Έτοιμο είναι το …εγχειρίδιο του Μαξίμου για την απαγόρευση επικείμενων ή εν εξελίξει δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων. Εκδόθηκε ο θεσμικός και πρακτικός «μπούσουλας» εφαρμογής του νόμου για τις διαδηλώσεις που είχε ψηφισθεί τον περασμένο Ιούλιο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι νέες κυβερνητικές ρυθμίσεις, που παρουσιάζει το Documentonews.gr, περιγράφουν αναλυτικά μεταξύ άλλων τη διαδικασία για τη διάλυση δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης. Ορίζεται ότι με την παρουσία και τη σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα πρωτοδικών, ο επικεφαλής της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής ανακοινώνει στους μετέχοντες τους λόγους για τους οποίους δεν επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί ή να συνεχισθεί η συνάθροιση και τους προσκαλεί με τη χρήση μεγαφώνου ή άλλου πρόσφορου μέσου να απομακρυνθούν άμεσα και ήσυχα από το χώρο πραγματοποίησης της, επισημαίνοντας τις κυρώσεις που προβλέπονται σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Η υπόδειξη επαναλαμβάνεται τρεις φορές και μετά προχωρούν οι αστυνομικές αρχές στη διάλυση της συγκέντρωσης. Είναι αξιοσημείωτο ότι περιλαμβάνεται σαφής αναφορά στο ότι ειδικότερα ζητήματα, αναφορικά με τη σύνθεση, την τακτική και γενικά την επιχειρησιακή δράση της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής στο πλαίσιο της λήψης μέτρων κατά τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις ρυθμίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κατά τον λόγο της αρμοδιότητάς τους, οι οποίες «λόγω του διαβαθμισμένου χαρακτήρα τους δεν δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ούτε αναρτώνται στο Πρόγραμμα “Διαύγεια”».
Όλα αυτά διατυπώνονται στο προεδρικό διάταγμα 73 (2)/2020 που εξειδικεύει τους κανόνες και περιγράφει αναλυτικά τις διαδικασίες εφαρμογής του νόμου για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις. Λίγες ημέρες πριν από τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας συνδικάτων και πολιτικών οργανώσεων στη Θεσσαλονίκη, ενόψει της ομιλίας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ A’ 167/07.09.2020) και περιλαμβάνει 13 άρθρα. Η απόφαση φέρει τις υπογραφές του υπουργού και του υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και Λευτέρη Οικονόμου αντίστοιχα, του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου, του υπουργού Δικαιοσύνης Κων. Τσιάρα και του υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννη Πλακιωτάκη.
Αξίζει να επισημανθεί ότι την περασμένη εβδομάδα είχε γίνει γνωστή η γνωμοδότηση του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου σχετικά με το νόμο περί δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης, κατόπιν σχετικού ερωτήματος που υπέβαλλε στον Άρειο Πάγο ο προϊστάμενος της εισαγγελίας Πρωτοδικών της Αθήνας. Όπως ανέφεραν πληροφορίες στον Τύπο, η γνωμοδότηση αναφέρει ότι η ρύθμιση του νόμου που ορίζει ως αναγκαία τη σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα για την απόφαση της αστυνομίας περί της διάλυσης της συνάθροισης αντίκειται στο άρθρο 89 του Συντάγματος που απαγορεύει την ανάθεση διοικητικών καθηκόντων σε δικαστικούς λειτουργούς.
Μεγάλο βάρος και ευθύνη σηκώνει ο οργανωτής δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης, καθώς υποχρεούται να μεριμνά για την ομαλή διεξαγωγή της. Σε περίπτωση συνδιοργάνωσης ή συμμετοχής στην ίδια συνάθροιση περισσότερων του ενός φορέων ορίζεται κοινός οργανωτής.
