Ο ηθοποιός που πρωταγωνιστεί στον μονόλογο «Εκτός ύλης reloaded» μιλάει με παρρησία για την πολιτική κατάσταση στη χώρα μας και τις προσπάθειες να συγκαλυφθεί το έγκλημα στα Τέμπη.
Ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης είναι από τους ηθοποιούς που λένε ό,τι πιστεύουν χωρίς να υπολογίσουν το κόστος. Θα τον πετύχεις στον δρόμο να αγωνίζεται για τα δικαιώματα των ηθοποιών και να υπερασπίζεται κάθε κοινωνική ομάδα που νιώθει αδύναμη. Στις κινητοποιήσεις του ΣΕΗ για το προεδρικό διάταγμα 85/2022 ήταν από τους πρώτους που στήριξαν τις αποφάσεις των φοιτητών για απεργία, αδιαφορώντας για τις συνέπειες που θα είχε αυτό στις τηλεοπτικές παραγωγές στις οποίες συμμετείχε εκείνο τον καιρό.
Το 2018 ο βραβευμένος –από την Πανελλήνια Ενωση Λογοτεχνών– μονόλογος «Εκτός ύλης» του Κώστα Λεϊμονή παρουσιάστηκε μέσα στη Βουλή των Ελλήνων και το 2019 στις Βρυξέλλες και στη Στουτγκάρδη. Λίγα χρόνια αργότερα και με την ελληνική πραγματικότητα να δίνει συνεχώς τροφή το «Εκτός ύλης reloaded» ανεβαίνει στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης σε σκηνοθεσία της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη, με τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση και πάλι στον ρόλο του υπουργού που λίγο προτού παραιτηθεί από το αξίωμά του και εγκαταλείψει την πολιτική ζωή αποφασίζει να κάνει τον απολογισμό του ενώπιον του λαού ελπίζοντας σε συγχώρεση.
Μιλήσαμε με τον ηθοποιό για την εξουσία και τους πολιτικούς που μπροστά στο κέρδος συγκαλύπτουν εγκλήματα όπως αυτό που έγινε στα Τέμπη αλλά και για την ευθύνη μιας μερίδας πολιτών που πρέπει να πάψουν να ζουν παραδομένοι στα ρουσφέτια και στις κομπίνες.
Τι είναι αυτό που κινητοποίησε τον υπουργό να ομολογήσει ενώπιον του λαού τις πράξεις του;
Στο διήγημα του Κώστα Λεϊμονή η κόρη του υπουργού, με την οποία δεν έχει επαφές, μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία. Στη θεατρική διασκευή αυτή η λεπτομέρεια δεν υπάρχει. Νομίζω πως απλώς αυτός ο άνθρωπος έπαθε κρίση συνείδησης και θέλησε να ζητήσει συγγνώμη για ό,τι έχει κάνει. Δεν μιλάμε για έναν χαμηλόβαθμο πολιτικό, αλλά για κάποιον που έχει κάνει εγκλήματα. Και στην πραγματική ζωή ακούμε κατά καιρούς πολιτικούς που δηλώνουν παραίτηση χωρίς να διευκρινίζονται πάντα οι λόγοι. Υποθέτω ότι κάποιοι, λίγοι ενδεχομένως, έχουν ακόμη ελάχιστη συνείδηση μέσα τους.
Το υποθέτετε ή το ελπίζετε; Σας βοηθάει προσωπικά να πιστεύετε πως ένας άνθρωπος που έχει διαπράξει εγκλήματα μπορεί να μετανοήσει;
Το ελπίζω και σίγουρα κάπου βαθιά μέσα μου το πιστεύω κιόλας. Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο γιατί η αλλοτρίωση έρχεται σταδιακά. Είναι τέτοιοι οι μηχανισμοί της εξουσίας που κλέβουν κάθε φορά κι ένα μικρό κομμάτι σου χωρίς να το καταλάβεις. Βουτάς μέσα στο σκοτάδι και πολλές φορές δικαιολογείς τον εαυτό σου λέγοντας «έτσι είναι τα πράγματα». Κάνεις μικρές παραχωρήσεις που οδηγούν στην πλήρη αποδοχή του κακού. Ξυπνάς μια ημέρα και αν σου έχει μείνει μια σταλιά συνείδησης σιχαίνεσαι τον εαυτό σου και τότε συνεχίζεις ή αλλάζεις.
