Μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση με τον καλλιτέχνη λίγο πριν από τις εμφανίσεις του στη μουσική σκηνή Σφίγγα.
Συναντώ τον Φίλιππο Πλιάτσικα µια ηλιόλουστη µέρα στα στενά της παλαιάς Κηφισιάς. Αφορµή είναι η εφ’ όλης της ύλης παράσταση που θα παρουσιάσει στη µουσική σκηνή Σφίγγα. Είναι ευγενικός συνοµιλητής και πρόθυµος να συζητήσει για θέµατα καλλιτεχνικά και κοινωνικά, για την πορεία των Πυξ Λαξ, τη διαχείριση της φήµης, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες, αλλά και για το θέµα του ντράµερ Γιώργου Γιαννόπουλου, παλαιότερου συνεργάτη του γκρουπ, ο οποίος πριν από λίγες µέρες απασχόλησε τα ΜΜΕ εξαιτίας της πρωτόδικης καταδίκης του για ασέλγεια σε βάρος ανήλικης µαθήτριας το 2011.
Γράφτηκαν και ακούστηκαν πολλά σχετικά µε την υπόθεση, ενώ υπήρξε κριτική σχετικά µε τις αλλαγές που κάνατε στη διατύπωση της ανακοίνωσης του γκρουπ στο Facebook.
∆ύο ανακοινώσεις βγάλαµε. Η δεύτερη είναι η οριστική και τοποθετείται στα θέµατα όχι προσχηµατικά αλλά ειλικρινά και µε αυτή ως Πυξ Λαξ κλείνουµε τη συγκεκριµένη ιστορία. Τώρα, όσον αφορά το πόσες φορές άλλαξε η ανακοίνωση, είναι µεγάλη κουβέντα σχετικά µε το πώς αντιµετωπίζουν τα πράγµατα οι συνάδελφοί σας. Προσπαθείς να είσαι σαφής και ειλικρινής, αλλά δεν είσαι κοµπιούτερ. Μες στους 2.000 συνεργάτες που έχουν περάσει από τους Πυξ Λαξ µπορεί να µη θυµάσαι ακριβώς πότε πέρασε και πόσο έµεινε ο καθένας.
Σε προσωπικό επίπεδο τι σκεφτήκατε όταν µάθατε την είδηση;
Οταν µαθαίνεις κάτι τέτοιο για έναν άνθρωπο που ξέρεις προσωπικά αισθάνεσαι συντετριµµένος και εξοργισµένος. Πρέπει να προσέχουµε τα κορίτσια και τα αγόρια µας από ανθρώπους υπεράνω πάσης υποψίας.
Τι είναι για σας οι Πυξ Λαξ;
Το σπίτι µου. Αυτό που φτιάξαµε αρχικά µε τον Μπάµπη Στόκα –µε διαφορετικά ονόµατα τα πρώτα χρόνια– και στην πορεία και µε τον Μάνο Ξυδούς. Για µένα είναι πολύ σηµαντική αναφορά, όσο σηµαντική είναι για τον καθένα το σπίτι που έχει φτιάξει. Οι Πυξ Λαξ ήταν πάντα µια πολύχρωµη κολεκτίβα, µια ανοιχτή αγκαλιά για όποιον ήθελε να µπει και να δραστηριοποιηθεί καλλιτεχνικά.
Πώς νιώσατε όταν από κει που παίζατε για ένα µικρό κοινό βρεθήκατε να γεµίζετε στάδια;
Πέρασαν χρόνια µέχρι να καταλάβουµε τι µας συνέβαινε, γιατί δεν φανταζόµασταν ποτέ ότι η προσπάθεια που κάναµε θα είχε τέτοιο αντίκρισµα. Τα πρώτα χρόνια που ξεκινήσαµε δεν θα λέγαµε ότι το πράγµα πήγαινε σφαίρα. Παίζαµε για λίγο κόσµο – πέντε δέκα άτοµα. Οπότε όταν άρχισε να έρχεται όλο αυτό το κύµα πέρασε καιρός µέχρι να συνειδητοποιήσουµε τι µας συµβαίνει και πώς πρέπει να το διαχειριστούµε. Οµως είναι µεγάλο δώρο. Εχουµε βιώσει στιγµές που δεν µπορούν να περιγραφούν.
