πολλοί υποτίµησαν. Ελπίζω να µη γίνει το ίδιο στην τέχνη.
Στη δική µας περίπτωση οι άνθρωποι της µουσικής δεν είµαστε εµείς οι λίγοι προβεβληµένοι που γνωρίζετε. Πλάι σε µας και πίσω από µας υπάρχει ένας ολόκληρος κόσµος που δεν βλέπετε. Οι µουσικοί, οι τεχνικοί, οι άνθρωποι που στήνουν τη σκηνή, οι διοργανωτές των συναυλιών, οι εικαστικοί… Εκατοντάδες άνθρωποι, δεκάδες οικογένειες. Εµάς µας ξέρετε και µας αγαπάτε επειδή υπάρχουν αυτοί. Χωρίς αυτούς δεν κουνιέται φύλλο. Η πολιτεία οφείλει πρώτα απ’ όλα να αποδώσει αυτό το µικρό αλλά εντελώς απαραίτητο επίδοµα σε όλους τους ανθρώπους του κλάδου, χωρίς προσκόµµατα και αστερίσκους.
Στην περίπτωση τη δική µας, ας πούµε, πώς µπορεί να παίρνει το επίδοµα ένας µουσικός και ένας άλλος να µην το δικαιούται επειδή δεν είχε συµβόλαιο τη συγκεκριµένη στιγµή ή αρκετά ένσηµα; Οι µουσικοί είναι συνδηµιουργοί. Αυτοί µαζί µε τους τεχνικούς κάνουν µια δουλειά που δεν µπορεί γίνει in vitro. Είναι παρόντες µε την τέχνη τους, µε τη δεξιότητά τους, µε την ψυχή τους, µε την ανάσα τους. Και δεν είναι µόνο οι άνθρωποι στη σκηνή, είναι όλοι όσοι δουλεύουν πίσω και γύρω απ’ αυτήν, που χωρίς αυτούς δεν υπάρχει ούτε θέαµα ούτε ακρόαµα. Το λέµε και το τονίζουµε εδώ και µέρες µε κάθε τρόπο. Η έλλειψη συντονισµένου προγραµµατισµού για την επαναλειτουργία –µε όλες φυσικά τις προφυλάξεις για την υγεία– του θεάτρου και της µουσικής θα οδηγήσει αυτούς τους ανθρώπους στην απόγνωση και την απόλυτη ένδεια.
Οι καιροί είναι δύσκολοι, το κατανοούµε, θα είναι άδικο όµως βγαίνοντας ζωντανοί από τον ιό να στιγµατιστούν συνάνθρωποί µας από την ανέχεια. Και στο τέλος δεν είναι µόνο ο δικός µας κλάδος, το πρόβληµα το έχουν και πολλοί άλλοι εργαζόµενοι. Σηµασία έχει να µην αφήσουµε τον διχασµό και τον κοινωνικό αυτοµατισµό να φωλιάσουν ανάµεσά µας, όπως ιστορικά γίνεται στις κοινωνίες που βιώνουν περιόδους µεγάλων κρίσεων. Αυτή θα είναι η χαριστική βολή.