Στις νέες ρυθμίσεις σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι ο οργανωτής συνεργάζεται άμεσα με την αρμόδια αστυνομική ή λιμενική αρχή και ιδίως με τον Αστυνομικό ή Λιμενικό Διαμεσολαβητή και συμμορφώνεται στις υποδείξεις τους παρέχοντας τη συνδρομή του στην προσπάθεια για την τήρηση της τάξης και την ομαλή πραγματοποίησης της συνάθροισης. Επίσης, «ενημερώνει τους μετέχοντες στη συνάθροιση για την υποχρέωσή τους να μη φέρουν αντικείμενα πρόσφορα για την άσκηση βίας και ζητά την παρέμβαση της αρμόδιας αστυνομικής ή λιμενικής αρχής για την απομάκρυνση ατόμων που φέρουν τέτοια αντικείμενα». Καθορίζει επαρκή αριθμό ατόμων, τα οποία παρέχουν συνδρομή στην περιφρούρηση της συνάθροισης, μεριμνά για αποτροπή παρείσφρησης στη συνάθροιση ή την απομάκρυνση αντιτιθέμενων σε αυτή ατόμων, και «συμβάλλει στην υλοποίηση των αποφάσεων της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής, σε περίπτωση απαγόρευσης, επιβολής περιορισμών και διάλυσης της συνάθροισης».
Ο οργανωτής οφείλει να γνωστοποιήσει εγγράφως ή μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας της Ελληνικής Αστυνομίας, σαράντα οκτώ ώρες τουλάχιστον πριν από την πραγματοποίηση της δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης την πρόθεσή του να καλέσει το ευρύ κοινό ή ορισμένες κατηγορίες ή ομάδες προσώπων να συμμετάσχουν σε δημόσια υπαίθρια συνάθροιση, σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Η έγγραφη γνωστοποίηση γίνεται στην αστυνομική ή λιμενική αρχή του τόπου κατοικίας του ή του τόπου διεξαγωγής της συνάθροισης. Δεν οφείλεται γνωστοποίηση για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις που πραγματοποιούνται για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς και της επετείου της 17ης Νοεμβρίου.
Υπό αίρεση υπάρχει η δυνατότητα συγκέντρωσης χωρίς γνωστοποίηση. Η πραγματοποίηση δημόσιας συνάθροισης, αυθόρμητης ή έκτακτης, η οποία δεν έχει γνωστοποιηθεί επιτρέπεται, εφόσον δεν διαφαίνονται κίνδυνοι διασάλευσης της δημόσιας ασφάλειας ή σοβαρής διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής. Στην περίπτωση αυτή η αστυνομική ή λιμενική αρχή καλεί τους συμμετέχοντες στη συνάθροιση να ορίσουν οργανωτή, εφόσον οι υφιστάμενες συνθήκες το επιτρέπουν, ενώ δύναται να επιβάλει περιορισμούς. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς την υποχρέωση ορισμού οργανωτή και τους τυχόν περιορισμούς που έχουν τεθεί, «η αρμόδια αστυνομική ή λιμενική αρχή δύναται να προβεί στη διάλυση των εν λόγω συναθροίσεων, ενημερώνοντας αμελλητί τον αρμόδιο εισαγγελέα πρωτοδικών και ενεργώντας βάσει των οριζομένων στο άρθρο 10».
Η επικείμενη δημόσια υπαίθρια συνάθροιση μπορεί να απαγορευθεί αν:
α. επαπειλείται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια, λόγω ιδιαιτέρως πιθανής διάπραξης σοβαρών εγκλημάτων ιδίως κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας, της ιδιοκτησίας και της πολιτειακής εξουσίας,
β. απειλείται σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής σε ορισμένη περιοχή, η οποία θεωρείται ότι συντελείται ιδίως όταν εξαιτίας της συνάθροισης απειλείται η κοινή ειρήνη ή τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η ασφάλεια των συγκοινωνιών ή η λειτουργία υποδομών ζωτικής σημασίας ή άλλων κοινωφελών εγκαταστάσεων ή παρακωλύεται σημαντικά ο εφοδιασμός της χώρας ή μιας περιοχής με αγαθά πρώτης ανάγκης όπως υγειονομικό υλικό, φάρμακα, καύσιμα, κ.λπ.,
γ. πρόκειται για δημόσια υπαίθρια συνάθροιση ο σκοπός της οποίας αντιτίθεται προς το σκοπό ήδη προγραμματισμένης, γνωστοποιηθείσας και μη απαγορευθείσας συνάθροισης που πραγματοποιείται ή βρίσκεται σε εξέλιξη στην ίδια περιοχή ή εγγύς της ίδιας περιοχής και κατά το ίδιο χρονικό διάστημα
Η απαγόρευση επικείμενης δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης, όπως περιγράφεται στις νέες ρυθμίσεις, πραγματοποιείται με αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή ή Γενικού Περιφερειακού Αστυνομικού Διευθυντή ή Διευθυντή Διεύθυνσης Αστυνομίας ή Λιμενάρχη της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής ή του οικείου Διοικητή Περιφερειακής Διοίκησης Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, με σύμφωνη γνώμη του οικείου προέδρου πρωτοδικών που παρέχεται το αργότερο έως είκοσι τέσσερις (24) ώρες πριν την έναρξη της συνάθροισης και με απλή γνώμη των οικείων Δημάρχων ή των υπευθύνων Προέδρων ή Διευθυνόντων Συμβούλων δημοσίων φορέων διαχείρισης και εκμετάλλευσης λιμένων.