Ποιο είναι το όριο που κάθε άνθρωπος πρέπει να βάζει αν θέλει να λέγεται δίκαιος;
Μπορώ να σας πω ποιο είναι το δικό μου όριο. Μόνο για εμένα μπορώ να μιλήσω κι αυτό με σκέψη μην ακουστώ και ο ίδιος εγωιστής. Υπάρχει μέσα μου ακόμη ένα μικρό παιδί. Αλλοτε το χάνω κι άλλοτε το βρίσκω. Σε ό,τι κι αν κάνω στη ζωή μου, προσπαθώ να θυμάμαι αυτό το παιδί που κάποτε, σε μια μικρή πόλη, ονειρεύτηκε πως αυτός ο κόσμος μπορεί να χωρέσει όλους τους ανθρώπους. Και τους αδύναμους και τους διαφορετικούς. Οταν λοιπόν κοιτάζομαι στον καθρέφτη, αναζητώ αυτό το παιδί και μαζί του ψάχνω τη δικαιοσύνη. Δεν τα καταφέρνω πάντα, προσπαθώ όμως να μην το προδώσω.
Εχετε προσθέσει νέα δεδομένα από την τελευταία φορά που παίχτηκε η παράσταση το 2018;
Βέβαια κι έχουμε προσθέσει. Τότε είχαμε τα μνημόνια, τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τις μίζες. Δυστυχώς η επικαιρότητα δεν μας αφήνει χωρίς υλικό. Στη νέα προσαρμογή μιλάμε για το έγκλημα στα Τέμπη, για τις πυρκαγιές στο Μάτι, τις δολοφονίες μεταξύ οπαδών και εννοείται για τις μίζες που πάντα υπάρχουν.
Στην έρευνα που κάνατε για το υλικό σας ήρθατε σε επαφή με ανθρώπους που έζησαν τις τραγωδίες;
Πριν από την παράσταση γνώρισα σε ένα ταξίδι τον κ. Νίκο Πλακιά. Ηταν μια συγκλονιστική στιγμή. Οταν ανέβηκε η παράσταση, ήρθαν στο θέατρο κι άλλοι γονείς που έχασαν τα παιδιά τους στα Τέμπη και μιλήσαμε. Δεν νομίζω πως υπάρχει κάτι που μπορείς να πεις σε αυτούς τους γονείς. Και βλέπεις την κυβέρνηση όχι απλώς να αδιαφορεί, αλλά να χλευάζει αυτούς τους ανθρώπους. Να λένε ότι μας κάνουν ρεζίλι στη διεθνή κοινότητα επειδή αγωνίζονται για τη μνήμη των παιδιών τους. Τον Καραμανλή τον έχουν θεό στις Σέρρες και φτάνεις στο σημείο να αναρωτιέσαι αν είσαι παράλογος που νιώθεις τόσο θυμό μέσα σου.