Υπήρξαν φορές που η µεγάλη επιτυχία σας έβγαλε προσωπικά από τις ράγες σας;
Είναι µια ερώτηση που κάνουµε όλοι στον εαυτό µας ή θα έπρεπε να κάνουµε. Στο πλαίσιο µιας προσωπικής ανάλυσης, πέρασα πολλά χρόνια µέχρι να µπορέσω να διαχειριστώ αυτό που συµβαίνει, δεν ήταν καθόλου εύκολο. Ξαφνικά τρέχεις µε απίστευτα χιλιόµετρα. Για πολλά χρόνια συµβαίνουν κάθε µέρα στη ζωή σου πράγµατα που προτού σου συµβούν φανταζόσουν ότι θα είχες µια ολόκληρη ζωή για να τα διαχειριστείς και πλέον καλείσαι να το κάνεις µέσα σε µια βδοµάδα. Οι ταχύτητες αυτές είναι µη αναµενόµενες και πρέπει να πάρεις σωστά τις στροφές. Ε, ίσως κάποιες να τις πάρεις λάθος, να βγεις λίγο από τον δρόµο σου. Η εξουσία της φήµης είναι πολύ ύπουλη και δύσκολα διαχειρίσιµη. Γιατί και η φήµη είναι µια µορφή εξουσίας.
Σε παλαιότερες συνεντεύξεις σας έχετε πει ότι στην αρχή της πορείας σας κάποιες φορές σας ζόριζε να σας αναγνωρίζουν στον δρόµο. Εχετε σκεφτεί ότι ίσως µια µέρα να µη σας αναγνωρίζουν;
∆εν έχω κανένα άγχος γι’ αυτό. Αν συµβεί κάποια στιγµή, θα είναι ευλογία. Πάντως έπειτα από τόσα χρόνια, επειδή έχουµε αποκτήσει µε τον κόσµο µια σχέση σεβασµού και κατανόησης, δεν µπορώ να πω ότι συµβαίνουν πράγµατα που µε ενοχλούν. Ισα ίσα, η σχέση που αναπτύσσεται είναι πολύ ωραία.
Εδώ και χρόνια υπάρχει µεγάλη κουβέντα σχετικά µε το πόσες φορές ανακοινώσατε το τέλος των Πυξ Λαξ. Πόσες ήταν;
Θα ξεκινήσω από µια φράση που την πιστεύω ακράδαντα: αν υπάρχει κάτι που δεν µπορείς να το νικήσεις µε τίποτε, είναι η ανοησία. Ολα τ’ άλλα τα παλεύεις. Εµείς κάναµε τα αυτονόητα όταν είδαµε ότι η φάση δεν πήγαινε καλά καλλιτεχνικά – εµπορικά πήγαινε πολύ καλά. Σταµατήσαµε το 2004. Το είπαµε µία φορά και το κάναµε. Το 2010, δυστυχώς, µας «έφυγε» ο Μάνος που προετοίµαζε την περιοδεία, την οποία κάναµε τελικά ως φόρο τιµής στη µνήµη του το 2011. Ουσιαστικά, 14 χρόνια µετά το σταµάτηµα της µπάντας, το 2018, αφού ήδη είχαµε κάνει προσωπική πορεία, είπαµε να ξανανοίξουµε το σπίτι µας. Και παίζουµε µαζί και θα παίζουµε όσο θα είµαστε καλά. Η µπάντα πλέον θα είναι ενεργή.
Γιατί σταµατήσατε το 2004;
Οι αποκλίσεις που είχαµε στον ήχο δεν µπορούσαν πλέον να συνενωθούν. Αν δει κανείς τους µεταγενέστερους προσωπικούς µας δίσκους, ήταν η µέρα µε τη νύχτα µεταξύ τους ηχητικά. Αποφασίσαµε σε εκείνη τη φάση να µην πρυτανεύσει το «follow the money», αλλά το «κάτσε, αδερφέ, να βρούµε τι είµαστε». Αυτό κάναµε και πιστεύω ότι µας το αναγνωρίζει µέχρι σήµερα ο κόσµος.