Σε επικείμενες ή εν εξελίξει δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, δύναται να επιβάλλονται περιορισμοί, με αιτιολογημένη απόφαση των αρμοδίων οργάνων της αστυνομικής και λιμενικής αρχής, «με απλή γνώμη των οικείων Δημάρχων ή των υπευθύνων Προέδρων ή Διευθυνόντων Συμβούλων δημοσίων φορέων διαχείρισης και εκμετάλλευσης λιμένων», εάν πιθανολογείται ότι η διεξαγωγή της θα διαταράξει δυσανάλογα την κοινωνικοοικονομική ζωή της συγκεκριμένης περιοχής. Η ανωτέρω γνώμη διατυπώνεται εγγράφως ή προφορικά σε επείγουσες περιπτώσεις και μνημονεύεται στη σχετική απόφαση.
Κριτήρια για την επιβολή περιορισμών (άρθρο 9) είναι ιδίως ο αριθμός των συμμετεχόντων στη συνάθροιση σε συνάρτηση με :α) την περιοχή πραγματοποίησής της, β) τις ειδικότερες κυκλοφοριακές συνθήκες, γ) τα χαρακτηριστικά του οδικού περιβάλλοντος (διατομή οδοστρώματος, ύπαρξη πεζοδρομίου, αριθμός λωρίδων κυκλοφορίας, κατεύθυνση κυκλοφορίας, κ.λπ.) και δ) τη σημασία της οδού ή των οδών που εκτιμάται ότι θα επηρεαστούν από τη συνάθροιση στην εν γένει κυκλοφορία (αυτοκινητόδρομος, ύπαρξη λεωφορειολωρίδων) και τον εφοδιασμό της αγοράς με είδη ζωτικής σημασίας όπως καύσιμα, υγειονομικό υλικό και φάρμακα και γενικά ο βαθμός διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής, όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 1 του προηγούμενου άρθρου. Αναφέρεται ότι μέσα επιβολής των περιορισμών αποτελούν ιδίως η διάταξη της αστυνομικής ή λιμενικής δύναμης, φορητά μέσα σήμανσης της κυκλοφορίας και οριοθέτησης του χώρου (κορδέλες, κώνοι κ.λπ.), κιγκλιδώματα, μεταλλικοί φραγμοί (συρόμενοι), φραγμοί με οχήματα και «άλλα πρόσφορα μέσα».
Αναλυτικά περιγράφεται μεταξύ άλλων η διαδικασία για τη διάλυση δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης (άρθρο 10). Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι σε κατεπείγουσες περιπτώσεις «σοβαρής διασάλευσης της δημόσιας ασφάλειας και, ιδίως, σε περιπτώσεις διάπραξης εγκλημάτων κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας ή σε περιπτώσεις γενικευμένων επεισοδίων», ο επικεφαλής της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής δικαιούται και πριν από την άφιξη στο χώρο της συνάθροισης του εισαγγελικού λειτουργού, να προβαίνει στις προβλεπόμενες ενέργειες διάλυσης.
Για τη διάλυση δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης θα εφαρμόζεται η ακόλουθη διαδικασία:
α. Πριν από την εκδήλωση οποιασδήποτε άλλης ενέργειας, ο επικεφαλής της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής ζητά από τον οργανωτή να αποκαταστήσει την ομαλή διεξαγωγή της συνάθροισης ή να ανακοινώσει τη λήξη αυτής στους συμμετέχοντες, καλώντας τους να απομακρυνθούν άμεσα και ήσυχα από το χώρο πραγματοποίησής της.