Μιας και θίξατε το θέμα της επανεκλογής του Κώστα Καραμανλή στις Σέρρες, η ευθύνη είναι μόνο των πολιτικών ή και των ψηφοφόρων;
Εννοείται ότι η ευθύνη είναι και των ψηφοφόρων. Κάποιος τους ψηφίζει αυτούς τους ανθρώπους, δεν ξεφύτρωσαν μόνοι τους. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα βάλω στο ίδιο τσουβάλι τον επιχειρηματία που κλέβει ή τον πολιτικό που τάζει ρουσφέτια με τη γιαγιά που δεν ζητάει απόδειξη στον φούρνο ή τον φοιτητή που δεν κόβει εισιτήριο. Οχι βέβαια, αλλά είναι θέμα και πολιτικής παιδείας κάποιοι συσχετισμοί. Να σου πω κάτι να γελάσεις. Ηρθαν στο θέατρο και μου ζήτησαν ρουσφέτι να τους βρω κάτι εισιτήρια για τον ΠΑΟΚ. Δεν ήξερα αν έπρεπε να γελάσω ή να κλάψω. Δεν έκαναν πλάκα. Με ύφος παρακαλετό μού ζητούσαν να μεσολαβήσω για εισιτήρια της ομάδας.
Συχνά ακούμε για πολιτικούς τη φράση «είναι όλοι ίδιοι». Τι πιστεύετε;
Είναι πολύ ισοπεδωτικό αυτό και δεν με βρίσκει σύμφωνο. Υπάρχει ένα σύστημα διαφθοράς που δεν παλεύεται, αλλά από την άλλη πλευρά υπάρχουν διακυμάνσεις, δεν είναι όλα άσπρο – μαύρο. Κρύβει και λίγο βόλεμα αυτή η φράση. Τι σημαίνει είναι όλοι ίδιοι; Δεν έχουμε κι εμείς ευθύνη να εντοπίσουμε τους ανθρώπους που θα αλλάξουν τα πράγματα; Είναι αυτό που είπαμε και πιο πάνω. Ευθύνη δεν έχουν μόνο οι πολιτικοί, αλλά και εκείνοι που τους ψηφίζουν.
Η Αριστερά έχει ευθύνες γι’ αυτή την κατάσταση;
Πρώτα από όλα να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στην Αριστερά. Γιατί εγώ έχω μπερδευτεί λίγο. Αυτήν τη στιγμή ούτε αντιπολίτευση υπάρχει ούτε ισχυρές φωνές που να ασκούν κριτική στην εξουσία. Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση παίζει μπάλα μόνη της σε άδειο γήπεδο. Οφείλουν απέναντι στον λαό να ξεκαθαρίσουν τις προτεραιότητές τους. Δεν γίνεται να καίγεται ο κόσμος, να γίνονται εγκλήματα, οι άνθρωποι να δυσκολεύονται να πάνε στο σουπερμάρκετ και αυτοί να ασχολούνται με τις εμμονές τους. Υπάρχει τεράστια ευθύνη στην Αριστερά. Σαφώς υπάρχουν ικανοί και καθαροί άνθρωποι, χρειάζεται όμως να οργανωθούν και να βγουν μπροστά. Αν είχαμε μια ισχυρή Αριστερά, τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά.
Πώς νιώσατε όταν το 2018 σταθήκατε μπροστά στο ελληνικό κοινοβούλιο και ερμηνεύσατε τον μονόλογό σας;
Ηταν κάτι που το ήθελα πολύ όχι μόνο για το συγκεκριμένο κείμενο, αλλά μπας και σπάσει λίγο το άβατο της ξύλινης, απρόσωπης γλώσσας που μιλούν εκεί μέσα. Ανθρωποι ξεκομμένοι από τον λαό να μιλούν για τον λαό. Στην αρχή έβρισκα πόρτες κλειστές. Κατόπιν βρήκα ανταπόκριση στον τότε πρόεδρο της Βουλής και καταφέραμε και το περάσαμε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.
Πώς αντέδρασαν οι βουλευτές; Σας πλησίασε κανείς;
Την αλήθεια τώρα; Αμφιβάλλω κι αν με άκουσαν. Με κοιτούσαν ανέκφραστοι, με το ίδιο βλέμμα που μας κοιτούν όταν έρχονται στις παραστάσεις μας. Δεν παίρνουν χαμπάρι. Τους νοιάζει μόνο να φωτογραφηθούν και τέλος. Μόνο ένας βουλευτής με πλησίασε και κάπως συγκινημένος, έσκυψε στο αυτί και μου είπε: «Με πέθανες».