Πώς βιώσατε την απώλεια του Μάνου Ξυδούς;
Το 2011 που κάναµε τις συναυλίες για τον Μάνο ήµουν σε µια κατάσταση που δεν θυµάµαι τι έλεγα και πού βρισκόµουν. Είχα χάσει και τον πατέρα µου νωρίς και ο Μάνος ήταν για µένα δεύτερος πατέρας – τραγική σύµπτωση, έφυγαν και οι δύο από τη ζωή στα 58 τους. Από το 2015 και για περίπου πέντε χρόνια χρειάστηκε να δουλέψω πολύ µε τον εαυτό µου, σε πάρα πολλά επίπεδα, για να µπορέσει να καθαρίσει το κεφάλι µου. Τότε δεν ήξερα καν αν θέλω να παίξω ή αν µπορώ να ξαναπαίξω ως συγκρότηµα. Ηµουν σε τόσο βαθύ και βαρύ πένθος που δεν ήξερα ποιες θα ήταν οι ανάγκες µου αργότερα.
Το 2008 έγινε σύνθηµα το «όχι άλλο Πλιάτσικα». Εσείς πώς το βιώσατε;
Αυτό είχε ξεκινήσει από photo-shop, που ήταν αρκετά ευφυές και είχε πολλή πλάκα. Οµως το ότι βρέθηκαν άνθρωποι του καλλιτεχνικού χώρου που έστελναν το photoshop µε µέιλ σε χιλιάδες ανθρώπους έχει µια άλλη διάσταση που ούτε τότε την άγγιξα ούτε τώρα θα το κάνω γιατί δεν µε αφορά. Αφορά τους ίδιους. Στο µεταξύ, ένας από αυτούς κατά λάθος το είχε στείλει και σ’ εµένα.
Οσα έχουν συµβεί σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονοµικό επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες µας έχουν κάνει πιο καχύποπτους;
Ναι, και έχουµε δίκιο, γιατί υπάρχει θεσµική ανεπάρκεια. Οι καθηµερινοί άνθρωποι δεν αισθανόµαστε τόσο σίγουροι ότι οι θεσµοί λειτουργούν µε τον τρόπο που πιστέψαµε µεγαλώνοντας. Η θεσµική ανεπάρκεια οδηγεί στην ακραία καχυποψία όλων απέναντι σε όλους. Αν συνεχίσουµε όµως να χάνουµε το αυτονόητο, θα αυτοπυρποληθούµε ως λαός σε µια πλατεία… την ίδια στιγµή που θα βγάζουµε σέλφι. Και οι γύρω λαοί θα τσακώνονται ποιοι θα έρθουν να µείνουν σε αυτό το ωραίο µέρος. Πρέπει δηλαδή να οριοθετήσουµε και µόνοι µας κάποια αυτονόητα πράγµατα.
Συχνά λέγεται ότι η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πιο συντηρητική. Τι πιστεύετε;
Είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς, εκτός κι αν είναι ειδικός. Μοιάζει να γινόµαστε πιο συντηρητικοί, αλλά επειδή είµαι πια βέβαιος ότι βλέπουµε τα πράγµατα µέσα από ένα φίλτρο εικονικής πραγµατικότητας δεν µπορώ να σας πω τι συµβαίνει µε τον πολύ κόσµο. Μπορεί να υπάρχει µια σιωπηρή πλειονότητα η οποία δεν είναι απαραίτητα άρρωστη, δεν είναι απαραίτητα ανθρωποφάγα ούτε συντηρητική του θανατά. Κάποιες φορές δείχνει στοιχεία που δεν περιµένεις, αλλά νοµίζω ότι θα έρθει η στιγµή να τοποθετηθούµε ξεκάθαρα σε αυτό που συµβαίνει. Ζούµε σε έναν πλανήτη που φλέγεται. ∆εν ξέρουµε σε τι πλανήτη θα ζήσουν τα παιδιά µας. Και η φάση πλέον είναι στο και πέντε, όχι στο παρά πέντε. Είµαι αισιόδοξος ότι αυτή η σιωπηρή πλειονότητα θα πάρει τα πράγµατα στα χέρια της, θα βάλει όριο. Θα µιλήσει πολιτικά –όχι απαραίτητα δογµατικά– σαν ένα αυθόρµητο κίνηµα των κανονικών ανθρώπων που θα αντιδράσουν στην καθηµερινότητα και δεν θα περιµένουν να το κάνουν κάθε τέσσερα χρόνια.