β. Σε περίπτωση άρνησης ή αδυναμίας του οργανωτή να ανταποκριθεί στο ανωτέρω αίτημα, ο επικεφαλής της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής προσκαλεί στον τόπο της συνάθροισης τον αρμόδιο εισαγγελέα πρωτοδικών, στον οποίο ανακοινώνει ότι συντρέχει περίπτωση διάλυσης. Εν συνεχεία, με την παρουσία και τη σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα πρωτοδικών, ο επικεφαλής της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής ανακοινώνει στους μετέχοντες τους λόγους για τους οποίους δεν επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί ή να συνεχισθεί η συνάθροιση και τους προσκαλεί με τη χρήση μεγαφώνου ή άλλου πρόσφορου μέσου να απομακρυνθούν άμεσα και ήσυχα από το χώρο πραγματοποίησης της, επισημαίνοντας τις κυρώσεις που προβλέπονται σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Η υπόδειξη για διάλυση της συνάθροισης και απομάκρυνσης των συμμετεχόντων επαναλαμβάνεται τρεις (3) φορές.
γ. Εφόσον η συνάθροιση συνεχίζεται και οι συμμετέχοντες δεν συμμορφώνονται στις υποδείξεις για διάλυση της συνάθροισης και εκούσια απομάκρυνσή τους, ο επικεφαλής της αστυνομικής ή λιμενικής αρχής υλοποιεί την απόφαση για τη διάλυση της συνάθροισης, λαμβάνοντας υπόψη και συνεκτιμώντας, ιδίως, τον αριθμό των συμμετεχόντων, την ένταση που επικρατεί και τη βαρύτητα των αξιοποίνων πράξεων που τελούνται ή που η τέλεσή τους πιθανολογείται βασίμως.
https://www.documentonews.gr/filegrid/2020/09/08/5f575c95825e632a894852a4.pdf
ΚΚΕ: «Ο νόμος θα μείνει στα χαρτιά»
Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε ανακοίνωση με αφορμή το Προεδρικό Διάταγμα του νόμου περί «δημοσίων υπαίθριων συναθροίσεων».
Στον Περισσό τονίζουν χαρακτηριστικά ότι:
Το Προεδρικό Διάταγμα για την εφαρμογή του νόμου για τις “δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις”, λύνει ακόμη περισσότερο τα χέρια των κατασταλτικών μηχανισμών για την απαγόρευση, τον περιορισμό και τη διάλυση των συγκεντρώσεων.
Τέτοια μέτρα, ανάμεσα στα άλλα, είναι: Η ανάθεση πρόσθετων αρμοδιοτήτων στον αστυνομικό διαμεσολαβητή και η νομιμοποίηση της παρέμβασής του μέσα στη συγκέντρωση, “για την αποκλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των συμμετεχόντων” κλπ. Η προσπάθεια μετατροπής ουσιαστικά του οργανωτή της συγκέντρωσης σε εκτελεστικό όργανο των κατασταλτικών μηχανισμών απέναντι στους διαδηλωτές. Η εισαγωγή νέων αόριστων εννοιών που μπορεί να ερμηνεύονται κατά το δοκούν από τις δυνάμεις καταστολής για τον περιορισμό των συγκεντρώσεων, όπως “τα χαρακτηριστικά του οδικού περιβάλλοντος”, καθώς και η λήψη κάθε “πρόσφορου μέσου” για την επιβολή των περιορισμών. Το δικαίωμα διάλυσης μιας συγκέντρωσης που είναι σε εξέλιξη όταν “η τέλεση αξιόποινης πράξης πιθανολογείται βασίμως”, προληπτικά δηλαδή. Επιπλέον, ειδικότερα ζητήματα σχετικά με την επιχειρησιακή δράση της αστυνομικής και λιμενικής αρχής, προβλέπεται ότι θα ρυθμισθούν με υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες λόγω του διαβαθμισμένου χαρακτήρα τους δεν θα δημοσιευτούν στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης ούτε θα αναρτηθούν στο Πρόγραμμα “Διαύγεια”, μυστικά δηλαδή σχέδια κατά του “εχθρού-λαού”!
Είναι βαθιά γελασμένη η κυβέρνηση, αν νομίζει ότι με την ένταση της καταστολής, θα βάλει στο γύψο τις δίκαιες εργατικές και λαϊκές διαμαρτυρίες, που γεννιούνται από τη βάρβαρη πολιτική της. Οι εργαζόμενοι, ο λαός και η νεολαία με την πάλη τους θα αχρηστεύσουν στην πράξη τις άθλιες μεθοδεύσεις της. Ο νόμος θα μείνει στα χαρτιά!