Θα μου πείτε το όνομα του βουλευτή;
Οχι, δεν θα ήταν σωστό.
Ισχύει ότι έκτοτε προσπαθήσατε να καθιερώσετε μία ημέρα του χρόνου να παρουσιάζεται μια παράσταση στη Βουλή;
Ναι, αλλά δεν ενδιαφέρθηκε κανείς. Οσες αιτήσεις και να έστειλα, δεν ανταποκρίθηκαν. Από όσο γνωρίζω, και η συνάδελφος Μάνια Παπαδημητρίου προσπάθησε με τον μονόλογο της μητέρας του Παναγούλη «Αθηνάς Παναγούλη, Επιτάφιος», αλλά δεν ίδρωσε το αυτί τους. Θα μου πεις πώς να αντέξουν εκεί μέσα να ακουστούν στοιχεία για τους αγώνες και τον θάνατο του Παναγούλη…
Φέτος στο σίριαλ «Grand Hotel» υποδύεστε έναν χαρακτήρα που τον αγαπούν όλοι, σε αντίθεση με τον περσινό σας ρόλο στο «Ναυάγιο» που τρομάξαμε να σας αναγνωρίσουμε.
Η αλήθεια είναι πως μετά τον αδίστακτο δικηγόρο που ερμήνευσα στο «Ναυάγιο» ήρθε η ανατροπή με τον ρόλο του τίμιου αστυνομικού Χρόνη Κομνηνού, που υπερασπίζεται τους πρόσφυγες και προσπαθεί να βρει τον δολοφόνο. Πάντως, εγώ τον ευχαριστήθηκα τον περσινό μου ρόλο –όπως κι όλους τους ρόλους μου– κι ας με σταματούσαν στον δρόμο να μου πουν γιατί είμαι τόσο κακός. Για έναν ηθοποιό είναι τεράστια πρόκληση ένας κόντρα ρόλος και γι’ αυτό είναι και καλοδεχούμενος.
Τι θα δούμε στα επόμενα επεισόδια; Θα αποκαλυφθεί ο δολοφόνος;
Αυτό που μπορώ να πω είναι πως θα υπάρξουν καταιγιστικές εξελίξεις. Δεν έχουμε ξεμπερδέψει με τον δολοφόνο. Σας καλύπτει αν σας πω πως θα γίνουν κι άλλοι φόνοι; Θα δούμε πολλά στα επόμενα επεισόδια και σε σχέση με τον δικό μου ρόλο. Ο Χρόνης Κομνηνός δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του κουβέντα. Ο τύπος είναι αποφασισμένος να ξεσκεπάσει τους ενόχους και να λάμψει η αλήθεια φανερώνοντας όλα τα μυστικά που κρύβει το «Grand Hotel».
Να κλείσουμε με τη φράση του έργου «η δημοκρατία βρίσκεται σε κίνδυνο»;
Πρόκειται για μια από τις αγαπημένες μου στιγμές στο έργο. Εννοείται πως βρίσκεται σε κίνδυνο. Οι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν, να διαφωνήσουν και να υπερασπιστούν ο ένας τον άλλον. Με το παραμικρό μπορεί να βρεθείς μπλεγμένος. Για ποια δημοκρατία μιλάμε; Αυτή στην οποία δολοφονούνται άνθρωποι; Αυτή όπου μας παρακολουθούν ή μήπως αυτή που συνθλίβει τον αδύναμο και τον διαφορετικό; Δεν υπάρχει δημοκρατία. Πάνε να κουκουλώσουν τα Τέμπη, δεν μιλάει κανείς για τις υποκλοπές και όλα αυτά είναι βούτυρο στο ψωμί των ακροδεξιών, που αρχίζουν πάλι να οργανώνονται. Πολύ φοβάμαι ότι, αν δεν αντιδράσουμε, θα δούμε χειρότερες ημέρες.