Αυτό το κίνηµα πώς θα µπορούσε να οργανωθεί ώστε να µην καταλήξει να αποτελείται από ανθρώπους που απλώς διαµαρτύρονται;
∆εν ξέρω αν χρειάζεται να οργανωθεί. Γιατί αν οργανωθεί, έτσι όπως είναι φτιαγµένη η ψηφιακή πραγµατικότητα, θα καπελωθεί σίγουρα. ∆εν πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν αισθάνονται την ανάγκη να αφήσουµε στα παιδιά µας έναν κόσµο που να µην είναι τόσο χάλια.
Ωστόσο, παρότι έχουµε αυτή την ανάγκη, συνήθως δεν συνδέουµε τον εαυτό µας µε το κοµµάτι της καταστροφής. Συχνά νοµίζουµε ότι ευθύνονται µόνο οι άλλοι.
Αυτό είναι χαρακτηριστικό των ανθρώπων. Τώρα όµως είναι τόσο κοντά η καταστροφή που όταν αρχίζεις να καίγεσαι κάτι πρέπει να κάνεις. Σε αυτήν τη φάση θα συνειδητοποιήσουµε µε σκληρό τρόπο ότι είµαστε κι εµείς υπεύθυνοι γι’ αυτό που µας συµβαίνει.
Εχετε νιώσει ποτέ αµήχανος καλλιτεχνικά µπροστά στην πραγµατικότητα;
Οχι, γιατί ακόµη και σήµερα ο λόγος που δραστηριοποιούµαι και κάνω τέχνη –αν εξαιρέσετε το ότι είµαι πολύ τυχερός και µπορώ να ζω µέσα από αυτό που αγαπάω– είναι για να είµαι ισορροπηµένος, να µπορώ να εξελίσσοµαι. Οπότε δεν αισθάνθηκα αµηχανία γιατί καταθέτω την προσωπική µου οπτική και αισθητική, που άλλοτε οδηγεί σε επιτυχία και άλλοτε σε βαθιά αποτυχία – και οι µεγάλες αποτυχίες µε έχουν διδάξει πράγµατα. Αµηχανία αισθάνοµαι όταν ακούω τις άναρθρες κραυγές του ολοκληρωτισµού που προσπαθούν να µπουν από την πίσω πόρτα. Από τη µια µεριά κάνουµε συλλαλητήρια και καταδικάζουµε τον φασισµό και από την άλλη µπαίνει ο ολοκληρωτισµός στη ζωή µας µέσω του διαδικτύου κι εµείς καθόµαστε απαθείς.
Ισως γιατί πολύς κόσµος πιστεύει ότι όταν ασχολείσαι συνέχεια µε τον µικρό φασισµό της καθηµερινότητας καταλήγεις εξουθενωµένος. Ωστόσο αν κάνουµε ότι δεν συµβαίνει, στην ουσία παραχωρούµε το έδαφος σε όποιους θέλουν να υψώσουν τείχη µισαλλοδοξίας, ρατσισµού και φασισµού.
Συζητούσα µε τον Μπάµπη Στόκα γι’ αυτό το θέµα και ξέρετε τι µου είπε; Οτι ένα από τα πράγµατα που δεν µας είπαν καλά οι παλιοί είναι το «η σιωπή είναι χρυσός». Και συµφωνώ µε αυτό. Κάποιες φορές χρειάζεται να παίρνεις θέση, χρειάζεται να µιλάς.
INF0
O Φίλιππος Πλιάτσικας εμφανίζεται στη μουσική σκηνή Σφίγγα στις 13 & 20/3. Τη σκηνοθετική επιμέλεια έχει ο Κώστας Γάκης. Συμμετέχει με προβολή ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης